Ks. dr hab. Wąsek: papież Franciszek stawia na wiarygodność Kościoła

Papież Franciszek stawia na wiarygodność Kościoła. Odpowiedź na pytanie, czy Ojciec Święty zrywa z tradycją czy nie, zależy od tego, czy priorytetem dla mnie jest wierność, czy wiarygodność – stwierdził ks. dr hab. Damian Wąsek, który w hałcnowskiej bazylice w Bielsku-Białej, jako kolejny zaproszony teolog, wygłosił wykład w ramach cyklu katechez dla dorosłych. Tematem spotkania były słowa z Credo – „Wierzę w Jezusa Chrystusa, Syna Jego jedynego, Pana naszego”.

Wykładowca UPJPII w Krakowie, publicysta i duszpasterz odpowiadał także na pytanie zgromadzonych w hałcnowskiej świątyni słuchaczy. Jedno z nich dotyczyło doktryny Kościoła i kwestii dotyczącej granic oraz kryteriów jej rozwoju. Ks. Wąsek przypomniał, że każde orzeczenie dogmatyczne Kościoła jest wypadkową tego, „co jest właściwe danym czasom oraz uniwersalnych prawd Bożych”.

„To, co właściwe danym czasom, można zmienić, to, co uniwersalne Boże, jest nienaruszalne i musi być na zasadzie ciągłości przekazywane z pokolenia na pokolenie. Dobrze to brzmi do momentu, gdy nie zapytamy, jaka jest metoda umożliwiająca rozdzielenie tego, co należy do naszych czasów od tego, co Boże” – zauważył kapłan diecezji bielsko-żywieckiej, przywołując w tym kontekście kryteria rozwoju dogmatu sformułowane z jednej strony przez bł. Johna Newmana, z drugiej przez jednego z największych teologów katolickich XX wieku, Karla Rahnera. Dla tego ostatniego, jak zaznaczył ks. Wąsek, wyznacznikami rozwoju doktryny były takie zasady jak „nexus mysteriorum” i „hierarchia veritatum”.

Według ks. Wąska, ta właśnie rahnerowska grupa kryteriów, odwołująca się zarówno do braku wewnętrznej sprzeczności między poszczególnymi prawdami wiary jak i do postulatu hierarchicznego uporządkowania prawd, jest bliższa papieżowi Franciszkowi. „Dla Franciszka to, co najważniejsze w chrześcijaństwie to miłosierdzie. Miłosierdzie, jak podkreśla papież, to imię Boga, to dowód osobisty chrześcijan. I teraz wszystkie prawdy, jakie mamy w Kościele, musimy tak formułować, by wybrzmiało to, że Kościół jest miłosierdziem” – dodał.

„Odpowiedź na pytanie, czy papież Franciszek zrywa z tradycją czy nie, zależy od tego, czy priorytetem dla mnie jest wierność czy wiarygodność. Ci, którzy lubią historię, patrzą wstecz i starają się zrobić wszystko, by nie naruszyć tego, co było dotychczas nauczane. Inni podkreślają, że należy patrzeć w twarz współczesnemu człowiekowi i postawić sobie pytanie, co mu bardziej pomoże spotkać się z Bogiem. Ich zdaniem, mamy próbować tak zmieniać i interpretować historię, by pozwolić człowiekowi bardziej niż dotychczas spotkać się z Bogiem. Tu priorytetem jest wiarygodność” – dodał, wskazując na to, że Franciszek, podobnie jak postulował inny jezuita Rahner, chce tak modyfikować doktrynę Kościoła, by wyeksponować najważniejszy, jego zdaniem, jej aspekt. „Dla papieża słowem kluczowym jest miłosierdzie” – powtórzył duchowny.

„Być może najlepsza byłaby jakaś droga środka, ale obecnie absolutnie nikt takiej nie sformułował” – dodał, stwierdzając, że odpowiedzi na te kwestie są zależne też od osobistej wrażliwości każdego z nas na historię i współczesność, „na wrażliwość na doktrynę Kościoła i konkretnego, stojącego przed nami człowieka z jego problemami”.

W zasadniczej części wykładu ks. Wąsek pokazał jak Kościół, poprzez dyskusje, spory i debaty, dochodził do sformułowania prawdy wiary nt. Syna Bożego. „Szukano tej prawdy w pierwszych sześciu wiekach chrześcijaństwa, ale szuka się do dziś. Do dziś nikt – papież, biskupi księża – nie wie w 100 proc., jak czytać Ewangelię, jak ją interpretować. Bo być chrześcijaninem to być ciągle w drodze i ciągle pytać, o co Panu Bogu chodzi, jaki jest Jego pomysł na moje życie?” – dodał, przestrzegając, by nie patrzeć na założony przez Jezusa Kościół jak na muzeum.

„To żywy organizm, który się rozrasta, zmienia, nieustannie wzbogaca nas. Wszyscy mamy też obowiązek poszukiwania prawdy. Nie gorszmy się, nie oburzajmy, gdy słyszymy o zmianach w Kościele. To rzecz normalna” – zaapelował.

Ks. dr Damian Wąsek urodził się w 1977 roku w Gilowicach i jest kapłanem diecezji bielsko-żywieckiej. Wykłada w Instytucie Teologii Fundamentalnej, Ekumenii i Dialogu na Uniwersytecie Papieskim Jana Pawła II w Krakowie. Autor m.in. książek „Koncepcja teologii Piotra Abelarda” (2010), „Nowa wizja zarządzania Kościołem” (2014) oraz zbioru refleksji o miłosierdziu „Miłość wszystko wyjaśnia” (2012).