Drukuj Powrót do artykułu

Konferencja naukowa z okazji Dnia Judaizmu w Kościele katolickim

17 stycznia 2023 | 18:37 | mw, dg | Siedlce Ⓒ Ⓟ

Sample Fot. ks. Marek Weresa

Konferencja naukowa poświęcona historii Żydów i judaizmu na ziemi siedleckiej stanowiła drugi punkt programu centralnych obchodów XXVI Dnia Judaizmu w Kościele katolickim w Polsce. „Chciejmy przez to dzisiejsze wydarzenie poszukiwać prawdy o więzach, które nas łączą – podstaw historycznych i duchowych” – mówił bp Kazimierz Gurda. Ambasador Izraela w Polsce, podkreślając wagę przyjaźni katolicko-żydowskiej, zaapelował o wspólną pracę dla lepszej przyszłości.

Na wstępie konferencji słowa powitania wygłosił biskup siedlecki Kazimierz Gurda. – Niech nasza wspólna modlitwa, która zgromadziła nas na początku w miejscu szczególnym – pomniku upamiętniającym zagładę 17 tysięcy Żydów; wspólne rozważanie słowa Bożego, a także naukowe pochylenie się nad wspólną historią i teraźniejszością – katolików i naszych starszych braci w wierze – będą próbą do urzeczywistniania się słów papieża Franciszka: „przestaliśmy być dla siebie wrogami i obcymi, a staliśmy się dla siebie przyjaciółmi i braćmi”. Chciejmy przez to dzisiejsze wydarzenie poszukiwać prawdy o więzach, które nas łączą – podstaw historycznych i duchowych – wskazał bp Gurda.

Słowo do zebranych wygłosił także Ambasador Izraela w Polsce Yacov Livne. – Przyjaźń i dialog pomiędzy religiami, pomiędzy judaizmem a katolicyzmem są bardzo ważne; i ja w to wierzę. […] Ten kontakt pomiędzy katolikami a Żydami jest nie tylko wspólnym zamieszkaniem ale i relacją duchową – wskazał Yacov Livne. Wyraził radość z licznej obecności młodych ludzi podkreślając, że oni są odpowiedzialni za przyszłość. Tu zaznaczył też istotną rolę liderów politycznych i religijnych. „Jest to ważne, abyśmy razem rozumieli naszą przyszłość i razem pracowali dla naszej lepszej przyszłości” – powiedział. Nawiązując do wojny w Ukrainie, przywołał po hebrajsku fragment z Pisma Świetego, prosząc Boga o pokój.

Pierwszym prelegentem był ks. dr Paweł Rytel-Andrianik – dyrektor Biura ds. Komunikacji Zagranicznej w Sekretariacie KEP, wicedyrektor Centrum Heschela na KUL. Wygłosił on referat: „Chasydzi w Siedlcach i Kocku”. Wskazał on, że Podlasie i Wschodnie Mazowsze była terenami rozkwitu chasydyzmu oraz największej tragedii niemieckich nazistowskich obozów zagłady: Treblinka, Sobibór.

– Podobnie jak w początku ruchu franciszkańskiego, chasydyzm cechowała radość i życzliwość wobec wszelkiego stworzenia – przypomniał ks. dr Paweł Rytel-Andrianik, omawiając historię i rozwój ruchu chasydzkiego na terenach obecnej diecezji siedleckiej.
– Wniosek ze wspólnej historii: Modlimy się do tego samego Boga, ale nie znamy się – mówił prelegent, który wskazywał na potrzebę i możliwości poznawania obecnie wspólnej historii.

Referat pt. „Zagłada Żydów w Treblince” zaprezentował dr Edward Kopówka, dyrektor Muzeum Treblinka. Omówił krótko życie siedleckich Żydów, wskazał na njważniejsze miejsca takie jak synagoga, cmentarz czy szpital. Zarysował powstanie wciąż istniejącego ruchu mesjanistycznego, z którego Żydzi wyemigrowali jeszcze przed wojną do Jerozolimy. Tam, w pobliżu Ściany Płaczu, powstała synagoga Hurva.

Historyk omówił dramat nazistowskiej okupacji – powstanie tymczasowego, otoczonego ogrodzeniem z kolczastego drutu getta, brutalne deportacje do obozów zagłady z zachowanej do dziś towarowej rampy kolejowej. Zarysował stan aktualnej wiedzy o obozie zagłady w Treblince, omawiając perfidne psychologiczne mechanizmy wykorzystywane przez Niemców, podjąć dane statystyczne i wspominając o powstaniu z 1943 r., a także próbach zacierania śladów zbrodni przez nazistów.

