Drukuj Powrót do artykułu

Kielce: obchody 70. rocznicy pogromu kieleckiego

03 lipca 2016 | 17:08 | apis Ⓒ Ⓟ

Modlitwy, świadectwa, i prezentacje artystyczne złożyły się na dzisiejsze obchody 70. rocznicy pogromu kieleckiego. W uroczystości uczestniczyło kilkuset kielczan, w tym goście z Izraela i USA, którzy zgromadzili się pod pomnikiem Menora, przy Memoriale Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata przed dawną synagogą, kamienicą przy ul. Planty oraz na cmentarzu żydowskim. 4 lipca 1946 r. podczas antyżydowskich zajść zamordowano w Kielcach 37 Żydów.

W niedzielę, drugi dzień obchodów 70. rocznicy pogromu kieleckiego, organizatorzy ze Stowarzyszenia im. Jana Karskiego rozpoczęli przy pomniku Menora od modlitwy i oddania hołdu zamordowanym w 1946 r. podczas likwidacji przez Niemców getta żydowskiego w Kielcach.

Organizator uroczystości Bogdan Białek przypominając o bestialsko zamordowanych przez Niemców tysiącach kieleckich Żydów z getta zaapelował o to, by znaleźć nadzieję, że świat bez przemocy i bez nienawiści jest możliwy do pomyślenia i urzeczywistnienia.

– Nigdy nie gromadzimy się tu w tym miejscu przeciwko komukolwiek, nawet przeciwko tym, których uważamy w naszych umysłach za naszych przeciwników, a może też nie daj Boże – za wrogów. Gromadzimy się tu dla nas samych, dla wszystkich ludzi, dla lepszej przyszłości – podkreślił Bogdan Białek.

Ambasador Izraela w Polsce Anna Azari zwróciła uwagę, że pogrom kielecki bardzo przeraził ludzi, którzy wrócili do domu, gdzie nie tylko nie byli mile widziani, ale chciano ich po prostu zabić. – Musimy w sercach zatrzymać to poczucie solidarności i razem występować przeciwko przejawom rasizmu, antysemityzmu i ksenofobii – zaapelowała ambasador Izraela.

Po wystąpieniach i modlitwie uczestnicy uroczystości udali się pod budynek dawnej synagogi przy skrzyżowaniu z ul. Warszawską, by przy Memoriale Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata uczcić pamięć Polaków, którzy chronili Żydów w czasie okupacji i im pomagali.

Na miejscu pogromu – pod kamienicą przy ul. Planty – wspominano ofiary zbrodni sprzed 70. laty i modlono się w ich intencji.

Bogdan Białek zwrócił uwagę, że podczas obchodów rocznicy programu kieleckiego jedni przybyli, by sprzeciwiać się antysemityzmowi, rasizmowi i ksenofobii, inni chcą uczcić ofiary ubeckiej prowokacji.

Natomiast Andrzej Białek, wiceprezes Stowarzyszenia im. Jana Karskiego odczytał list premier Beaty Szydło do organizatorów i uczestników uroczystości, w którym napisała, że „70 lat temu, krótko po wyniszczającej wojnie i dramacie holocaustu, w Kielcach znów popłynęła krew niewinnych ludzi”.

Pani premier podkreśliła, że choć ta tragedia wciąż jest badana przez historyków, to jednak żadna prowokacja nie może być usprawiedliwieniem dla nienawiści i przemocy, gdyż nie ma w Polsce przyzwolenia na piętnowanie kogokolwiek ze względu na wyznanie i nie ma miejsca na rasizm. – Przypominanie o zbrodni popełnionej w Kielcach jest naszym moralnym obowiązkiem oraz ważnym ogniwem dzieła pojednania – podkreśliła szefowa rządu.

Utwory poetyckie Juliana Kornhausera o tematyce związanej z pogromem kieleckim, m.in. „Wiersz o zabiciu doktora Kahane” w przejmujący sposób recytował aktor Jerzy Trela.

