50-lecie święceń kapłańskich Prymasa Polski

„Kochajmy nasze kapłaństwo! Bądźmy mu wierni aż do końca! Umiejmy dostrzec w nim ów ewangeliczny skarb, za który warto dać wszystko” – mówił 14 stycznia w katedrze gnieźnieńskiej Prymas Polski abp Józef Kowalczyk.

Metropolita gnieźnieński przewodniczył Mszy św. dziękczynnej w 50. rocznicę swoich święceń kapłańskich. Wspólnie z abp. Kowalczykiem za dar powołania dziękowali także jego kursowi koledzy. W homilii abp Kowalczyk podkreślił, że złoty jubileusz kapłaństwa to czas szczególnego dziękczynienia i podsumowań. To także moment spojrzenia w przeszłość, wspominania i refleksji.

„Jak wyglądało nasze spojrzenie na powołanie i posługę kapłańską kiedy rozpoczynaliśmy naszą drogę formacji w Seminarium Warmińskim w 1956 roku, w domu przy ulicy Kopernika, obok olsztyńskiej świątyni Serca Jezusowego? Patrzyliśmy na tę drogę tajemniczą, która otwierała się przed nami, nie myśląc wcale o złotym jubileuszu. Wówczas była to dla nas bardzo odległa data” – przyznał metropolita gnieźnieński.

Wspominał także pierwsze spotkanie z ojcem duchownym, ks. Jagłowskim, który rozpoczynając konferencję w kaplicy seminaryjnej skierował do kleryków słowa w języku łacińskim: Cur venisti? „Po coś przyszedł?”

Przeczytaj pełny tekst homilii Prymasa Polski »

„To było mocne i zaskakujące pytanie, które pamiętamy i na które dawaliśmy odpowiedź przez całe 50 lat przeżytych w kapłaństwie. Dziś, po 50. latach życia i pracy kapłańskiej, spoglądamy na całą przeżytą przeszłość, która nie jest już tajemniczą i odległą przestrzenią czasową, jak to miało miejsce na początku naszej formacji seminaryjnej” – mówił abp Kowalczyk.

Prymas przywołał także słowa, które Jan Paweł II skierował do kapłanów w liście napisanym w roku swojego złotego jubileuszu kapłaństwa (1996). Papież Polak zachęcał w nim kapłanów, by odpowiadając na wezwanie św. Pawła przypatrywali się swojemu powołaniu. Szczególną okazją ku temu są właśnie jubileusze.

„Drodzy Bracia, przypatrujemy się całej przebytej drodze, w czasie której nasze powołanie potwierdzało się, pogłębiało i umacniało. Przypatrujemy się, by jaśniej uświadomić sobie pełne miłości działanie Boga w naszym życiu. Nie możemy równocześnie zapomnieć o naszych Braciach w Kapłaństwie, którzy na tej drodze nie wytrwali i tych, których Pan Życia i Śmierci wezwał już do siebie. Otaczamy każdego z nich modlitwą, powierzamy ich miłości Ojca” – mówił abp Kowalczyk.

Metropolita gnieźnieński podkreślił również, że jubileusz to czas szczególnych podziękowań „Bogu za plony życia kapłańskiego”, a także za służbę Kościołowi i służbę bliźnim w różnych miejscach, warunkach i na różnych placówkach.

„Jesteśmy również wdzięczni ludziom: naprzód tym, którzy pomogli nam dojść do kapłaństwa, a z kolei tym, których Opatrzność Boża postawiła na drodze naszego powołania. Dziękujemy wszystkim, poczynając od naszych rodziców, że stali się dla nas wielorakim darem Bożym: ileż przekazali nam wzbogacających pouczeń i dobrych przykładów! Dziękując, równocześnie przepraszamy Boga, a także naszych braci i siostry, za zaniedbania i braki, które wynikły z naszej ludzkiej słabości” – dodał Prymas Kowalczyk cytując Jana Pawła II.

Jubileuszową Mszę św. koncelebrowało dziesięciu kursowych kolegów abp. Józefa Kowalczyka, którzy 14 stycznia 1962 roku wspólnie z nim przyjęli święcenia kapłańskie w konkatedrze św. Jakuba w Olsztynie. W Eucharystii uczestniczyli także: abp senior Henryk Muszyński, bp Bogdan Wojtuś, kanonicy Kapituły Prymasowskiej, gnieźnieńscy duchowni, przedstawiciele lokalnych władz, gnieźnieńscy parlamentarzyści oraz przedstawiciele organizacji i stowarzyszeń kościelnych. Obecne były także licznie siostry zakonne z archidiecezji gnieźnieńskiej oraz wspólnota gnieźnieńskiego seminarium duchownego.

