Kielce – wolontariusze mają pełne ręce roboty podczas kwesty

Znani kielczanie, politycy, społecznicy, ludzie kultury kwestują we wszystkich zakątkach najstarszych cmentarzy Kielc w ramach 30 jubileuszowej kwesty. Dzięki trwającej 3 dekady społecznej inicjatywie odrestaurowano już ok. 500 obiektów.

Stanisław Szrek, honorowy prezes Stowarzyszenia Ochrony Dziedzictwa Narodowego w Kielcach – organizatora kwesty od 30 lat, dziękuje za każdą pomoc. Zadaniem każdego z wolontariuszy będzie 1,5-godzinna zbiórka pieniędzy do puszki.

Na cmentarzu Starym kwestuje m.in. Piotr Wawrzyk, wiceminister spraw zagranicznych. Jak mówi, osoby odwiedzające dziś swoich bliskich na cmentarzu, nie przechodzą obok kwestujących obojętnie. – Cieszę się, że jest tak dużo chętnych do wspierania renowacji zabytkowych nagrobków. Datki do puszek wrzucają zarówno małe dzieci, młodzież, ludzie w średnim wieku, jak i starsi. To jest budujące – uważa.
Od wielu lat, także i w tym roku kwestuje senator Krzysztof Słoń z Prawa i Sprawiedliwości.

– Biorąc udział w kweście jesteśmy wszyscy konserwatorami zabytków i kustoszami pamięci. Pamięci o tych wszystkich, którzy przyczynili się do rozwoju naszego miasta, pamięci o tych, dzięki którym mamy dziś niepodległą ojczyznę, bo wśród leżących na cmentarzu Starym są również bohaterowie – zwraca uwagę Krzysztof Słoń.

– Kwestujemy z szacunku do mieszkańców i historii naszego regionu. Zachęcam wszystkich, którym nie jest obojętna pamięć historyczna, ale także los zabytkowych cmentarzy o włączenie się do kwesty – mówi Renata Janik, wicemarszałek województwa świętokrzyskiego.
Kwesta odbywa się na cmentarzach: Starym, Nowym, Partyzanckim i Prawosławnym oraz Komunalnym. – Za kwesty dotąd przez te lata zrealizowane udało się odnowić ok. 500 zabytkowych i cennych nagrobków, masę zrujnowanych krzyży, czy ogrodzeń żeliwnych – podkreśla Szrek.

W ubiegłym roku dzięki zbiórce odrestaurowano 20 grobów: 10 pomników kamiennych i 10 żeliwnych. Stanisław Szrek podkreśla, że to, ile nagrobków uda się odrestaurować w najbliższych miesiącach zależy od kwoty, jaką uda się zebrać podczas tegorocznej kwesty.
W 2021 r. , po pandemicznej przerwie, na ratowanie zabytkowej struktury cmentarzy zebrano blisko 47 tys. zł. Miasto Kielce dołożyło 51 tys. i łącznie za ponad 90 tys. zł wykonano szereg prac renowacyjnych. Odnowiono nagrobek zasłużonej dla miasta rodziny ormiańskiej Kiebabczych usytuowany na Cmentarzu prawosławnym (w obrębie Cmentarza Starego).

Rodzina Kiebabczych, osiadłych w Kielcach przedsiębiorców ormiańskiego pochodzenia, prawdopodobnie zajmowała się na początku handlem wschodnimi kobiercami. Dzeron (Zenon) Kiebabczy wystawił trzy kioski z prasą, będące ozdobą starych Kielc: na rogu obecnych ulic Sienkiewicza i Leśnej, Mickiewicza i placu Wolności oraz na Rynku. Po śmierci Dzerona w 1915 r. prowadzenie kiosków przejęła Maria Kiebabczy – jedna z pierwszych kieleckich bizneswoman, która dekadę później otworzyła czwarty kiosk – na tzw. krakowskiej rogatce. Biuro Dzienników Marii Kiebabczy funkcjonowało z dużym sukcesem, było lokalnym liderem w zakresie sprzedaży prasy i publikacji ogłoszeń, dawało zatrudnienie pracownikom biurowym i sprzedawcom. Maria wspierała również finansowo budowę Muzeum Narodowego w Krakowie. Przedsiębiorstwo kieleckiej Ormianki posiadało ok. dziesięciu punktów sprzedaży i działało do 1946 roku. Od tego czasu losy Marii Kiebabczy pozostają nieznane. Z czasem także urokliwe kioski zniknęły z pejzażu kieleckich ulic. W 2017 r. firma Kolporter zrekonstruowała jeden z nich – na Rynku.

Ponadto za pieniądze z ubiegłorocznej kwesty zrekonstruowano także pomnik równie zasłużonej dla miasta rodziny Siennickich – wydawców i właścicieli „Gazety Kieleckiej”, a także 8 mniejszych na Cmentarzu Starym i 10 żeliwnych oryginalnych klap do grobowców.
Najstarsze pomniki na Cmentarzu Starym w Kielcach pochodzą z początku XIX wieku. W 1980 r. nekropolia została wpisana do rejestru zabytków nieruchomych. Pod ochroną znalazł się układ przestrzenny cmentarza wraz z wszystkimi grobami i kaplicami powstałymi przed 1939 r. oraz drzewa.