Kielce: obchody 71. rocznicy rozbicia więzienia UB przez „Szarego”

Już dzisiaj Mszą św. w kieleckiej bazylice rozpoczęły się uroczystości związane z 71. rocznicą spektakularnego rozbicia więzienia UB przy ulicy Zamkowej w Kielcach przez oddział generała Antoniego Hedy „Szarego”. W najbliższy czwartek 4 sierpnia odbędzie się rekonstrukcja historycznego wydarzenia.

Podczas Mszy św. modlono się za obrońców ojczyzny podczas II wojny światowej i tych wszystkich, którzy nie złożyli broni opierając się „ubeckim porządkom”. Po Eucharystii poczty sztandarowe przemaszerowały dziedzińcem Pałacu Biskupów Krakowskich pod dawne więzienie przy ul. Zamkowej, gdzie obecnie mieści się Ośrodek Myśli Patriotycznej i Obywatelskiej.

Tam złożono wiązanki kwiatów, zapalono znicze i w przemówieniach kombatantów przypominano historię brawurowej akcji „Szarego”.

Natomiast rekonstrukcja rozbicia więzienia odbędzie się w czwartek 4 sierpnia 2014 r. Początek o godzinie 21.00 na dziedzińcu Wzgórza Zamkowego w Kielcach.

Rozbicie więzienia miało miejsce w nocy z 4 na 5 sierpnia 1945 r. Akcją dowodził Antoni Heda, ps. „Szary”.

„Szary” markując atak na Szydłowiec, ze strzelaniną i wybuchami, sprowokował przemieszczenie się sił bezpieki, milicji i wojska, która wyjechała z Kielc w kierunku Szydłowca. W drodze ciężarówki zostały zatrzymane przez ludzi „Szarego” przebranych w mundury Ludowego Wojska Polskiego. Z kolei w Kielcach wyznaczone grupy partyzantów obsadziły punkty zajęte przez bezpiekę i wojsko – pozorowały natarcie, by uniemożliwić im ucieczkę. W tym czasie grupa uderzeniowa zaatakowała więzienie, skąd uwolniono 354 żołnierzy Armii Krajowej i Narodowych Sił Zbrojnych przetrzymywanych przez UB i NKWD.

Generał brygady Antoni Heda „Szary” (1916 – 2008) to legendarnym dowódca oddziałów partyzanckich Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej na Kielecczyźnie.

W czasie II wojny światowej walczył w kampanii wrześniowej, trafił do sowieckiej niewoli, skąd uciekł i na Kielecczyźnie wstąpił do konspiracji. Wsławił się kilkoma udanymi akcjami wojskowymi. Zdobywał broń, rozbijał niemieckie posterunki, uwalniał aresztowanych przez Niemców partyzantów. Po wojnie nie złożył broni, w sierpniu 1945 roku uwolnił z ubeckiego więzienia w Kielcach kilkuset patriotów, głównie byłych żołnierzy Armii Krajowej.

Aresztowany w 1948 r. otrzymał 4 wyroki śmierci, zmienione na dożywocie. Z więzienia wyszedł po amnestii w 1956. Zaangażowany w ruch niepodległościowy i „Solidarność”, przez wiele lat był doradcą Prymasa Wyszyńskiego. Swoje wspomnienia zawarł w dwóch książkach: „Szary przeciw zdrajcom Polski” i „Wspomnienie Szarego”. W 1990 r. doprowadził do zjednoczenia ok. 30 organizacji kombatanckich w Światową Federację Polskich Kombatantów.

Odznaczony m.in. orderem Virtuti Militari i Krzyżem Walecznych. 3 maja 2006 roku mianowany na generała brygady. Był honorowym obywatelem Iłży, Skarżyska-Kamiennej, Starachowic, Końskich i Stąporkowa.
Organizatorami uroczystości są Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej, Stowarzyszenie Rekonstrukcji Historycznych „JODŁA” i Ośrodek Myśli Patriotycznej i Obywatelskiej.