Dokładnie 23 lata temu watykańska Kongregacja ds. Biskupów w trosce o „dobro duchowe żołnierzy i wiernych wyznania katolickiego należących do wojsk lądowych, morskich i lotniczych Polski” wydała dekret przywracający Ordynariat Polowy w Polsce.

Po roku 1945 władze komunistyczne nie zezwoliły na odtworzenie działającego od 1919 roku biskupstwa polowego. Nie zdecydowały się jednak na całkowitą likwidację duszpasterstwa wojskowego. Polska, jako jedyny kraj bloku komunistycznego, zachowała instytucję kapelanów wojskowych. Dla władz PRL istnienie tzw. Generalnego Dziekanatu Wojska Polskiego było jedną z oznak rzekomej tolerancji i swobód religijnych w Polsce. Równocześnie jednak starano się ograniczyć do minimum kontakty kapelanów z żołnierzami. Za udział w praktykach religijnych żołnierze byli prześladowani i karani przenosinami do trudniejszych w służbie garnizonów lub blokowaniem awansów.

Po ponad 50-letnim okresie rugowania Kościoła z polskiej armii przez władze komunistyczne, 21 stycznia 1991 r. Jan Paweł II przywrócił swoim dekretem Ordynariat Polowy i powołał na biskupa diecezji wojskowej ks. prał. dr. Sławoja Leszka Głódzia. Katedrą polową został ustanowiony kościół garnizonowy pod wezwaniem Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski przy ul. Długiej w Warszawie.

W początkowym okresie pracy Ordynariatu Polowego, po jego przywróceniu w zmienionej sytuacji politycznej w 1991 r., ogromnie ważnym momentem stało się spotkanie Ojca Świętego z 40-tysięczną reprezentacją Wojska Polskiego w Zegrzu Pomorskim 2 czerwca 1991 roku. Pasterskie słowo Jana Pawła II ukazało istotne zadania duszpasterstwa wojskowego w całości formacji wojskowej dla narodu i Kościoła.

W nowo utworzonym Ordynariacie Polowym zorganizowana została struktura diecezjalna. Utworzono kurię polową i dekanaty dla poszczególnych rodzajów sił zbrojnych i okręgów wojskowych (w tym jeden dekanat dla żołnierzy obrządku bizantyjsko-ukraińskiego). W diecezji wojskowej funkcjonuje obecnie 88 parafii i ośrodków duszpasterskich.

Aktualnie w duszpasterstwie wojskowym posługę pełni 129 kapelanów mundurowych. Każdy z nich przechodzi przeszkolenie w Szkole Oficerskiej i dopiero po jego zakończeniu otrzymuje patent oficerski. Do pracy w Ordynariacie Polowym przygotowują się alumni, którzy studiują w Wyższym Metropolitalnym Seminarium Duchownym w Warszawie, a następnie pracują w diecezjach, dopiero po odbyciu praktyk są przyjmowani do pracy w duszpasterstwie wojskowym. Kurs oficerski nie zamyka procesu kształcenia kapelanów wojskowych, którzy starają się uczestniczyć w innych kursach wojskowych, np. ratownictwa i pomocy przedmedycznej.

Posługą kapelańską są objęte wszystkie wojskowe jednostki, uczelnie, szpitale, sanatoria oraz żołnierze polscy uczestniczący w misjach pokojowych poza granicami naszego kraju i w polskich przedstawicielstwach wojskowych przy NATO i UE. W misjach pokojowych uczestniczyło już ponad stu kapelanów, wielu brało w nich udział kilkakrotnie. Z posługi księży kapelanów korzystają także rodziny żołnierze, kombatanci, weterani oraz funkcjonariusze służb mundurowych (Policji, BOR-u, Straży Granicznej, ABW i Straży Ochrony Kolei). Biskup polowy pełni obecnie także funkcję naczelnego kapelana harcerzy.

