Kielce: w „Przystanku Historia” otwarto wystawę IPN o Prymasie Wyszyńskim

Kilkadziesiąt plansz składa się na wystawę otwartą dzisiaj w Centrum Edukacyjnym IPN „Przystanek Historia” w Kielcach, poświęconą kardynałowi Stefanowi Wyszyńskiemu – mężowi stanu, obrońcy praw człowieka, narodu i Kościoła, inwigilowanemu przez aparat bezpieczeństwa Polski Ludowej. Wystawa potrwa do połowy października.

W wernisażu uczestniczyli m.in. senator PiS Krzysztof Słoń, poseł Krzysztof Lipiec, dyrektor WDK Jacek Sabat.

Podczas otwarcia wykład przybliżający losy Prymasa Wyszyńskiego wygłosił dr Michał Zawisza z Referatu Edukacji Narodowej IPN w Kielcach. Połączony z prezentacją zdjęciową, dotyczył głównie czasów PRL. Na tle epoki historyk zaprezentował represje i szykany, które dosięgły Prymasa, łącznie z próbami zamachu na jego życie i nagonką propagandową.

Jak przypomniał dr Zawisza, Stefan Wyszyński był inicjatorem listu do rządu, który przeszedł do historii pod nazwą „Non possumus”, wyrażającego stanowczy sprzeciw Episkopatu Polski wobec postępowania władz komunistycznych.

– Reakcją było aresztowanie prymasa 25 września 1953 r. i przetrzymywanie do jesieni 1956 r. Napisał wtedy słynny tekst Jasnogórskich Ślubów Narodu, złożonych 26 sierpnia 1956 r. na Jasnej Górze przy udziale miliona wiernych – mówił prelegent.

Przez 9 lat Prymas Wyszyński prowadził duchową Wielką Nowennę, przygotowującą do obchodów Millenium Chrztu Polski w 1966 r. Wielotysięczne uroczystości religijne odbywały się w całym kraju, a ich kulminacja od 2 do 4 maja 1966 r. na Jasnej Górze w Częstochowie zgromadziła blisko 2 mln Polaków. W żadnym innym państwie bloku sowieckiego nie doszło do manifestacji religijnych na taką skalę, związanych również z dążeniami niepodległościowymi.

Rok wcześniej, w 1965 r. kard. Wyszyński był jednym z inicjatorów listu biskupów polskich do biskupów niemieckich, ostro potępianego w oficjalnej propagandzie PRL. W latach 1980–1981, mimo pogarszającego się stanu zdrowia, starał się pełnić rolę pośrednika w negocjacjach pomiędzy władzami komunistycznymi a „Solidarnością”.

Kard. Stefan Wyszyński zmarł 28 maja 1981 r. w Warszawie. Spoczął w katedrze św. Jana, a jego pogrzeb stał się wielką manifestacją narodową. 3 maja 1994 r. Prymas Tysiąclecia został pośmiertnie odznaczony Orderem Orła Białego.