Kielce: obchody 33. rocznicy wprowadzenia stanu wojennego w Polsce (zapowiedź)

Msza św. w bazylice katedralnej, wystawy uliczne, promocje książek i pokazy filmowe złożą się na obchody 33. rocznicy wprowadzenia stanu wojennego, które w Kielcach odbędą się w dniach 11-14 grudnia.

W czwartek 11 grudnia na rynku przy kieleckim ratuszu zostanie udostępniona wystawa tematyczna „586 dni stanu wojennego”.

Na 33 planszach zamieszczono informacje o najważniejszych wydarzeniach tego okresu: wprowadzeniu, przebiegu i konsekwencjach stanu wojennego. Ekspozycję tworzą archiwalne dokumenty i fotografie, wycinki prasowe, wspomnienia. Dotyczą one m.in. wydarzeń w Stoczni Gdańskiej, w Warszawie, pacyfikacji w Łodzi, czy historii internowanych lub relegowanych z uczelni nauczycieli akademickich Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Kielcach.
Wstawa przypomina także reakcję państw zachodnich – pomoc humanitarną, wsparcie ekonomiczne oraz wsparcie bloku wschodniego. Jest również kilka plansz nawiązujących do postawy artystów, przypominających decyzje tych, którzy poparli stan wojenny, np. Wojciecha Żukrowskiego czy Stanisława Mikulskiego. Wystawę zamykają plansze mówiące o wydarzeniach z maja 1989 roku, zapowiadających nadchodzące zmiany.

Wystawa przygotowana przez Biuro Edukacji Publicznej Delegatury IPN w 2011 r. ma zasięg ogólnopolski, ale jest także wzbogacona o wątki regionalne.

Również w czwartek, w kinie Fenomen w Wojewódzkim Domu Kultury, rozpocznie się projekcja filmu w reżyserii Andrzeja Wajdy „Człowiek z żelaza”. Wstęp na wydarzenie jest bezpłatny.

13 grudnia Mszą św. w bazylice katedralnej rozpoczną się oficjalne obchody rocznicowe. Następnie złożone zostaną kwiaty przed pomnikiem bł. Jerzego Popiełuszki. Z kolei w klubie studenckim „Wspak” odbędzie się koncert rockowej grupy "Fabryka".

IPN zachęca do przyłączenia się do akcji upamiętniającej wydarzenia wprowadzenia stanu wojennego, co można uczynić zapalając 13 grudnia o godzinie 19.30 świece w oknach.

W niedzielę 14 grudnia w Instytucie Kultury Spotkania i Dialogu przy ul. Planty 7/9 w Kielcach odbędzie się promocja książki prof. Stanisława Żaka „Stan wojenny i po nim”. Książka została wydana przez Stowarzyszenie im. Jana Karskiego w 33 rocznicę wprowadzenia stanu wojennego.

Autor książki jest literaturoznawcą, historykiem, publicystą, był senatorem I i II kadencji, członkiem -założycielem Stowarzyszenia im. Jana Karskiego. W 1980 r. był jednym z organizatorów NZSS Solidarność na WSP w Kielcach, następnie członkiem Komisji Zakładowej. W 1981 r. był też współzałożycielem rozwiązanego w 1983 i reaktywowanego w 1988 r. Klubu Inteligencji Katolickiej w Kielcach. Po wprowadzeniu stanu wojennego został dwukrotnie internowany, łącznie na około 10 miesięcy.

W Kielcach stan wojenny poprzedziły wydarzenia sierpniowe – 29 sierpnia 1980 r. – jako pierwsza stanęła Fabryka Łożysk Tocznych „Iskra”. Strajki objęły w następnych dniach POLMO – SHL, Chemar, Premę, Transbud. Przedstawiciele pięciu zakładów podpisali w „Iskrze” Międzyzakładowy Komitet Założycielski Kieleckich Niezależnych Samorządnych Związków Zawodowych. 15 września – 45 przedstawicieli 11 zakładów pracy – podpisało deklarację wstąpienia do NSZZ. 19 października 1980 r. ukazał się pierwszy numer pisma „Solidarność Świętokrzyska” – od trzeciego numeru wychodzący jako „Biuletyn NSZZ »Solidarność« Regionu Świętokrzyskiego”.

13 grudnia 1981 r. siedziba Zarządu Regionu NSZZ Solidarność w Kielcach była zajęta przez milicje i ZOMO. Do końca XII 1981 r. zarejestrowano 312 internowanych z woj. kieleckiego. Z Regionu Świętokrzyskiego ogółem internowano 368 osób. Większość przewożono do Aresztu Śledczego w Kielcach, w którym utworzono ośrodek odosobnienia. Najdłuższe internowania działaczy z Regionu Świętokrzyskiego trwały nawet 10 do 12 miesięcy. Odnotowano 25 przypadków dwukrotnej, a także jeden przypadek trzykrotnej izolacji. Pomocy internowanym i aresztowanym po wprowadzeniu stanu wojennego, a także zwalnianym z pracy z przyczyn politycznych oraz ich rodzinom udzielał Biskupi Komitet Pomocy Potrzebującym w Kielcach. Od 13 do 22 czerwca 1982 r. w ośrodku odosobnienia w Kielcach miała miejsce zbiorowa głodówka. Uczestniczyło w niej co najmniej 38 osób.