Kielce: wielodniowe obchody 70. rocznicy zagłady getta kieleckiego

Spotkanie modlitewne przy Pomniku Menora rozpocznie 20 sierpnia br. w Kielcach obchody 70. rocznicy zagłady getta kieleckiego. Zorganizowane zostaną przez Stowarzyszenie im. Jana Karskiego m.in.: wernisaże, spektakle, instalacje fotograficzne, spotkania autorskie i sprzątanie cmentarza żydowskiego. Obchody zakończą się 14 października br. Marszem Szlakiem Męczeństwa Żydów Kieleckich i sesją naukową pt. „Dlaczego i jak musimy dzisiaj pamiętać o Zagładzie”.

Organizator obchodów Bogdan Białek, prezes Stowarzyszenia im. Jana Karskiego w komentarzu dla KAI stwierdził, że gdy słyszy lub czyta dziś o „likwidacji” getta, to ogarnia go groza. – O męczeńskiej śmierci milionów ludzi na naszej ziemi, zadanej przez Niemców, mówi się w języku, którym posługiwali się oprawcy. Czas to zmienić. Wspólnie pochylmy głowy i oddajmy hołd ofiarom niemieckiej zbrodni – powiedział organizator obchodów.

Uroczyste obchody 70. rocznicy zagłady getta kieleckiego rozpoczną się w poniedziałek 20 sierpnia. O godz. 16:00 spotkanie modlitewne przy Pomniku Menora na Al. IX Wieków Kielc. O godz. 17.00 odbędzie się w Galerii Fotografii BWA, ul. Planty 7 wernisaż wystawy Ewy Trafnej „Cisza. ŚLADY” dedykowanej Żydom zamordowanym w Treblince. O godz. 18.30 na Małej Scenie Kieleckiego Centrum Kultury wystawiony będzie spektakl pt. „Josela Rakowera rozmowa z Bogiem” w wykonaniu Sławomira Hollanda.

Tego samego dnia o godz. 15.00 na ekranach umieszczonych na parkingu miejskim na pl. Konstytucji 3 Maja obejrzeć będzie można prezentację multimedialną dotyczącą kieleckich Żydów. Jednocześnie odtworzone zostanie nagranie kompozycji Jerzego Maksymiuka pt. „Lament serc”, dedykowane Żydom kieleckim.

– Na kieleckim Rynku u wylotu ul. Bodzentyńskiej ustawiony będzie symboliczny płot oddzielający getto od miasta, na którym znajdą się fotografie i niemieckie dokumenty dotyczące getta. W tym miejscu właśnie znajdowała się brama do tzw. małego getta i biuro przepustek – informuje prezes Białek.

W KCK 9 września br. o godz. 18 zagrany zostanie spektakl „Mein Sztetl Kielce” w wykonaniu artystów Teatru Żydowskiego z Warszawy. Natomiast 14 września o godz. 15 odbędzie się sprzątanie cmentarza i powołanie do życia Ochotniczego Hufca Opieki nad Cmentarzem Żydowskim w Kielcach. Na 15 i 16 września w godz. 16-19 w przeddzień Rosz Haszana – żydowskiego Nowego Roku 5773 – zaplanowane jest w ramach Europejskich Dni Dziedzictwa zwiedzanie Domu Modlitwy Zagajskich przy ul. Słowackiego.

W Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej 20 września o godz. 18 zorganizowane zostaną autorskie pokazy prac fotograficznych pt. „Kino fotografii” Damiana Kramskiego (Afganistan 2012), Pawła Małeckiego i Jarosława Kubalskiego (Śladami żydowskich Kielc). Następnego dnia w tym samym gmachu o godz. 18 odbędzie się prezentacja książki „Farby wodne” Lidii Ostałowskiej pt. „Portrety ofiar Zagłady”.

W dniach 28 września – 5 października br. zorganizowany będzie projekt SUKKOT SHALOM zrealizowany ze stroną izraelską, którego celem jest przekazanie społeczności Kielc wspomnień Żydów zamieszkujących miasto przed II wojną światową, a obecnie mieszkających w Izraelu. – Będą to warsztaty przeprowadzone w szkołach kieleckich i w specjalnie wybudowanym namiocie (sukkah) w centralnym miejscu Kielc – wyjaśnia prezes Białek.

W Państwowej Szkole Muzycznej o godz. 18 odbędzie się prezentacja nagrodzonych prac w konkursach „Śladami żydowskich Kielc” i „Nie jestem obojętny” oraz wystawiony spektakl na podstawie prozy Janusza Korczaka w wykonaniu dzieci z Ośrodka Opiekuńczego w Kielcach.

Na trasie: dworzec kolejowy – Menora – zawrotka ul.Warszawska /al. IX Wieków Kielc – synagoga – Rynek/pl. św. Tekli – odbędzie się 14 października o godz. 16 Marsz Szlakiem Męczeństwa Żydów Kieleckich i odsłonięcie tablic związanych z zagładą getta. Po zakończeniu jego uczestnicy zaproszeni będą na sesję naukową pt. „Dlaczego i jak musimy dzisiaj pamiętać o Zagładzie” z udziałem m.in.: Władysława Bartoszewskiego, Naczelnego Rabina Polski Michaela Schudricha i ambasadorów Izraela i Austrii.

Obchody 70. rocznicy zagłady getta kieleckiego objął patronatem honorowym Władysław Bartoszewski – pełnomocnik ministra do spraw dialogu międzynarodowego. Uroczystości realizowane są dzięki dotacji Urzędu Miasta Kielce.

W marcu 1940 roku Kielce zamieszkiwało 25 400 Żydów. 12 kwietnia 1941 roku dotarł do Kielc transport około tysiąca Żydów z Wiednia. Getto w Kielcach utworzono na mocy rozporządzenia niemieckiego starosty miejskiego z 31 marca 1941 roku. Jego teren zajmował 0,46 km.kw., co stanowiło około 1,1 proc. ówczesnego obszaru miasta. Znajdowało się tam 500 budynków mogących pomieścić 15 000 osób. Getto od miasta oddzielały zasieki z drutu kolczastego i gdzieniegdzie drewniany płot. Oficjalna racja żywnościowa na jedną osobę wynosiła 130 gramów chleba na dwa dni. W ciągu roku z głodu, chorób i wycieńczenia zmarło około 4000 ludzi.

W dniach 20-24 sierpnia 1942 roku Niemcy zamordowali 21 000 ludzi w obozie zagłady w Treblince, a 1500 na ulicach Kielc. Spośród 28 000 Żydów z kieleckiego getta wojnę przeżyło około 400, czyli 0,014 procent.