Kielce: Wystawa o zagładzie Żydów europejskich

Wystawę pt. „Zagłada Żydów europejskich” można oglądać na Skwerze Stefana Żeromskiego w Kielcach, obok budynku Kurii. Została ona przygotowana przez Delegaturę Instytutu Pamięci Narodowej w Kielcach w związku z Międzynarodowym Dniem Pamięci o Ofiarach Holokaustu. Wystawa będzie dostępna do końca lutego br.

Ekspozycja składa się 14 plansz. Zawierają one podstawowe informacje o polityce nazistów wobec Żydów, propagandzie, codzienności w gettach, eksterminacji i skali morderstw w czasie II wojny światowej. Wystawa jest bogato ilustrowana plakatami i fotografiami pochodzącymi m.in. z Archiwum IPN, Archiwum Państwowego w Łodzi czy Bundesarchiv.
Zagłada Żydów była bezprecedensowym wydarzeniem w historii, którego ofiarą padło prawie 6 mln ludzi.

Stała się następstwem zdobycia władzy w Rzeszy Niemieckiej przez NSDAP, od początku realizującą program polityczny oparty na rasizmie. Proces Zagłady przebiegał czterema etapami. Pierwsze dwa naziści wprowadzili w Niemczech jeszcze przed wybuchem wojny – zdefiniowanie obcego i pozbawienie go praw. Kolejne dwa – odizolowanie w gettach i mordowanie – Niemcy i ich kolaboranci realizowali stopniowo wraz z toczonymi działaniami wojennymi w Europie.

Bezprecedensowość Holokaustu jako „nowoczesnego” ludobójstwa polegała na wprzęgnięciu całego aparatu państwowego w jego realizację, zaangażowaniu nauki w proces mordowania, w tym medycyny, inżynierii, chemii, statystyki oraz wykorzystaniu materiału ludzkiego do produkcji przemysłowej.

Polska była krajem, w którym Żydzi szczególnie dotkliwie ucierpieli wskutek Zagłady. W 1942 r. niemieckie władze okupacyjne przystąpiły do planowego wymordowania ludności żydowskiej na okupowanych ziemiach polskich w tzw. Generalnym Gubernatorstwie i Bezirk Bialystok. Operacji tej nadano kryptonim „Reinhardt”. W jej wyniku od marca 1942 r. do listopada 1943 r. zginęło około 2 mln. Żydów.

W dystrykcie radomskim, w którego granicach znajdowała się Kielecczyzna, „Aktion Reinhardt” rozpoczęła się w dniach 4/5 sierpnia 1942 r. od wysiedlenia ludności żydowskiej z małego getta na Glinicach w Radomiu. Getto kieleckie zostało wysiedlone w dniach 20–24 sierpnia. W największym getcie na tym terenie, w Częstochowie, akcja wysiedleńcza trwała od 22 września do 7 października 1942 r.

Każdej akcji towarzyszyła ogromna brutalność i przemoc. Osoby chore, kalekie, starsze, kobiety w ciąży były bez pardonu mordowane na ulicach. Pozostałych formowano w kolumny marszowe i odtransportowano do najbliższej stacji kolejowej, gdzie czekały już posypane wapnem bydlęce wagony, kierowane następnie do niemieckiego obozu zagłady w Treblince.