Kielczanie przeszli śladami kieleckiego getta

Dość liczna grupa kielczan przeszła śladami kieleckiego getta, ale i miejsc związanych ze śladami społeczności żydowskiej. Organizatorem wyprawy edukacyjnej było Muzeum Historii Kielc, a wydarzenie poprowadził Krzysztof Myśliński – dyrektor instytucji.

Uczestnicy – blisko sto osób – wyruszyli z kieleckiego Rynku, idąc ulicą Bodzentyńską, Lecha Kaczyńskiego, IX Wieków Kielc, Warszawską, Pocieszki, Stolarską, Okrzei. Spotkanie zakończyło się w budynku po dawnej synagodze.

Prowadzący przypomniał m.in. okoliczności tworzenia gett – tzw. Małego i Dużego, a dzięki miejskiej wyprawie uczestnicy poznali, jak ogromny był to obszar. – W 1941 r., gdy Niemcy założyli getto, zamknęli w nim początkowo 17,5 tys. mieszkańców. Standard życia był niewyobrażalnie niski. Zaczęto zwozić Żydów z innych miast, z Czech czy ok. tysiąca Żydów wiedeńskich, w większości świetnie wykształconych – opowiadał Myśliński.

Wskazał mniej rozpoznane naukowo fakty, jak np. wykorzystywanie żydowskich dziewcząt i kobiet w domach publicznych. Przypomniał fakty okrutnego barbarzyństwa wobec Żydów, zakopywanie rozstrzelanych na podwórkach, egzekucje w wielu punktach miasta. Obejrzano ślady po podobozach, skąd wywożono Żydów do obozów pracy. W synagodze uczestnikom przedstawiono prezentację pt. „murowana pamięć”.

Spacer zorganizowano z okazji rocznicy likwidacji kieleckiego getta. Kilkudniowe rozbudowane obchody upamiętniające tamto wydarzenie organizuje Stowarzyszenie im. Jana Karskiego.

Getto w Kielcach powstało 31 marca 1941 r. Liczba Żydów zamkniętych w getcie sięgała 27 tys. osób, głównie z Kielc, okolicznych miejscowości oraz innych krajów, w tym Austrii. W ciągu roku z głodu, chorób i wycieńczenia zmarło blisko 6000 osób.

20 sierpnia 1942 r. o godzinie 4 rano rozpoczęła się pierwsza akcja wysiedlenia. Wywieziono wówczas ok. 7 tys. Żydów. Starych i chorych Niemcy zabili na miejscu. Grupę młodych i zdrowych pozostawiono do pracy. 22 sierpnia drugim transportem wywieziono ponad 6 tys. osób, głównie z terenu małego getta.

Tego dnia zamordowano dzieci z sierocińca. Niemcy nakazali też uśmiercić trucizną wszystkich chorych w szpitalu żydowskim. 24 sierpnia, w ostatnim transporcie, wywieziono do Treblinki około 7 tys. osób.