Podczas odczytywania nazwisk osób zamordowanych 70 lat temu młodzież wypisywała kredą ich nazwiska na bruku chodnika obok kamienicy, w której rozegrały się tragiczne wydarzenia.

Po modlitwie w intencji zamordowanych, uczestnicy rocznicowych obchodów przewiezieni zostali autokarami na cmentarz żydowski na Pakoszu, gdzie przy grobie zamordowanych odmówiona została wspólna modlitwa chrześcijan i Żydów, którą poprowadził naczelny rabin Polski Michael Schudrich.

4 lipca 1946 r. trwające wiele godzin zajścia antyżydowskie (z udziałem cywili, milicjantów, funkcjonariuszy UB i żołnierzy z różnych jednostek wojskowych) spowodowały, według śledztwa Instytutu Pamięci Narodowej, śmierć 37 Żydów oraz 3 Polaków. Rannych zostało 35 Żydów. W niektórych dokumentach i publikacjach liczba ofiar jest większa. W dziewięciu procesach oskarżonych zostało 38 osób. Wydarzenia te zostały wywołane plotką o porwaniu polskiego dziecka przez Żydów.

Po pogromie, pod zarzutem odpowiedzialności za tragiczne wydarzenia, władze komunistyczne przeprowadziły gwałtowną kampanię propagandową wymierzoną w podziemie niepodległościowe, Polskie Stronnictwo Ludowe, Kościół katolicki i władze RP na uchodźstwie.

Zdaniem naukowców IPN, problemem ciągle otwarty i spornym pozostaje pytanie, czy przebieg i dynamika zajść antyżydowskich w Kielcach spowodowane były szeregiem działań o charakterze prowokacyjnym, czy też były wynikiem spontanicznych działań tłumu lub poszczególnych grup ludzi.

Drogi Czytelniku,
cieszymy się, że odwiedzasz nasz portal. Jesteśmy tu dla Ciebie!
Każdego dnia publikujemy najważniejsze informacje z życia Kościoła w Polsce i na świecie. Jednak bez Twojej pomocy sprostanie temu zadaniu będzie coraz trudniejsze.
Dlatego prosimy Cię o wsparcie portalu eKAI.pl za pośrednictwem serwisu Patronite.
Dzięki Tobie będziemy mogli realizować naszą misję. Więcej informacji znajdziesz tutaj.
Wersja do druku
Drukuj Powrót do artykułu

Kielce: obchody 69. rocznicy pogromu kieleckiego

23 czerwca 2015 | 17:52 | apis Ⓒ Ⓟ

Modlitwy Żydów i chrześcijan na cmentarzu żydowskim, przypomnienie przebiegu wydarzeń z 4 lipca 1946 r. i nazwisk ofiar oraz wręczenie wyróżnień Femina Bona i Vir Bonus osobom zasłużonym w tworzeniu dobrych relacji polsko – żydowskich złożą się na główne obchody 69. rocznicy pogromu kieleckiego, które odbędą się 5 lipca br. w Kielcach.

Obchodom towarzyszyć będą m.in.: warsztaty edukacyjne w mobilnym „Muzeum na Kółkach”, wystawy fotograficzne poświęcone problematyce żydowskiej, pokaz reportaży filmowych i filmów poświęconych problematyce pogromu kieleckiego oraz koncert muzyczny. Odbywać się będą w dniach się w dniach 1 – 5 lipca br.

– Tegoroczne obchody będą miały szczególny charakter, gdyż po raz pierwszy Stowarzyszenie im. Jana Karskiego organizować je będzie w swojej siedzibie – w kamienicy, która była miejscem pogromu – poinformował dziennikarzy 23 czerwca br. podczas konferencji organizator Bogdan Białek, prezes Stowarzyszenia im. Jana Karskiego.

– Z uwagi na przyszłoroczną okrągłą 70. rocznicę tegorocznymi uroczystościami chcemy rozpocząć debatę, która będzie trwała w Kielcach kilka miesięcy na temat tego, czy mamy pamiętać o pogromie kieleckim i w jaki sposób mamy w obecnych czasach rozmawiać o nim – dodał prezes Bogdan Białek.

