Ks. prof. Mazurkiewicz wspomina śp. ks. prof. Helmuta Jurosa: kapłan, naukowiec, przewodnik

– Był człowiekiem, którego pamiętamy przede wszystkim za sposób bycia – z łagodnością, uważnością i umiejętnością budowania mostów – mówi ks. prof. dr hab. Piotr Mazurkiewicz, wspominając ks. prof. Helmuta Jurosa, wybitnego teologa, etyka i politologa, badacza w zakresie katolickiej nauki społecznej, założyciela Instytutu Nauk o Polityce i Administracji UKSW, który zmarł 4 maja w wieku 92 lat.

Ks. prof. Piotr Mazurkiewicz, wspominając ks. prof. Helmuta Jurosa, podkreśla jego wyjątkową rolę w tworzeniu i rozwijaniu Instytutu Politologii ATK w latach 90., w okresie przełomu ustrojowego.

– W czasach, gdy ks. prof. Juros był dyrektorem, byliśmy być może pierwszym niekomunistycznym ośrodkiem, który zajmował się naukami o polityce – bez takiego rodowodu – zauważa.

Następnie ks. Mazurkiewicz sam objął funkcję dyrektora Instytutu i starał się kontynuować misję rozpoczętą przez swojego poprzednika. Podkreśla, że ks. Juros posiadał wyjątkową zdolność poruszania się między różnymi środowiskami – akademickimi, świeckimi i kościelnymi.

– Ksiądz profesor był właściwie przyjmowany z życzliwością we wszystkich gremiach. Potrafił poruszać się w sferach kościelnych, ale także świeckich – mówi, przypominając również jego obecność w Radzie Naukowej Instytutu Studiów Politycznych PAN i w Centralnej Komisji ds. Stopni i Tytułów Naukowych.

Czas jego aktywności przypadł na intensywny okres transformacji ustrojowej oraz proces akcesji Polski do Unii Europejskiej. – Książki, które w tamtym czasie były opublikowane, konferencje, które były miejscem spotkania ludzi z różnych środowisk – to było coś bardzo istotnego – zauważa ks. Mazurkiewicz.

Szczególnie ważnym wymiarem działalności ks. prof. Jurosa było zaangażowanie na rzecz pojednania polsko-niemieckiego. Współpracował m.in. z Fundacją Konrada Adenauera, inicjował projekty budujące rzeczywiste relacje między społeczeństwami. Wśród nich znaczące miejsce zajmuje Studium Generale Europa – cykl wykładów i publikacji poświęconych refleksji nad integracją europejską.

– To, co było charakterystyczne dla naszego środowiska, to tzw. miękka politologia, związana z filozofią polityki, myślą polityczną, etyką w polityce. Wysiłki podejmowane przez księdza profesora cieszyły się dużym zainteresowaniem, bo były uzupełnieniem tego, co w innych ośrodkach skupiało się na aspektach technicznych – tłumaczy.

Wspomina również jego obecność jako kapłana w życiu społeczności akademickiej – udzielał ślubów, chrzcił dzieci, był obecny „przy ołtarzu”. W relacjach międzyludzkich ks. Juros był osobą łagodną i uważną. Miał zwyczaj przynoszenia swoim współpracownikom wycinków z prasy, które mogły być pomocne w ich pracy naukowej. – Nie prosiliśmy o to, ale on wiedział, czym się zajmujemy i jak gdzieś w swoich lekturach natrafił na coś przydatnego, to podrzucał – wspomina ks. prof. Mazurkiewicz.

Opowiada również o wspólnych wyjazdach na konferencje. – Młodsi naukowcy zwykle siadali razem, nieśmiało trzymając się własnego grona. Ks. Juros zachęcał ich do otwartości. Przychodził i mówił: proszę się rozproszyć, bo jakby tu bomba wybuchła, to zginie cała przyszłość polskiej nauki – dodał.

– To był człowiek z ogromnym wyczuciem relacji i z umiejętnością nawiązywania kontaktu z ludźmi ze wszystkich środowisk – podsumowuje ks. Mazurkiewicz. – Ostatecznie pamiętamy kogoś jako człowieka. A to, co robił, wynikało z tego, kim był i nie było przypadkowe.

Ks. prof. Helmut Juros (1933–2024) był kapłanem Zgromadzenia Salwatorianów, wybitnym teologiem moralnym i jednym z pionierów politologii w Polsce na gruncie katolickim. Po święceniach kapłańskich w 1958 r. kontynuował studia z zakresu teologii moralnej na KUL, uzyskując doktorat w 1967 r., a następnie habilitację (1975) i tytuł profesora nauk humanistycznych (1994). Przez wiele lat związany był z Akademią Teologii Katolickiej, gdzie pełnił funkcje dziekana, prorektora i rektora uczelni. W 1992 r. otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu w Bonn.

Był założycielem i dyrektorem Instytutu Politologii UKSW oraz inicjatorem Studium Generale Europa – cyklu poświęconego refleksji nad integracją europejską. Kierował Katedrą Etyki Społecznej i Politycznej, łącząc nauki społeczne z katolicką nauką społeczną i etyką. Był promotorem dialogu polsko-niemieckiego i współpracy akademickiej z uczelniami niemieckimi, a także autorem wielu publikacji naukowych. Wyróżniał się łączeniem duchowości z zaangażowaniem akademickim i społecznym.