Zaapelował także o pomoc w zlokalizowaniu miejsca pochówku rabina Aszera Rojblata, założyciela wspólnoty chasydzkiej, zwłaszcza w postaci udostępniania archiwalnych zdjęć cmentarza żydowskiego. Prelekcja ilustrowana była rzadkimi archiwalnymi zdjęciami.

Tomasz Oleksy-Zborowski, Kierownik Muzeum i Miejsca Pamięci w Sobiborze, wygłosił referat „Martyrologia Żydów – współczesne formy pielęgnowania pamięci”.

Zarysował znaczenie i funkcjonowanie nazistowskiego obozu zagłady w Sobiborze, wskazując, że w ciągu 18 miesięcy jego funkcjonowania, zamordowano tam 180 tys. Żydów. Wskazał, że tu również wybuchło zbrojne powstanie, dzięki któremu uciekło ok. 300 Żydów, jednak wojnę zdołało przeżyć ok. 30 z nich.

Naziści próbowali zatrzeć wszelkie ślady swojej zbrodniczej działalności, cały teren obozu zaorana i posadzono las. Historyk omówił dostępne źródła, prezentował archiwalne zdjęcia i zarysował etapy powojennego upamiętniania miejsca zagłady – którego pierwsze formy pojawiły się dopiero w latach 60. XX w., jednak za czasów PRL zniekształcany historię. W latach 90. powstało muzeum, w roku 2000 rozpoczętoarcheologiczne badania. Pozyskano kilkanaście tysięcy artefaktów i przedmiotów osobistych należących do ofiar, cześć z nich z imienia i nazwiska identyfikuje ofiary, w tym tabliczki i zabawki należące do dzieci, a także klucze w większości należące do Żydów holenderskich. Odkryto także fundamenty komór gazowych.

Omówił trudy związane z pracami mającymi na celu zabezpieczenie miejsc pochówku i upamiętnienia ofiar, prezentując projekt nowej formy uczczenia ich.

Wydarzeniu towarzyszy wystawa judaików pochodzących z Muzeum Diecezjalnego w Siedlcach, Muzeum Parafialnego w Kocku oraz ze zbiorów prywatnych.

W obchodach Dnia Judaizmu w Siedlcach udział biorą biskupi, księża, przedstawiciele władz samorządowych i lokalnych uczelni, licznie zgromadzona młodzież i klerycy, a także osoby zaangażowane w dialog chrześcijańsko-żydowski m.in. z Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów.

Dzień 17 stycznia w Kościele katolickim od 1998 r. obchodzony jest jako Dzień Judaizmu. To okazja do wspólnej modlitwy oraz refleksji nt. dialogu katolicko-judaistycznego, a także poznania historii Żydów, która jest częścią naszej historii.

Organizatorami XXVI Dnia Judaizmu są: Komitet Konferencji Episkopatu Polski ds. Dialogu z Judaizmem na czele z przewodniczącym – abp. Grzegorzem Rysiem, metropolitą łódzkim oraz diecezja siedlecka z biskupem ordynariuszem Kazimierzem Gurdą.

Współorganizatorami obchodów są Urząd Miasta Siedlce, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach. Wydarzenie patronatem honorowym objęli Przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski abp Stanisław Gądecki oraz Biskup Siedlecki Kazimierz Gurda.

Drogi Czytelniku,
cieszymy się, że odwiedzasz nasz portal. Jesteśmy tu dla Ciebie!
Każdego dnia publikujemy najważniejsze informacje z życia Kościoła w Polsce i na świecie. Jednak bez Twojej pomocy sprostanie temu zadaniu będzie coraz trudniejsze.
Dlatego prosimy Cię o wsparcie portalu eKAI.pl za pośrednictwem serwisu Patronite.
Dzięki Tobie będziemy mogli realizować naszą misję. Więcej informacji znajdziesz tutaj.
Wersja do druku
Nasza strona internetowa używa plików cookies (tzw. ciasteczka) w celach statystycznych, reklamowych oraz funkcjonalnych. Możesz określić warunki przechowywania cookies na Twoim urządzeniu za pomocą ustawień przeglądarki internetowej.
Administratorem danych osobowych użytkowników Serwisu jest Katolicka Agencja Informacyjna sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie (KAI). Dane osobowe przetwarzamy m.in. w celu wykonania umowy pomiędzy KAI a użytkownikiem Serwisu, wypełnienia obowiązków prawnych ciążących na Administratorze, a także w celach kontaktowych i marketingowych. Masz prawo dostępu do treści swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, wniesienia sprzeciwu, a także prawo do przenoszenia danych. Szczegóły w naszej Polityce prywatności.