Obchody rocznicowe rozpocznie 1 lipca o godz. 18 projekcja filmu pt. „Wieczorem patrzą na księżyc” z udziałem jego autorów: Joanny Helander i Bo Persona. Dokument ten porusza tematykę współczesnego terroryzmu i antysemityzmu.

Następnego dnia po otwarciu wystawy fotografii Żydów polskich „I ciągle widzę ich twarze” o godz. 18.00 odbędzie się dyskusja pt. „Jak pamiętać o pogromie w Kielcach? Kształty i formy pamięci” z udziałem znawców tej problematyki: prof. Stanisława Meduckiego, prof. Stanisława Żaka, Janusza Daniela, Bohdana Gumowskiego i Bogdana Białka.

O godz. 20 .00 odbędzie się pokaz filmu dokumentalnego „Kielce – miasto pamięci” oraz reportaży filmowych dokumentujących Marsze Pamięci organizowane przez Stowarzyszenie im. Jana Karskiego

3 lipca o godz. 18 nastąpi otwarcie wystawy „Z narażeniem życia. Polacy ratujący Żydów podczas Zagłady” w „Muzeum na Kółkach” ulokowanym przy pomniku White Wash przy ul. Piotrkowskiej. Jej organizatorem będzie Muzeum Historii Żydów Polskich. Przez trzy dni towarzyszyć jej będą warsztaty edukacyjne dla mieszkańców Kielc.

O godz. 19 w kamienicy przy ul. Planty 7/9 odbędzie się pokaz filmów Andrzeja Miłosza pt. „Pogrom. Kielce. 4 lipca 1946 r.” i „Henio” – zapis rozmowy z Henrykiem Błaszczykiem, rzekomą ofiarą Żydów, którego znikniecie wykorzystano jako pretekst do pogromu.

W sobotę o godz. 16.00 zorganizowany zostanie pokaz filmu „Amnezja” z udziałem Jerzego Śladkowskiego i Piotra Piwowarczyka – współautora i bohatera filmu, który po powrocie z emigracji dowiedział się, że w tragicznych wydarzeniach w lipcu 1946 r. po stronie katów brał udział jego dziadek.

Podczas głównych obchodów rocznicowych 5 lipca o godz. 12.00 przy grobie ofiar pogromu na cmentarzu żydowskim w Kielcach modlić się Żydzi i chrześcijanie.

Natomiast o godz. 14.00 przed kamienicą na ul. Planty 7/9 – miejscu pogromu nastąpi odczytanie inskrypcji z nagrobka „4 lipca 1946 roku wzburzony..” w trzech językach: polskim, hebrajskim i angielskim oraz nazwisk ofiar. Złożone zostaną także kwiaty i wiązanki przed tablicą upamiętniającą tragiczne wydarzenia.

Wręczone zostaną wyróżnienia Stowarzyszenia im. Jana Karskiego Vir Bonus – pośmiertnie Piotrowi Szczerskiemu, wieloletniemu dyrektorowi Teatru im. Stefana Żeromskiego w Kielcach oraz Femina Bona – Joannie Sobolewskiej-Pyz, przewodniczącej Stowarzyszenia „Dzieci Holocaustu”.

Uroczystości zakończy muzyczny koncert kameralny w wykonaniu zespołu uczniów i pedagogów Zespołu Państwowych Szkół Muzycznych im. Ludomira Różyckiego w Kielcach.

4 lipca 1946 roku w Kielcach miały miejsce wydarzenia, w czasie, których zamordowano 36 osób narodowości żydowskiej. Ofiarami pogromu było w sumie ponad 40 Żydów, ponieważ część rannych zmarła w szpitalu. Wśród ofiar byli m.in.: dziecko, niemowlę, kobieta w ciąży, młodzi – 16 i 17-letni członkowie kibucu. Wydarzenia w Kielcach zostały wywołane plotką o porwaniu polskiego dziecka przez Żydów.

