Kielce: poświęcenie pomnika bł. ks. Józefa Pawłowskiego – męczennika Dachau

Oryginalną instalację pomnikową poświęconą męczennikowi Dachau bł. księdzu Józefowi Pawłowskiemu poświęcił w poniedziałek wieczorem bp Kazimierz Gurda. Instalacja upamiętniająca byłego proboszcza katedry i rektora seminarium znajduje się na Wzgórzu Zamkowym.

Bp Gurda, wspominając trudne czasy posługi błogosławionego, przypadające na początek II wojny światowej, nazwał go „jałmużnikiem Kielc”. „Człowieka poznaje się po tym, jak zachowuje się w trudnej sytuacji” – mówił biskup, przypominając fakty z życiorysu bł. ks. Pawłowskiego. „Niech ten pomnik przypomina nam o źródle życia – o Chrystusie, z którym można przez nie przejść dobrze, godnie i owocnie” – mówił bp Gurda.

Uroczystości towarzyszył koncert Chóru Wyższego Seminarium Duchownego oraz wystawa fotografii dokumentująca prace na Wzgórzu Zamkowym.

W poświęceniu i prezentacji instalacji pomnikowej wzięli udział m.in. prezydent Kielc Wojciech Lubawski, parlamentarzyści, grupa Orląt Lwowskich oraz krewny błogosławionego Antoni Pawłowski – wspominający swego wuja.

„Pomnik, szczególnie nocą, z efektownym podświetleniem, wygląda fantastycznie i nietypowo. Wielu kielczanom ta postać nie jest jeszcze znana tak, jak na to zasługuje” – powiedział KAI dr Marek Maciągowski, dyrektor Ośrodka Myśli Patriotycznej i Obywatelskiej na Wzgórzu Zamkowym.

Na dziedzińcu Wzgórza, które często przemierzał błogosławiony idąc z Najświętszym Sakramentem do więzienia, stanęło 12 betonowych ławek oraz jedna z przezroczystego, hartowanego szkła, w której umieszczono stalową płytę z wygrawerowanym testamentem bł. księdza Józefa Pawłowskiego.

Od ławki prowadzi ścieżka z 24 żeliwnych płyt, na których opisano drogę życiową ks. Pawłowskiego, od urodzin do męczeńskiej śmierci. Głównym elementem instalacji jest wysoki na ponad trzy metry i ważący ponad 700 kg obelisk wykonany z dziewięciu warstw szkła połączonych metodą laminowania. Wewnątrz niego zamieszczono wypowiedzi o błogosławionym. Pod szklaną taflą na monitorze wyświetlane są cytaty z Biblii.

Projekt instalacji artystycznej z pomnikiem i podświetlaną płytą, wykonał architekt warszawski – Mirosław Nizio, zarazem autor ekspozycyjnych pomieszczeń Ośrodka Myśli Patriotycznej i Obywatelskiej.
Projekt został zrealizowany dzięki dotacji miasta w kwocie 200 tys. zł, przeznaczonej na zagospodarowanie historycznego Wzgórza Zamkowego. Instalacja pomnika zakończyła modernizację Wzgórza Zamkowego.

Ks. Józef Pawłowski urodził się 9 sierpnia 1890 r. w Proszowicach. Absolwent Państwowego Progimnazjum w Pińczowie, w 1906 r. wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego w Kielcach. W latach 1911-1915 studiował w Katolickim Uniwersytecie w Innsbrucku, gdzie uzyskał tytuł doktora teologii. Święcenia kapłańskie otrzymał 13 lipca 1913 r. Od 1916 r. wykładał archeologię biblijną, introdukcję do Pisma Świętego i egzegezę w kieleckim Wyższym Seminarium Duchownym.

W latach 1918-1936 był wicerektorem, a w okresie 1936-1939 rektorem kieleckiego seminarium. Powołał Związek Misyjny Kleru. Wspierał ubogich alumnów. W kazaniach często głosił treści patriotyczne.
Tuż po wybuchu wojny, 16 listopada 1939 r. objął stanowisko proboszcza parafii katedralnej w Kielcach. Zasłynął z roztaczanej opieki nad bezdomnymi. Rozdawał im ubrania, pożywienie, pieniądze, odwiedzał ich w kieleckim więzieniu, z przemycanym Najświętszym Sakramentem.

Aby pomagać polskim żołnierzom, którzy przebywali w obozach jenieckich na terenie miasta oraz więźniom Niemieckiego Zakładu Karnego przy ul. Zamkowej, został kapelanem Polskiego Czerwonego Krzyża.
Ks. Pawłowski pomagał im duchowo i materialnie, przenosił korespondencję, ułatwiał ucieczki. W swojej ryzykownej i konspiracyjnej akcji pomocy wspierał zarówno Polaków, jak i Żydów. Ukrywał także chorych i rannych członków organizacji podziemnych. Dzięki niemu Caritas działająca przy parafii katedralnej od początku 1940 r., wydawała obiady dla ubogich.

Został aresztowany 10 lutego 1941 r., wraz z wpadką siatki Związku Walki Zbrojnej. W kwietniu 1941 r. trafił do obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau, w maju 1941 r. przewieziono go do KL Dachau, gdzie 9 stycznia 1942 r. został zamordowany. Świadectwa więźniów poświadczają jego godną, niezłomną postawę.

13 czerwca 1999 r. podczas Mszy św. w Warszawie ks. Józef Pawłowski został wraz ze 108. polskimi męczennikami wyniesiony na ołtarze przez Jana Pawła II.