Życzenia w imieniu uczestników Eucharystii i wiernych z archidiecezji gnieźnieńskiej złożył Prymasowi Polski bp Bogdan Wojtuś. Na początku Mszy św. ks. Tadeusz Gerlach odczytał także list z życzeniami nadesłany przez papieża Benedykta XVI. Podobne listy z okazji jubileuszu kapłaństwa abp. Józefa Kowalczyka przysłali także: prezydent RP Bronisław Komorowski, przewodniczący KEP abp Józef Michalik, sekretarz generalny KEP bp Wojciech Polak oraz ambasador RP przy Stolicy Apostolskiej Hanna Suchocka. Po zakończeniu Eucharystii Prymas odbierał życzenia i kwiaty.

W dniu swojego jubileuszu abp Kowalczyk spotkał się także z dziennikarzami. Pytany o to, jak rodziło się jego powołanie do kapłaństwa przyznał, że powoli i niejako naturalnie. W młodości interesował się wieloma dziedzinami, w szczególności techniką i mechaniką, ostatecznie jednak powołanie zwyciężyło.

Prymas podkreślił również, że niebagatelną rolę w wyborze takiej właśnie drogi życiowej odegrali jego najbliżsi, a także nauczyciele. „To nie było takie proste. Myśmy byli w gimnazjum i w liceum, kiedy był szczytowy okres stalinizmu. Ale żadną dyktaturą nie da się wyeliminować pewnych wątków religijnych, modlitewnych czy kulturowych” – stwierdził Prymas.

Przyznał również, że najbardziej poruszające momenty jego kapłańskiej posługi związane są z osobą bł. Jana Pawła II. W sposób szczególny przeżył najpierw zamach, a potem śmierć Papieża Polaka.

Abp Józef Kowalczyk będzie dziękował za dar kapłaństwa także w niedzielę, 15 stycznia, w gronie alumnów, moderatorów i profesorów Prymasowskiego Wyższego Seminarium Duchownego w Gnieźnie. Jubileusz będzie celebrowany ponadto 1 lutego, podczas spotkania z kanonikami Kapituły Prymasowskiej w rocznicę konsekracji bazyliki katedralnej, a także 19 marca, podczas konferencji księży dziekanów i spotkań z biskupami metropolii i biskupami rodakami w dniu imienin. 24 marca abp Kowalczyk będzie sprawował Eucharystię w katedrze w Olsztynie, gdzie przyjął święcenia kapłańskie.

Główne uroczystości jubileuszowe z udziałem Episkopatu Polski odbędą się 28 i 29 kwietnia w łączności z dorocznym odpustem ku czci św. Wojciecha głównego patrona Polski i archidiecezji gnieźnieńskiej. W niedzielę, 29 kwietnia, Prymas Polski będzie przewodniczyć Sumie odpustowej, podczas której homilię wygłosi kard. Stanisław Dziwisz.

Abp Kowalczyk podziękuje za dar kapłaństwa także w rodzinnych Jadownikach Mokrych, gdzie odprawi Mszę św. 12 maja.

Abp Józef Kowalczyk urodził się 28 sierpnia 1938 r. w Jadownikach Mokrych koło Tarnowa. W 1956 r. wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego „Hosianum” w Olsztynie – najstarszego w Polsce. Po sześciu latach, 14 stycznia 1962 r., w konkatedrze św. Jakuba w Olsztynie przyjął święcenia kapłańskie z rąk bp. Józefa Drzazgi. W tym samym roku otrzymał nominację na wikariusza parafii pw. Świętej Trójcy w Kwidzynie.

Studiował na Wydziale Prawa Kanonicznego KUL oraz na Wydziale Prawa Kanonicznego Papieskiego Uniwersytetu Gregoriańskiego, gdzie w 1968 r. uzyskał tytuł doktora. Ukończył także kurs kanonicznej praktyki administracyjnej przy Kongregacji Soboru (dzisiaj Kongregacja Kleru), podjął współpracę z Sekretariatem Generalnym Synodu Biskupów w Rzymie oraz uczęszczał na studium przy Tajnym Archiwum Watykańskim (ukończone dyplomem archiwisty). Pracował także jako obrońca węzła małżeńskiego w Najwyższym Trybunale Apostolskim Roty Rzymskiej, a pod koniec 1969 r. rozpoczął pracę w Kongregacji ds. Dyscypliny Sakramentów i w Zespole Stolicy Apostolskiej ds. Stałych Kontaktów roboczych z przedstawicielami rządu PRL.