Pogrom rozpoczął się w godzinach rannych i trwał ponad 6 godzin, zachowania antyżydowskie i próby wywołania nowych zajść miały miejsce także wieczorem. Większość wydarzeń rozegrała się w budynku przy ulicy Planty, gdzie mieszkali Żydzi.

Drogi Czytelniku,
cieszymy się, że odwiedzasz nasz portal. Jesteśmy tu dla Ciebie!
Każdego dnia publikujemy najważniejsze informacje z życia Kościoła w Polsce i na świecie. Jednak bez Twojej pomocy sprostanie temu zadaniu będzie coraz trudniejsze.
Dlatego prosimy Cię o wsparcie portalu eKAI.pl za pośrednictwem serwisu Patronite.
Dzięki Tobie będziemy mogli realizować naszą misję. Więcej informacji znajdziesz tutaj.
Wersja do druku
Drukuj Powrót do artykułu

Kielce: obchody 68. rocznicy pogromu kieleckiego

04 lipca 2014 | 19:17 | apis Ⓒ Ⓟ

Wspólne modlitwy chrześcijan i Żydów, przypomnienie tragicznych wydarzeń z 4 lipca 1946, wręczenie wyróżnienia Femina Bona i Vir Bonus – złożyły się na dzisiejsze obchody 68. rocznicy pogromu kieleckiego. Odbywały się one, z licznym udziałem kielczan oraz gości z kraju i z zagranicy, na Cmentarzu Żydowskim i w kamienicy przy ul. Planty 7/9 w Kielcach.

Obchody rocznicowe rozpoczęło spotkanie modlitewne na Cmentarzu Żydowskim przy ul. Pakosz. Wraz z kilkudziesięcioosobową grupą kielczan, turystów w USA i licealistów modlili się rabini – Stas Wojciechowicz z Warszawy i Avi Rav Baumol z Krakowa, a także b. współprzewodniczący Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów prowincjał augustianów w Polsce – o. Wiesław Dawidowski OSA oraz duchowni katoliccy i wyznań chrześcijańskich.

Organizator z ramienia Stowarzyszenia im. Jana Karskiego – prezes Bogdan Białek wyraził nadzieję, że kieleckie obchody rocznicowe będą okazją do budowania dobrych relacji chrześcijańsko – żydowskich.

– Chcemy, aby nasza kielecka uroczystość upamiętniająca tragedię sprzed 68 lat była okazją, by zrobić krok naprzód. Aby ta rocznica była okazją do przemyśleń nad teraźniejszością, nad tym jakim jesteśmy społeczeństwem, nad relacjami chrześcijańsko – żydowskimi – mówił Białek, który jest także współprzewodniczącym Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów.

Białek oświadczył, że nigdy nie było klątwy żydowskiej, rzekomo rzuconej przez rabina Seweryna Kahane na Kielce podczas pogrzebu zamordowanych Żydów. Na dowód tego, współprzewodniczący Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów ze strony żydowskiej, Stanisław Krajewski, odczytał w całości wspomniane kazanie rabina Kahane.

Na nekropolii żydowskiej swoje wystąpienia mieli także m.in.: przewodniczący Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Katowicach Włodzimierz Katz, wojewoda świętokrzyski Bożentyna Pałka – Koruba, wicemarszałek województwa świętokrzyskiego Grzegorz Świercz i prezydent Kielc Wojciech Lubawski

W dalszej części obchodów przy kamienicy Planty 7/9 zostały złożone wiązanki kwiatów i zapalone znicze oraz przypomniano przebieg wydarzeń z 4 lipca 1946 roku. Uczniowie odczytali listę nazwisk ofiar.

Honorowe wyróżnienia Femina Bona i Vir Bonus, które przyznane zostały przez Stowarzyszenia im. Jana Karskiego „w uznaniu wyjątkowości postaci i dzieła życia laureatów” otrzymali: Stanisław Krajewski, współprzewodniczący Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów, Monika Krajewska, zasłużona działaczka na rzecz pojednania chrześcijan i Żydów oraz Andrzej Dąbrowski, dyrektor Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Kielcach.