Co roku, w przeddzień święta Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i Święta Wojska Polskiego (15 sierpnia), do Częstochowy dociera piesza pielgrzymka wojskowa. Pierwszy raz na Jasną Górę ruszyła w 1991 r. wraz z Warszawską Pielgrzymką Pieszą, tzw. paulińską. Obecnie pielgrzymki mają charakter międzynarodowy. Pątnicy w mundurach przybywają z Niemiec, Litwy, Słowacji, USA i Ukrainy. Z kolei reprezentacja polskich żołnierzy co roku w maju bierze udział w Międzynarodowej Pielgrzymce Żołnierzy do Lourdes oraz w lipcu do Lewoczy na Słowacji.

Przy parafiach wojskowych od początku ich istnienia prowadzona była działalność charytatywna. 12 marca 1996 roku, biskup polowy Wojska Polskiego Sławoj Leszek Głódź ujednolicił ją i scentralizował, powołując dekretem – Caritas Ordynariatu Polowego Wojska Polskiego. Od tego czasu, Caritas wojskowa funkcjonuje na mocy własnego statutu jako autonomiczny podmiot prawa kościelnego i cywilnego. Caritas Ordynariatu Polowego Wojska Polskiego to jedyna, działająca w strukturach wojska organizacja charytatywna na świecie. Jej patronem jest św. Marcin z Tours.

Pieniądze na pomoc najbardziej potrzebującym w kraju i za granicą pochodzą między innymi z Akcji Wigilijnego Dzieła Pomocy Dzieciom, darowizn, ze sprzedaży płyt i albumów z muzyką religijną i patriotyczną.

W ordynariacie żywa jest idea honorowego krwiodawstwa, której duszpasterstwo prowadzi ks. płk Zenon Surma. Przy kilku parafiach wojskowych działają także ośrodki pomocy rodzinie.

Ordynariat Polowy wydaje od 1992 roku dwutygodnik „Nasza Służba”, adresowany do żołnierzy i rodzin wojskowych, pismo o charakterze formacyjno-informacyjnym, redagowane przez zespół profesjonalnych dziennikarzy.

Ordynariat posiada stronę internetową: www.ordynariat.pl uruchomioną 6 stycznia 2005, której redaktorem i administratorem jest ks. płk SG Zbigniew Kępa, rzecznik prasowy diecezji. Strona ta przynosi bogaty serwis informacyjny z życia diecezji wojskowej i posługi biskupa polowego. Zawiera również dokumenty kościelne i państwowe związane z ordynariatem polowym, pomoce duszpasterskie – adoracje, rozważania, rekolekcje, bogate galerie zdjęć oraz materiały audio i video. Stronę do marca 2005 r. internauci odwiedzili już blisko 4 mln razy, należy ona do najprężniej rozwijających się serwisów internetowych Wojska Polskiego. Od dwóch lat ordynariat posiada też profil na portalach społecznościowych Facebook i Google+, uruchomił także kanał na portalu YouTube. Diecezja wojskowa współpracuje z wieloma mediami katolickimi oraz świeckimi m. in. Katolicką Agencją Informacyjną, Radiem Watykańskim i Polską Agencją Prasową.

Ordynariat polowy prowadzi także działalność wydawniczą w ramach której ukazały się m.in. Pismo Święte, kalendarze, albumy, modlitewniki (także w wersji polsko-angielskiej), śpiewniki, żołnierskie i pielgrzymkowe. Dzięki staraniom ordynariatu ukazały się także zbiory kazań kolejnych biskupów polowych.

Poczynając od 1995 roku, w rocznicę przywrócenia ordynariatu polowego, biskup polowy przyznaje Nagrodę Benemerenti „dla podkreślenia zasług osób, które dają świadectwo najwyższym wartościom, jakimi w życiu jednostki i społeczeństwa są prawda i sprawiedliwość”, a także medale „Milito pro Christo”(od 1995), „Gloria Intrepidis et Animi Promptis” (od 2008) oraz „Medal bł. ks. Jerzego Popiełuszki” (od 2011).
Historię i działalność ordynariatu polowego propaguje powstałe w 2010 roku w podziemiach katedry polowej Muzeum Ordynariatu Polowego.

