Konferencja na Sacroexpo nt. „Ducha liturgii” Josepha kard. Ratzingera

Podczas targów Sacroexpo 3 czerwca odbyła się konferencja „Duch Liturgii Duchem Kościoła”. Była przestrzenią, dzięki której uczestnicy powrócili do najistotniejszych zagadnień poruszonych przez kard. Josepha Ratzingera w tej słynnej książce. Wybitni eksperci rozmawiali o tym, co stanowi „źródło i szczyt” życia chrześcijańskiego. Wydarzenie nawiązywało do książki Benedykta XVI, którego dwudziestą rocznicę wyboru na Stolicę Piotrową obchodzimy w tym roku.

Książka ta stała się swoistym podręcznikiem teologii liturgii, o czym napisał przyszły papież we wprowadzeniu do wydania polskiego. Chciał, by jej treść dotarła przede wszystkim do młodych kapłanów, którzy będąc odpowiedzialnymi za kształt liturgii Kościoła, powinni głębiej rozumieć, iż jest ona theologia prima, w której „rozstrzyga się przyszłość wiary Kościoła”.

Spotkanie otworzył biskup Kielecki Jan Piotrowski. Zwrócił uwagę na znaczenie liturgii dla Kościoła i wiernych.

– Kościół jest właścicielem liturgii, a nie kapłan, który ją celebruje. Uczy ona więc pokory, bo trzeba zachować w liturgii to, czego oczekują od nas księgi liturgiczne. To najpiękniejszy wyraz ducha Kościoła i swoista katecheza. Bywa tak, że wierni chodzą do takiej, a nie innej wspólnoty parafialnej, bo wiedzą, że tam Najświętsza Ofiara, czy inne nabożeństwa są sprawowane z największą starannością. Chcą bowiem przeżywać liturgię zarówno w jej wymiarze zewnętrznym, jak i w Słowie Bożym i w swojej duszy – tłumaczył biskup.

O wydaniu książki „Duch Liturgii” w języku polskim ówczesnego kardynała Josepha Ratzingera mówił we wprowadzeniu do konferencji jako pierwszy prelegent Paweł Milcarek, redaktor naczelny kwartalnika Christianitas. Wygłosił także wykład ”Strażnik depozytu czy naczelny redaktor? O papieskiej zwierzchności w sprawie liturgii”.

– W tej historycznej książce jest szereg nie tylko takich ogólnych idei, ale też i przemyślanych postulatów, które nie są nam wtłaczane jako coś, co musimy zrobić od razu, w tej chwili. Wymagają od nas jednak kroków w kierunku poszanowania tradycji, odnalezienia na nowo kanonu artystycznego w liturgii, kanonu obrzędów, jak i określenia charakterystycznych dla pobożności postaw i zachowań. To są wyzwania, bo jesteśmy przyzwyczajeni do czegoś zupełnie innego. Papież pisze, że liturgii się nie robi, liturgii się nie planuje przy stole ani w żadnej grupie inicjatywnej. Liturgię się przyjmuje, liturgię się bierze, a sama liturgia jest wyzwaniem, czyli czymś, w co my mamy wrastać, a nie co ma nas odzwierciedlać – tłumaczył w rozmowie z Radiem eM Kielce.

Dyskusja podzielona została na panele tematyczne. Prelegenci mówili o sztuce w liturgii, jej kształcie i wyzwaniach współczesności w odniesieniu do życia liturgicznego.

– Chrześcijaństwo to jest rzeczywiste i prawdziwe spotkanie Boga z człowiekiem. Ono zaczęło się od wcielenia, a zakończyło się misterium paschalnym, czyli tym wydarzeniem, w którym Syn Boży przyjął ludzką naturę, stając nam się bliski. Pismo Święte o tym opowiada, natomiast liturgia nas wprowadza w tą rzeczywistość. To przekroczenie progu świętej księgi Ewangelii. To, co my czytamy w Dobrej Nowinie, w świętej liturgii możemy dotknąć w sposób rzeczywisty i realny – wyjaśniał o. Jan Strumiłowski z Archiopactwa Cystersów w Jędrzejowie.

Problemów i wyzwań związanych z liturgią obecnie nie brakuje. Jednym z największych dylematów jest obecność mediów podczas obrzędów. O tym mówił ks. prof. Marek Lis z Uniwersytetu Opolskiego.

– Msza Święta obejrzana w telewizji, czy wysłuchana w radiu nie zastępuje uczestnictwa w Eucharystii, ale pozwala być pewną protezą dla osób zmagających się z chorobą, oddaleniem i brakiem możliwości dotarcia na miejsce celebracji. Jeżeli zaś chodzi o korzystanie z rozmaitych elementów medialnych w czasie liturgii takich jak wyświetlacze, ekrany, czy smartfony to warto je ograniczać po to, aby zwrócić uwagę na ołtarz, będący centralnym punktem. Najważniejsze jest to co dzieje się na nim – zauważył.

Prelegentami panelu „Czas i przestrzeń liturgii” w ramach konferencji byli: ks. dr hab. Mariusz Kuciński, prof. AKP, dyrektor Centrum Studiów Ratzingera w Bydgoszczy, który wygłosił referat „Wcielenie jako teologiczna obietnica przestrzeni rytualnej” oraz ks. Karol Rawicz-Kostro, dyrektor Centrum Formacji Liturgicznej Diecezji Bydgoskiej. Podjął on temat „Ad orientem. Liturgiczne podstawy kierunku modlitwy w teologii Benedykta XVI”.

Konferencja „Duch Liturgii Duchem Kościoła” zorganizowana została przez Muzeum Diecezjalne w Kielcach, Sekcję Liturgiki i Homiletyki Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Wydział Teologiczny Uniwersytetu Opolskiego oraz Centrum Studiów Ratzingera w Bydgoszczy.

– Zaprosiliśmy wybitnych prelegentów, a program jest niezwykle bogaty i ciekawy. Cieszę się, że tak ważne wydarzenie odbywa się w Kielcach – tłumaczył ks. Paweł Tkaczyk, dyrektor muzeum.

Konferencji towarzyszyła wystawa pamiątek po papieżu Benedykcie XVI. Można na niej zobaczyć m.in. czerwone buty papieskie, czy białą piuskę.