We wnętrzach kamienicy, w byłej siedzibie Galerii Fotografii, odbyła się projekcja filmu produkcji izraelskiej pt. „Ucieczka” (Ha’Brichah) w reżyserii Meni Eliasa. Dokument opowiadał historię powojennego ruchu Bricha – Żydów, którzy przeżyli Holokaust i byli potajemnie przewożeni do Brytyjskiego Mandatu Palestyny.

4 lipca 1946 r. w Kielcach miały miejsce wydarzenia, w czasie, których zamordowano 36 osób narodowości żydowskiej. Ofiarami pogromu było w sumie ponad 40 Żydów, ponieważ część rannych zmarła w szpitalu. Wśród ofiar byli m.in.: dziecko, niemowlę, kobieta w ciąży, młodzi – 16-, 17-letni członkowie kibucu. Wydarzenia w Kielcach zostały wywołane plotką o porwaniu polskiego dziecka przez Żydów.

Pogrom rozpoczął się w godzinach rannych i trwał ponad 6 godzin, zachowania antyżydowskie i próby wywołania nowych zajść miały miejsce także wieczorem. Większość wydarzeń rozegrała się w budynku przy ulicy Planty, gdzie mieszkali Żydzi.

Drogi Czytelniku,
cieszymy się, że odwiedzasz nasz portal. Jesteśmy tu dla Ciebie!
Każdego dnia publikujemy najważniejsze informacje z życia Kościoła w Polsce i na świecie. Jednak bez Twojej pomocy sprostanie temu zadaniu będzie coraz trudniejsze.
Dlatego prosimy Cię o wsparcie portalu eKAI.pl za pośrednictwem serwisu Patronite.
Dzięki Tobie będziemy mogli realizować naszą misję. Więcej informacji znajdziesz tutaj.
Wersja do druku
Drukuj Powrót do artykułu

Kielce: obchody 67. rocznicy pogromu kieleckiego

04 lipca 2013 | 21:35 | apis Ⓒ Ⓟ

Uhonorowanie tytułem Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata i medalem „Vir bonus” oraz Marsz Pamięci i Pojednania, debata naukowa i modlitwy chrześcijan i Żydów złożyły się na obchody 67. rocznicy pogromu kieleckiego. Odbyły się one 4 lipca w Kielcach.

Ceremonia honorująca nadanym przez Instytut Jad Waszem w Jerozolimie tytułem Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata śp. Mariannę i Józefa Walczyńskich odbyła się w sali konferencyjnej Urzędu Miasta Kielce. W czasie wojny uratowali oni pięcioro Żydów, wśród nich ojca Manny’ego Bekiera, obecnego prezesa Stowarzyszenia Kieleckich Żydów w Nowym Jorku, który przyjechał na uroczystość z USA.

Prezydent Kielc Wojciech Lubawski witając licznych gości z Izraela, USA i Polski podkreślił, że to, co się działo ponad 69 lat temu w kieleckim getcie i 67 lat podczas kieleckiego pogromu budzi przerażenie.

– Naszym obowiązkiem jest przypominanie tych wydarzeń, bo nie ma innej drogi, by przeciwdziałać takim tragediom – mówił prezydent Kielc. – W tych trudnych czasach byli ludzie, którzy ratowali innych. I tego także nie możemy zapominać – podkreślił.

Z kolei ambasador Izraela w Polsce Zvi Rav-Ner podkreślił, że państwo Walczyńscy ratując pięcioro osób uratowali przyszłe pokolenia żydowskich rodzin. – Cieszymy się, że dziś w Kielcach na naszej uroczystości gościmy liczne rodziny tych uratowanych i tych ratujących – mówił ambasador Izraela.

