Kielce: obchody 80. rocznicy powołania Armii Krajowej

Msza św. w kieleckiej bazylice pod przewodnictwem bp. Jana Piotrowskiego, Apel pamięci i oficjalne wystąpienia na skwerze Stefana Żeromskiego, wystawa o Janie Piwniku „Ponurym” złożyły się na obchody 80. rocznicy przemianowania Związku Walki Zbrojnej na Armię Krajową.

Podczas Mszy św. w wygłoszonej homilii bp Piotrowski przypomniał bohaterską postawę żołnierzy Armii Krajowej, ich cele i wierność wartościom.

– 80 lat temu, z ówczesnych doświadczeń zbrojnych, wojskowych i patriotycznych Związku Walki Zbrojnej zrodziło się coś bardzo dojrzałego w walce z okupantem. Z ducha patriotycznego Polaków rodził się nowy zryw, przychodził czas i możliwość zaangażowania się wszystkich Polaków do walki z Niemcami i Sowietami – mówił. – Mamy świadomość, że prawdziwa odwaga nie rodzi się z brawury, ale jedynie z mocy i hartu ducha, a także z wierności największym wartościom patriotycznym, jakimi są Bóg, Honor i Ojczyzna – zaznaczył biskup kielecki.

Podkreślił dojrzałość wyborów żołnierzy, ich wiarę w słuszność sprawy.

– Była to słuszna walka o słuszność Polskiego narodu, o jego ziemię i przyszłość obywateli – stwierdził. – Żywe było przekonanie, że już nigdy nikt z kart historii Polski i narodu polskiego nie wymaże jego sukcesów, nadziei i miłości do Ojczyzny, naznaczonej w ciągu jej dziejów drogocennymi diamentami narodowych powstań i ogromnego wysiłku jego odbudowy w okresie międzywojennym po blisko 130 latach niewoli – mówił. Jak zauważył, pomimo wkładu sił, męczeństwa, ofiar i bohaterstwa – „przyszłość okazała się zdecydowanie inna”.

– Była to słuszna walka o wolność polskiego narodu, jego ziemie i szlachetną przyszłość – podkreślał biskup kielecki.

Następnie uroczystości przeniosły się na skwer im. Stefana Żeromskiego, gdzie były one kontynuowane przed pomnikiem Armii Krajowej.

Dorota Koczwańska-Kalita, naczelnik kieleckiej Delegatury Instytutu Pamięci Narodowej, zauważyła, że żołnierze, walczący wówczas o wolność i suwerenność ojczyzny, „stawiali opór w kleszczach dwóch totalitaryzmów”.

Wojewoda świętokrzyski Zbigniew Koniusz podkreślił, że dziedziczymy pamięć o nich i jesteśmy zobowiązani do wierności tamtym ideałom. – Spadkobiercami tej formacji jesteśmy my, jako społeczność i naród polski. Jesteśmy dumnym narodem, mającym do czego się odwołać – mówił wojewoda.

– Oddajemy cześć wszystkim tym, którzy tworzyli Armię Krajową, ale także tym, którzy walczyli o naszą niepodległość – mówiła poseł PiS Agata Wojtyszek, zauważając, że działalność tej formacji nie zakończyła się wraz z końcem II wojny światowej.

Obchodom towarzyszy wystawa Instytutu Pamięci Narodowej, poświęcona Janowi Piwnikowi „Ponuremu” – dowódcy legendarnego oddziału, operującego w Górach Świętokrzyskich. Można ją oglądać na skwerze im. Stefana Żeromskiego w Kielcach.

Armia Krajowa była konspiracyjną organizacją wojskową działającą podczas II wojny światowej. Powstała w wyniku przekształcenia powołanej w 1939 r. Służby Zwycięstwu Polsce w Związek Walki Zbrojnej, przemianowany na Armię Krajową, rozkazem gen. Władysława Sikorskiego z 14 lutego 1942.

Okręg Radomsko – Kielecki AK należał do największych i podejmujących najliczniejsze akcje bojowe.

Głównym zadaniem AK było prowadzenie walki o odzyskanie niepodległości przez organizowanie i prowadzenie samoobrony oraz walki podziemnej, szczególnie na czas planowanego powstania w Warszawie. Kulminacją wysiłku zbrojnego AK było powstanie warszawskie, które wybuchło 1 sierpnia 1944 r. Po upadku powstania jednostki będące na terenach zajętych przez Armię Czerwoną zostały zdemobilizowane. Gen. Leopold Okulicki wydał rozkaz o rozwiązaniu Armii Krajowej z dniem 19 stycznia 1945 r.

Straty AK wyniosły ok. 100 tys. poległych i zamordowanych żołnierzy, ok. 50 tys. zostało wywiezionych do ZSRR i uwięzionych.