Abp Józef Kowalczyk był jednym z najbliższych współpracowników papieża Jana Pawła II. Dwa dni po wyporze Polaka zlecono mu misję utworzenia polskiej sekcji watykańskiego Sekretariatu Stanu. W tym samym roku został mianowany przewodniczącym Komisji ds. Publikacji pism Karola Wojtyły sprzed powołania go na Biskupa Rzymu. Funkcję tę pełnił aż do 2000 r. W 1981 r. brał czynny udział w ustanowieniu Watykańskiej Fundacji Jana Pawła II i opracowaniu jej statutu. Wielokrotnie towarzyszył Janowi Pawłowi II w jego pielgrzymkach.

W 1989 r. po wznowieniu stosunków dyplomatycznych między Polską i Watykanem został mianowany nuncjuszem apostolskim w Polsce i podniesiony do godności arcybiskupa. Jako dewizę posługi biskupiej abp Kowalczyk wybrał słowa: „Fiat voluntas Tua” (Bądź wola Twoja).

Funkcję nuncjusza apostolskiego w Polsce abp. Kowalczyk pełnił przez 21 lat będąc tym samym najdłużej urzędującym w jednym kraju dyplomatą watykańskim. W czasie swojej misji doprowadził do przywrócenia Ordynariatu Polowego Wojska Polskiego w 1991 r. oraz przygotował całościową reorganizację kościelnych struktur administracyjnych w Polsce, która dokonała się w 1992 r. Negocjował tekst umowy konkordatowej i 28 lipca 1993 r. podpisał konkordat między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską.

W maju 2010 roku papież Benedykt XVI mianował abp. Józefa Kowalczyka arcybiskupem metropolitą gnieźnieńskim, Prymasem Polski. Abp Kowalczyk odbył ingres do katedry gnieźnieńskiej 26 czerwca 2010.

W uznaniu swych zasług abp Kowalczyk otrzymał doktoraty honoris causa: Akademii Rolniczej w Krakowie (1999), Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego (2000), Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II (2001) i Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego (2004) oraz Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu (2011).

***

Abp Józef Kowalczyk przygotowywał się do kapłaństwa w Wyższym Seminarium Duchownym „Hosianum” w Olsztynie. 14 stycznia 1962 r. przyjął w konkatedrze św. Jakuba święcenia kapłańskie z rąk bp. Józefa Drzazgi.

Okazją do dziękczynienia za 50 lat kapłaństwa będzie Eucharystia pod przewodnictwem jubilata w katedrze prymasowskiej w Gnieźnie, sprawowana w sobotę, 14 stycznia o godz. 12.00 wraz z kapłanami z kursu w seminarium.

Następnego dnia rano abp Kowalczyk będzie przewodniczył Mszy św. w Prymasowskim Wyższym Seminarium Duchownym.

Jubileusz Prymasa Polski będzie celebrowany także podczas spotkania z kanonikami kapituły prymasowskiej w rocznicę konsekracji bazyliki katedralnej w Gnieźnie (1 lutego), a także podczas konferencji księży dziekanów i spotkań z biskupami metropolii i biskupami rodakami w dniu imienin (19 marca).

W katedrze, w której przyjął święcenia kapłańskie, abp Józef Kowalczyk będzie sprawował Eucharystię 24 marca, na zakończenie I Synodu Archidiecezji Warmińskiej.

Główne uroczystości jubileuszowe z udziałem Episkopatu Polski zaplanowano na 28 i 29 kwietnia. Wówczas przypada odpust ku czci św. Wojciecha, głównego patrona Polski. Centralnej Mszy św. odpustowej, a jednocześnie będącej dziękczynieniem za złoty jubileusz kapłaństwa, będzie przewodniczył 29 kwietnia o godz. 10.00 abp Józef Kowalczyk, a homilię wygłosi metropolita krakowski kard. Stanisław Dziwisz. Odbędzie się też tradycyjne błogosławieństwo krzyży misyjnych.

Abp Kowalczyk będzie świętował złoty jubileusz kapłaństwa także w rodzinnej parafii. W Jadownikach Mokrych, na terenie diecezji tarnowskiej, odprawi Mszę św. 12 maja.

Arcybiskup Józef Kowalczyk jest biskupem od 1989 r., kiedy to Jan Paweł II mianował go nuncjuszem apostolskim w Polsce. Funkcję tę sprawował przeszło 20 lat. W maju 2010 r. Benedykt XVI mianował go metropolitą archidiecezji gnieźnieńskiej i prymasem Polski.