Odznaczenie wręczone zostało na ręce syna i prawnuka śp. Walczyńskich – Edwarda i Bartłomieja. Prezes Manny Bekier przemawiając w imieniu przedstawicieli rodzin uratowanych podkreślił, że Józef i Marianna Walczyńscy byli zwykłymi ludźmi. – To właśnie ich postawa powinna być brana przez nas jako wzór. Byli światłem podczas najciemniejszej nocy. To uczynki właśnie takich ludzi dają nam nadzieję i oświetlają drogę ludzkości – mówił prezes Bekier.

Marsz Pamięci i Pojednania rozpoczął pod Pomnikiem Menora (al. IX Wieków Kielc), dedykowanym pamięci 20 tys. kieleckich Żydów zamordowanych przez Niemców w czasie wojny. Po modlitwach żydowskich i chrześcijańskich w intencji osób pomordowanych przez hitlerowskich Niemców w czasie Holocaustu uczestnicy Marszu udali się pod gmach dawnej synagogi, obok której znajduje się ustawiony w 1996 r. pierwszy w Polsce pomnik osób, które w czasie wojny ratowały Żydów.

Na monumencie do znajdujących się tabliczek z nazwiskami osób z Kielc i regionu świętokrzyskiego uhonorowanych tytułem Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata dodano jeszcze jedną z imionami Marianny i Józefa Walczyńskich.

Z rąk prezesa Stowarzyszenia im. Jana Karskiego Bogdana Białka medal „Vir bonus” otrzymali: Manny Bekier z USA, ks. Wojciech Lemański z Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów, Jacek Dziubel – animator z Kielc i dr Janusz Poniewierski, publicysta katolicki z Krakowa.

Jak podkreślił prezes Białek, „Vir bonus” jest honorowym wyróżnieniem przyznawanym osobom, które swymi dokonaniami, działalnością, postawą życiową czy niezłomnością charakteru przyczyniły się istotnie do realizacji idei stojących u podstaw celów działalności Stowarzyszenia im. Jana Karskiego.

Następnie uczestnicy Marszu przeszli na ulicę Planty 7, pod kamienicę, w której w 1946 r. doszło do pogromu. Pod budynkiem odczytane zostały nazwiska zamordowanych wówczas osób i zostały złożone wieńce.

Ostatnim punktem Marszu był cmentarz żydowski, na którym pochowane są ofiary pogromu. Nad grobowcem odprawione zostały żałobne modlitwy żydowskie i chrześcijańskie.

Obchodom towarzyszyła debata „Co się stało w Kielcach po wojnie”. Zorganizowano ją w Muzeum Dialogu Kultur – oddziale Muzeum Narodowego w Kielcach a poprowadził ją prezes Bogdan Białek.

Wśród panelistów byli: dr Marcin Zaremba z Uniwersytetu Warszawskiego, prof. Bożena Szaynok z Uniwersytetu Wrocławskiego i Zuzanna Radzik z Forum Dialogu Między Narodami.

Podsumowania dyskusji dokonali prof. Haim Y. Knobler z Izraelsko-Polskiego Towarzystwa Zdrowia Psychicznego i prof. Jacek Bomba z Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Uroczystość uświetnili swymi występami artystycznymi – wokalistka z Kielc Agnieszka Kowalczyk oraz multiinstrumentalista Włodzimierz „Kinior” Kiniorski z Zagnańska.

4 lipca 1946 r. w Kielcach miały miejsce wydarzenia, w czasie, których zamordowano 36 osób narodowości żydowskiej. Ofiarami pogromu było w sumie ponad 40 Żydów, ponieważ część rannych zmarła w szpitalu. Wśród ofiar byli m.in.: dziecko, niemowlę, kobieta w ciąży, młodzi – 16-, 17-letni członkowie kibucu. Wydarzenia w Kielcach zostały wywołane plotką o porwaniu polskiego dziecka przez Żydów.

Pogrom rozpoczął się w godzinach rannych i trwał ponad 6 godzin, zachowania antyżydowskie i próby wywołania nowych zajść miały miejsce także wieczorem. Większość wydarzeń rozegrała się w budynku przy ulicy Planty, gdzie mieszkali Żydzi.

