Kielce: ponad 58 tys. zł ze świątecznej kwesty na kieleckich cmentarzach

Ponad 58 tys. zł zebrano podczas trzydniowej kwesty, która od 31 października do 2 listopada odbyła się na kieleckich cmentarzach, a zorganizowało ją Stowarzyszenie Ochrony Dziedzictwa Narodowego w Kielcach. Pieniądze pozwolą kontynuować prace renowacyjne przy zniszczonych pomnikach i elementach architektury nekropolii.

„Jesteśmy zadowoleni z wyników, choć pogoda popsuła nam nieco szyki. Kwestowało też mniej wolontariuszy, bo 600 osób to zaledwie 75 procent potrzeb logistycznych” – ocenia Stanisław Szrek, prezes Stowarzyszenia Ochrony Dziedzictwa Narodowego w Kielcach.

Wolontariusze kwestowali od 31 października do 2 listopada na cmentarzach: Starym, Nowym, Partyzanckim, Wojskowym i Prawosławnym oraz na Piaskach i na podkieleckich nekropoliach w Białogonie i w Cedzynie.

Dzięki tegorocznej kweście będą kontynuowane prace przy zabytkowych ogrodzeniach żeliwnych i klapach do kryp, natomiast pomniki do renowacji ustalane są wiosną, po konsultacji z wojewódzkim konserwatorem zabytków. „Marzy mi się odnowienie kilku pomników z postaciami kobiet” – zdradza Szrek.

W 2017 r. poddano konserwacji 15 pomników, w tym dwa duże – rodziny Taylorów i Rola-Różyckich, żeliwne – Łęckich, kamienne (miejsca spoczynku: Szymczykowskiej, Szuberta, Strójwąsa), ponadto wróciły na cokoły dwie klasyczne rzeźby ze stopów metali (nagrobki znaczone nazwiskami Rozlau i Kuchcińska).

Do ciekawszych pomników uratowanych dzięki kwestom w ostatniej dekadzie zaliczyć należy, m.in.: grobowiec rodziny Porębskich z żeliwnymi tablicami, kamienny grobowiec rodziny Zeitheimów, nagrobek rodziny Huetów z rzeźbą Chrystusa, grób pułkownika Trzcińskiego, pomnik ojca Kolumbina Tomaszewskiego.

Jak podkreśla Szrek, Cmentarz Stary w Kielcach jest jednym ze starszych cmentarzy w Polsce. Jego początki sięgają 1800 roku, a pierwsze udokumentowane pochówki odbyły się w 1809 r. Kielecka nekropolia to unikat w skali kraju ze względu, m.in. na ozdabianie nagrobków kunsztownymi żeliwnymi krzyżami, tablicami, ogrodzeniami, odlewanymi w fabryce w Białogonie oraz nagromadzeniu pomników z piaskowca i cennych marmurów kieleckich, chęcińskich i pińczowskich. Na cmentarzu jest także dużo ciekawych kaplic z XIX w.

Nekropolia w Kielcach powstała w latach 1801-1805 na terenie folwarku biskupiego Psiarnia. Spoczywają tutaj żołnierze napoleońscy, towiańczycy, powstańcy listopadowi i styczniowi, partyzanci, kapłani, zasłużeni obywatele miasta. Cmentarz był kilkakrotnie powiększany: w 1818, 1860 -62, 1882-84, jest ogrodzony murem, posiada także ciekawe zabytki przyrody, m.in. aleję kasztanowców przy ul. Ściegiennego. W 1980 r. kielecki cmentarz został wpisany do rejestru zabytków i podlega prawnej ochronie jako dobro kultury.