Następcą pierwszego po odnowieniu biskupa polowego Sławoja Leszka Głódzia został bp Tadeusz Płoski, który zginął w katastrofie samolotu rządowego pod Smoleńskiem 10 kwietnia 2010 roku. Od 4 grudnia 2010 bullą papieską Benedykta XVI, kolejnym biskupem polowym został mianowany, biskup pomocniczy archidiecezji krakowskiej, Józef Guzdek, który 19 grudnia odbył ingres do katedry polowej WP w Warszawie.

Dokładnie 22 lata temu watykańska Kongregacja ds. Biskupów w trosce o „dobro duchowe żołnierzy i wiernych wyznania katolickiego należących do wojsk lądowych, morskich i lotniczych Polski” wydała dekret przywracający Ordynariat Polowy w Polsce.

Posługą duszpasterską kapelanów wojskowych są objęci są żołnierze, ich rodziny, funkcjonariusze Policji, Straży Granicznej, Straży Ochrony Kolei i Służby Celnej. Duszpasterstwo wojskowe obejmuje również wojskowe uczelnie, szpitale, sanatoria oraz żołnierzy uczestniczących w misjach pokojowych poza granicami naszego kraju. Aktualnie w duszpasterstwie wojskowym pracuje około 140 księży kapelanów.

W odtworzonym ordynariacie polowym zorganizowana została struktura diecezjalna – nawiązuje on do tradycji działającego przed wojną biskupstwa polowego. Utworzono kurię polową i dekanaty dla poszczególnych rodzajów sił zbrojnych i okręgów wojskowych (w tym jeden dekanat dla żołnierzy obrządku bizantyjsko-ukraińskiego).

W diecezji wojskowej funkcjonuje kilkadziesiąt parafii i samodzielnych ośrodków duszpasterskich. Katedrą polową został ustanowiony kościół garnizonowy pw. Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski przy ul. Długiej 13/15 w Warszawie.

W niedzielę wieczorem Mszy św. z okazji rocznicy ordynariatu przewodniczył, w asyście kanoników kapituły katedralnej, biskup polowy Józef Guzdek. W homilii zachęcał kapelanów, aby czas rocznicy był dla nich okazją do rachunku sumienia i refleksji nad posługą kapłańską.

– Taki rachunek sumienia powinien robić biskup, z jednej strony dziękować, ale z drugiej strony pytać, czy zrobiłem wszystko i w sposób optymalny dla dobra wiernych i diecezji. Z drugiej strony, jest to okazja do rachunku sumienia dla kapelanów ordynariatu polowego, czy podejmujemy wszystko co nam Bóg zleca i to bez wyjątku. Tu trzeba stawiać także pytanie o wierność zobowiązaniom wynikającym ze święceń kapłańskich – powiedział.

Po Mszy św. odbyła się inauguracja trzeciej edycji Międzynarodowego Forum Organowego pod honorowym patronatem ministrów: kultury i obrony narodowej, a także biskupa polowego WP. Z koncertem wystąpił prof. Andrzej Chorosiński w asyście Orkiestry Koncertowej Reprezentacyjnego Zespołu Artystycznego Wojska Polskiego. W murach katedry polowej zabrzmiały utwory m. in. Feliksa Nowowiejskiego, Bedřicha Smetany i Macieja Małeckiego.

Wydając 22 lata temu dekret przywracający Ordynariat Polowy w naszym kraju, Stolica Apostolska powierzyła realizację tego zadania abp. Józefowi Kowalczykowi, Nuncjuszowi Apostolskiemu w Polsce. Jan Paweł II powołał wówczas do posługi biskupa polowego w Polsce ks. prał. Sławoja Leszka Głódzia. Jego następcą w 2004 roku został bp Tadeusz Płoski, który zginął 10 kwietnia 2010 roku w katastrofie pod Smoleńskiem.

4 grudnia kolejnym ordynariuszem wojskowym został wybrany biskup Józef Guzdek, który 19 grudnia odbył uroczysty ingres do katedry polowej.