Drogi Czytelniku,
cieszymy się, że odwiedzasz nasz portal. Jesteśmy tu dla Ciebie!
Każdego dnia publikujemy najważniejsze informacje z życia Kościoła w Polsce i na świecie. Jednak bez Twojej pomocy sprostanie temu zadaniu będzie coraz trudniejsze.
Dlatego prosimy Cię o wsparcie portalu eKAI.pl za pośrednictwem serwisu Patronite.
Dzięki Tobie będziemy mogli realizować naszą misję. Więcej informacji znajdziesz tutaj.
Wersja do druku
Drukuj Powrót do artykułu

Kielce: obchody 64. rocznicy pogromu kieleckiego

05 lipca 2010 | 17:41 | dziar Ⓒ Ⓟ

W Kielcach trwają obchody 64. rocznicy pogromu ludności pochodzenia żydowskiego. Odbyły się modlitwy w miejscu tragicznych wydarzeń z lipca 1946 r. i przy odnowionym pomniku ofiar na cmentarzu żydowskim, ulicami miasta przeszedł także marsz pamięci z udziałem m.in. Michaela Schudricha naczelnego rabina Polski, władz miejskich i wojewódzkich oraz społeczności żydowskich z różnych stron świata.

Uroczystość rozpoczęła się przy pomniku Menora, następnie w marszu pamięci przemieszczono się nad Silnicę przy ul. Plany 7, gdzie 4 lipca 1946 r. rozpoczął się pogrom. "To już tradycja, że w pierwszych dniach lipca spotykamy się, by oddać hołd ofiarom Pogromu Żydowskiego. To jest nasz obowiązek” – mówił prezydent Kielc Wojciech Lubawski. „Naszym obowiązkiem jest nieukrywanie tej prawdy, że w 1946 r. to kielczanie zabili kielczan. Bądźmy razem w tym hołdzie” – apelował.

O symbolice menory i o tym, jak ważne jest bycie razem w dniach tak tragicznych rocznic, mówił naczelny rabin Polski Michael Schudrich. „Nie jestem pewien, czy ta menora schodzi w dół symbolizując zniszczenie, grób, czy do góry, oznaczając odnowienie, nowe życie. Dzięki ludziom takim, jak my tutaj razem, jestem przekonany, że menora idzie ku górze. Kiedy jesteśmy razem, zawsze jest nadzieja na nowe, lepsze życie” – mówił.

Główne uroczystości poświęcone pamięci tragedii z 1946 r. odbyły się na cmentarzu żydowskim na Pakoszu. Tutaj bezimienny grobowiec zastąpiony został przez pomnik, na którym wyryto wszystkie nazwiska ofiar Pogromu oraz opis tragicznych wydarzeń w czterech językach. Modlitwę poprowadził rabin Schudrich, wymieniając nazwiska 42 ofiar pogromu.

Podczas oficjalnych przemówień podkreślano, że Polacy i Żydzi, dawni i obecni mieszkańcy Kielc, przywrócili temu grobowi „dawną godność”. Mówiono o „dekadach przemilczania” i o braku jednoznacznych odpowiedzi na pytania o powody zbrodni.

„Przywieźliśmy ze sobą skałę z Syjonu, aby dochować tradycji i powiedzieć wam, że mamy własny kraj, prezydenta i silną armię, która nas chroni. Nasz kraj to spełnienie naszych marzeń” – mówili przedstawiciele środowisk żydowskich.

Moshe Friedman, ocalały z pogromu (jako 2-miesięczne niemowlę wraz z matką) odśpiewał modlitwę za zabitych.
Został odczytany m.in. list od marszałka Bronisława Komorowskiego, w którym wyraził on potrzebę pojednania i pamięci o tym „tragicznym wydarzeniu”.

Członkowie gmin żydowskich wyrażali opinie, że w Polsce „były inne pogromy, ale to Kielce stały symbolem tragedii”.

