Krajowy duszpasterz służby zdrowia: wielkoduszność i empatia zamiast komercjalizacji

Wielkoduszność i empatia, zamiast zamknięcia w przestrzeni pieniądza, który „idzie za pacjentem” – taka powinna być postawa ludzi służby zdrowia wobec osób chorych – powiedział krajowy duszpasterz służby zdrowia ks. prof. Stanisław Warzeszak w siedzibie Polskiego Związku Niewidomych. Odbyła się tam w poniedziałek prezentacja papieskiego orędzia na obchodzony 11 lutego XXIII Światowy Dzień Chorego.

Nawiązując do papieskiego orędzia, ks. prof. Stanisław Warzeszak zwrócił uwagę na dwie wartości: wielkoduszność i niekomercyjne znaczenie opieki nad osobami chorymi.

Przypomniał, że komercjalizacja medycyny jest faktem od dawna powszechnie znanym. – Oczywiście, żyjemy w rzeczywistości materialnej i ekonomiczne warunki funkcjonowania służby zdrowia są bardzo ważne, ale jeśli sprowadzamy pacjenta do funkcji usługobiorcy, a lekarza czy pielęgniarkę do usługodawcy, to kryterium komercyjności na pewno nie służy właściwemu pojmowaniu medycyny – zastrzegł krajowy duszpasterz służby zdrowia.

Jak podkreślił, nie chodzi o to, by pracownik medyczny służył za darmo, ale „by w sobie, w sposób wielkoduszny, kształtował dojrzałą, pełną empatii relację do osoby chorej” oraz „by nie zamykał się w przestrzeni, którą wyznacza pieniądz idący za pacjentem”. Wielkoduszność jest zatem postawą pochylenia się nad pacjentem, wyjścia ku choremu. – Trzeba, aby te wszystkie wartości, które prezentuje świat medycyny, były podniesione na poziom etyczny, bardziej ludzki – dodał ks. prof. Stanisław Warzeszak.

Temat orędzia na XXIII Światowy Dzień Chorego („Niewidomemu byłem oczami, chromemu służyłem za nogi”, z Księgi Hioba 29,15) papież Franciszek rozważa w perspektywie „sapientia cordis” – mądrości serca. Dominikanin o. Jacek Salij nazwał ją „wrażliwością, dzięki której nasze życie może nabierać większego sensu”. – Czas, jaki Bóg nam daje do przeżycia, może mieć bardzo różnorodny sens. Można żyć długo, szczęśliwie, osiągnąć duże powodzenie i życie wyjdzie jako bezsensowne. Można żyć krótko, ale sensownie – powiedział.

Zwrócił też uwagę na warte zapamiętania cztery tezy papieskiego orędzia. Pierwsza i druga – że mądrość życia to służba bliźniemu oraz trwanie przy nim; trzecia – mądrość życia to wyjście poza siebie ku bliźniemu, wreszcie teza czwarta – mądrość życia postawa solidarności z bliźnim bez osądzania go.

O apostolstwie w życiu duchowym chorego opowiedział ks. dr Wojciech Bartoszek, dyrektor Apostolstwa Chorych – dzieła zatwierdzonego 90 lat temu przez Piusa XI. Apostolstwo Chorych jest wspólnotą, która pomaga chorym przeżywać cierpienie w sposób twórczy i duchowy.

Jeden z założycieli Apostolstwa, ks. dr Michał Rękas uważał, że ma ono za cel uczynić z chorych apostołów przez przyjęcie, znoszenie i ofiarowanie cierpień za Kościół i zbawienie dusz. Apostolstwo podnosi chorego na duchu, ukazuje mu wielkie możliwości pracy twórczej mimo choroby i przez chorobę, uczy chorego cierpieć dobrze, po chrześcijańsku.

Prowadzący spotkanie z dziennikarzami rzecznik Konferencji Episkopatu Polski ks. dr hab. Józef Kloch odczytał także list abp. Zygmunta Zimowskiego z okazji XXIII Światowego Dnia Chorego. Zmagając się z ciężką chorobą, jako przewodniczący Papieskiej Rady ds. Służby Zdrowia i Duszpasterstwa Chorych, ale też jako pacjent, abp Zimowski dziękuje lekarzom i całemu personelowi medycznemu, służącemu bliźnim jak Dobrzy Samarytanie.

Dziękuje też kapłanom, którzy przyprowadzają chorych do Jezusa, a Jezusa przyprowadzają do chorych – w placówkach służby zdrowia lub domach. „Do Chrystusa prowadzą chorych także członkowie rodzin i przyjaciele, bracia zakonni i siostry oraz katolickie środki społecznego przekazu. Wasza ewangeliczna posługa jest niezastąpiona!” – podkreśla abp Zimowski.

Dziękuje także wszystkim chorym, „niosącym krzyż cierpienia”. Przypomniał postawę św. Jana Pawła II, który uczył, że cierpienie ofiarowane Bogu „łączy się z cierpieniem Jezusa na krzyżu, dla zbawienia świata i dla dobra Kościoła, który jest naszą Matką”.

Głos zabrał także mec. Władysław Gołąb, prezes Towarzystwa Opieki nad Ociemniałym w Laskach pod Warszawą. Jak przypomniał, podstawowym zadaniem dzieła powołanego przez Matkę Różę Czacką jest niesienie niewidomym wszechstronnej pomocy: materialnej, wychowawczej, szkoleniowej i duchowej. – Niewidomy, by móc normalnie funkcjonować, musi najpierw zaakceptować swoją niepełnosprawność – powiedział mec. Gołąb.

Niewidomy – jak chciała Róża Czacka – powinien się stać człowiekiem „społecznie użytecznym”, ale najpierw nie powinien traktować braku wzroku jako nieszczęścia, ale jak dar i zadanie dla siebie. – Jeżeli niewidomy przyjmie brak wzroku jako dar i zadanie, wtedy może być twórczy – argumentował Władysław Gołąb.

Prezentacja papieskiego orędzia odbyła się w siedzibie Polskiego Związku Niewidomych. Jego prezes Anna Woźniak-Szymańska wyraziła wdzięczność papieżowi Franciszkowi, że „pochylił się w tym roku nad problemami osób niewidomych”. Podkreśliła, że jest to problem całego świata, a polscy obywatele pod tym względem niczym się nie różnią od niewidomych w innych krajach.

W Polsce jest ok. 1,8 mln osób w różnym wieku z poważnymi schorzeniami wzroku. Zaznaczyła, by nie mylić tego zjawiska z wadami wzroku. Choroba wzroku jest zaawansowanym upośledzeniem, które upoważnia do uzyskania orzeczenia o niepełnosprawności. Polski Związek Niewidomych jest organizacją pożytku publicznego, zrzesza 60 tys. osób.

Światowy Dzień Chorego został ustanowiony przez św. Jana Pawła II w 1992 r. Jest obchodzony co roku we wspomnienie Najświętszej Maryi Panny z Lourdes, które przypada 11 lutego.