Kościół greckokatolicki obchodzi dziś niedzielę przebaczenia, nazywaną też seropustną

Dzisiejsza niedziela w Kościele greckokatolickim nazywana jest niedzielą przebaczenia oraz seropustną. Nazwy biorą się od dwóch zwyczajów związanych z tym dniem. Jutro grekokatolicy rozpoczną Wielki Post.

Niedzielę seropustną poprzedził tydzień surowy, natomiast poprzednia niedziela nosiła nazwę mięsopustnej. W czasach, kiedy post był postrzegany bardzo rygorystycznie, był to ostatni dzień, kiedy można było spożywać mięso. Dozwolony był jedynie nabiał. Z kolei od dzisiejszej niedzieli przez cały Wielki Post nie spożywano nawet produktów mlecznych.

Jak pisze ks. Yuliyan Katrii, ChSVV. (1912-2000) w książce „Znaj swój rytuał”, zwyczaj tygodnia surowego wprowadził prawdopodobnie grecki cesarz Herakliusz (610-641), który walcząc z perskim królem Chozrojem przez sześć lat, obiecał, że gdy wygra wojnę, przez cały tydzień przed Wielkim Postem nie będzie jadł mięsa.

W cerkwiach przeprowadzany jest liturgiczny obrzęd wzajemnego przebaczenia. Głównym gestem jest wzajemne podanie sobie rąk kapłana z wiernymi i wiernych między sobą, przebaczając innym i prosząc jednocześnie o przebaczenie dla siebie. Obrzęd odbywa się podczas nieszporów lub na zakończenie Boskich Liturgii (Mszy św.).

Zwyczaj ten wziął się ze starożytnych klasztorów wschodnich, w których w ostatnią niedzielę przed Wielkim Postem po skromnej kolacji odprawiano rytuał wzajemnego przebaczenia.

„Wszyscy mnisi w obecności wiernych prosili się wzajemnie o przebaczenie grzechów, ściskali się i składali pocałunek pokoju. Również świeccy prosili się wzajemnie o wzajemne przebaczenie. W niektórych miejscach podczas obrzędu przebaczenia śpiewano hymny wielkanocne: ‘Dzisiaj ukazała się nam Święta Wielkanoc…’. Ostatni werset kończy się wezwaniem do wzajemnego przebaczenia: ‘…i obejmijmy się! Powiedzmy: «Bracia» i tym, którzy nas nienawidzą, przebaczmy wszystko…’. To śpiewanie Stichyru Wielkanocnego miało oznaczać, że zarówno w dniu Zmartwychwstania Chrystusa, jak i teraz, na początku Wielkiego Postu, musimy sobie nawzajem wszystko przebaczyć ze względu na Chrystusa, który dla nas pościł, cierpiał i zmartwychwstał” – opisał ks. Katrii.

Wielki Post grekokatolicy rozpoczną jutro – 18 marca w tzw. czysty poniedziałek. W tym okresie znacznie zmienia się liturgia. Eucharystię sprawuje się tylko w soboty (Liturgię św. Jana Chryzostoma) i  w niedziele (Liturgię św. Bazylego Wielkiego). W środy i piątki odprawiana jest tzw. Liturgia Uprzednio Poświęconych Darów z udzielaną komunią św. W pozostałe dni odprawia się inne nabożeństwa.

Według kalendarza juliańskiego grekokatolicy będą w tym roku świętować Wielkanoc 5 tygodni później od katolików tradycji zachodniej, to jest w niedzielę 5 maja.