W kieleckich uroczystościach uczestniczyło ok. 270 osób, w tym przedstawiciele środowisk żydowskich, duchowni katoliccy oraz innych wyznań chrześcijańskich, członkowie Rady Ekumenicznej przy kieleckiej Kurii oraz mieszkańcy miasta. Ludzie zapalali lampki na uporządkowanym w ostatnich miesiącach cmentarzu żydowskim, kieleckie dzieci zrobiły zabawki umieszczone przy nazwiskach zamordowanych dzieci żydowskich.

Inicjatorem uporządkowania cmentarza żydowskiego i nowej aranżacji grobu ofiar było Stowarzyszenie im. Jana Karskiego z jego prezesem Bogdanem Białkiem. Nowy monument zaprojektował światowej sławy ceramik prof. Marek Cecuła.

Stara płyta nagrobna została wzmocniona i pokryta nową, na której umieszczono pękniętą gwiazdę Dawida z czarnego granitu. Na płycie są nazwiska pogromu Żydów 4 lipca 1946 r. Symbolikę uzupełnia 450-kilogramowy kamień z Jerozolimy – dar Stowarzyszenia Ziomkostwa Żydów Kieleckich. Pomnik został także odwrócony ze wschodu na zachód, tak aby był widoczny z ulicy. Wyraził na to zgodę naczelny rabin RP. Usunięto krzewy i zarośla, a w uporządkowaniu otoczenia pomogli więźniowie z Aresztu Śledczego na Piaskach w Kielcach.

Grób na Pakoszu po latach bez renowacji był zniszczony. Znajdował się na nim jedynie napis: "Tu spoczywają prochy 42-ch ofiar zajść kieleckich z dnia 4 lipca 1946 r. Cześć ich pamięci!".

Podczas wydarzeń 4 lipca 1946 r. w Kielcach zostało zamordowanych 42. obywateli pochodzenia żydowskiego oraz 2. Polaków w trakcie krwawych zamieszek w części miasta zamieszkałej przez Żydów. Według przyjętej wówczas oficjalnej wersji tłum kielczan napadł na żydowskich mieszkańców kamienicy przy ul. Planty 7, oskarżając ich o uprowadzenie dziecka Henryka Błaszczyka.

Podczas pokazowego procesu oskarżono 12 osób, z których 9 stracono. Pogrom wzburzył opinię publiczną w Polsce i na świecie, przyczynił się do upowszechnienia stereotypu Polaka antysemity.

Historyczne badania, m.in. IPN, nad faktyczną genezą i przebiegiem pogromu odsłaniają nowe fakty i motywy wydarzeń. Według źródeł powodem mordu mogła była prowokacja ówczesnych władz mająca na celu m.in. odwrócenie uwagi od sfingowanych wyborów w Polsce, oskarżenie antykomunistycznej opozycji, spowodowanie żydowskiej emigracji.

Drogi Czytelniku,
cieszymy się, że odwiedzasz nasz portal. Jesteśmy tu dla Ciebie!
Każdego dnia publikujemy najważniejsze informacje z życia Kościoła w Polsce i na świecie. Jednak bez Twojej pomocy sprostanie temu zadaniu będzie coraz trudniejsze.
Dlatego prosimy Cię o wsparcie portalu eKAI.pl za pośrednictwem serwisu Patronite.
Dzięki Tobie będziemy mogli realizować naszą misję. Więcej informacji znajdziesz tutaj.
Wersja do druku
Nasza strona internetowa używa plików cookies (tzw. ciasteczka) w celach statystycznych, reklamowych oraz funkcjonalnych. Możesz określić warunki przechowywania cookies na Twoim urządzeniu za pomocą ustawień przeglądarki internetowej.
Administratorem danych osobowych użytkowników Serwisu jest Katolicka Agencja Informacyjna sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie (KAI). Dane osobowe przetwarzamy m.in. w celu wykonania umowy pomiędzy KAI a użytkownikiem Serwisu, wypełnienia obowiązków prawnych ciążących na Administratorze, a także w celach kontaktowych i marketingowych. Masz prawo dostępu do treści swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, wniesienia sprzeciwu, a także prawo do przenoszenia danych. Szczegóły w naszej Polityce prywatności.