1 listopada w Polsce: modlitwy, kwesty, procesje

Zgodnie z tradycją Polacy udali się dziś na cmentarze, aby modlić się na grobach swoich bliskich zmarłych. Biskupi i księża odprawiali Msze św. i poprowadzili procesje po nekropoliach.

Prymas Polski wezwał rodaków, aby dążyli do świętości w życiu codziennym. Na cmentarzach prowadzone były kwesty na ratowanie zabytkowych nagrobków, a także na pomoc charytatywną. Kościół katolicki wspomina 1 listopada wszystkich znanych i anonimowych świętych, współczesnych i dawnych.

*Tłumy na cmentarzach*

Od wczesnych godzin rannych Polacy udawali się na cmentarze, aby zapalić znicze, położyć kwiaty, pomodlić się. Pamiętali także o tych, którzy zostali rozstrzelani podczas okupacji. Na miejscach kaźni płoną znicze i leżą wiązanki kwiatów. Obok tego praktykowanego od lat zwyczaju pojawił się nowy. Rodziny, które straciły bliskich w wypadkach drogowych, palą lampki w miejscach ich śmierci.

Nie zabrakło zniczy i kwiatów na największym cmentarzyskiem Europy, a tak jest określany obóz koncentracyjny w Oświęcimiu, w którym zostało zgładzonych aż milion osób. Jak co roku mieszkańcy Oświęcimia zapalili w obozie znicze, pod ścianą śmierci złożyli kwiaty. Podobnie było w ruinach krematoriów, gdzie hitlerowcy palili ciała więźniów różnych narodowości.

Masowe odwiedzanie grobów w uroczystość Wszystkich Świętych i Dniu Zadusznym jest częścią polskiej tożsamości. Jak podkreślają socjolodzy odwiedzanie grobów zmarłych to zwyczaj religijny równie popularny jak dzielenie się opłatkiem w Wigilię czy uroczyste śniadanie wielkanocne. Wizyty na cmentarzach podkreślają więzi z tradycją religijną, ale są też okazją do rodzinnych spotkań przy grobach przodków. Groby odwiedzają także niewierzący, bo ten zwyczaj ma nie tylko znaczenie religijne, ale również kulturowe. Nie inaczej było w tym roku.

*Msze i procesje na cmentarzach*

Biskupi i kapłani odprawiali Mszę św. za zmarłych i poprowadzili procesje żałobne na cmentarzach. Prymas Polski kard. Józef Glemp odprawił on tradycyjnie Mszę św. w kościele św. Karola Boromeusza na warszawskim Cmentarzu Powązkowskim. W homilii wezwał do dążenia do świętości w życiu codziennym. – Istnieje także świętość całkiem zwyczajna, która polega na wypełnianiu przykazań, uczciwym życiu, pomocy drugiemu człowiekowi, trosce o rodzinę – przypomniał kard. Glemp.

%img_r(0)- Świętość nie jest zarezerwowana dla wybranych, ale jest wezwaniem dla każdego – powiedział metropolita poznański, arcybiskup Stanisław Gądecki. Podczas żałobnej procesji na cmentarzu parafii św. Jana Vianney w Poznaniu hierarcha modlił się m.in. za spoczywających tam rodziców pracującego w kurii rzymskiej kard. Zenona Grocholewskiego.

W Kielcach na Nowym Cmentarzu żałobną procesję różańcową poprowadził główną aleją i groby poświęcił biskup kielecki Kazimierz Ryczan. Mszę św. odprawił przy ołtarzu ustawionym na grobowcu księży emerytów. W homilii powiedział, że krzyż na grobie oznacza, że zmarły za życia wyznawał Jezusa Chrystusa i zawierzył Jezusowi zmartwychwstałemu, który pokonał śmierć.

– W majestacie śmierci objawia się tajemnica życia. Dopiero w tej perspektywie objawia się nam ta najbardziej fundamentalna prawda, że życie jest darem – powiedział wrocławski biskup pomocniczy Jan Tyrawa podczas Mszy św. na cmentarzu katedralnym we Wrocławiu. Na nekropolii tej spoczywa wielu wrocławskich biskupów oraz wybitne osobistości Dolnego Śląska.

*Zmarli łączą żywych*

Uroczystość Wszystkich Świętych na warszawskiej Woli od lat jest okazją do praktycznego ekumenizmu. Ekumeniczna procesja parafian katolickiej parafii św. Wawrzyńca i prawosławnej św. Jana Klimaka odbyła się już po raz osiemnasty. Wierni obu Kościołów modlili się m.in. za kard. Stefana Wyszyńskiego i metropolitę Bazylego, który spoczywa na tym cmentarzu.

– Zawsze z ogromną radością oczekuję na tę wspólną procesję, bo właśnie podczas jej trwania czuję, jak Jezus jednoczy wokół siebie ludzi – powiedział do zgromadzonych ks. prałat Józef Łazicki, proboszcz katolickiej parafii. – To właśnie tu Kościół oddycha obu płucami: Wschodem i Zachodem – dodał. ks. mitrat Anatol Szydłowski, proboszcz prawosławnej parafii, który rozpoczął modlitwę za zmarłych przy pomniku 1,5 tys. rozstrzelanych przez hitlerowców mieszkańców Woli. Księża obu Kościołów powitali się pocałunkiem pokoju.

*Kwesty na ratowanie nagrobków*

Na licznych cmentarzach w całej Polsce prowadzone są kwesty na rzecz renowacji nagrobków i pomników. Jak co roku aktorzy zbierają fundusze na renowację zabytkowych grobowców na warszawskich Powązkach. Prowadzone są także zbiórki na prace konserwatorskie na cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie, na wileńską Rossę, na mogiły Polaków, zamordowanych w Katyniu, Miednoje i Charkowie.

%img_l(1)Artyści, dziennikarze, nauczyciele, aktorzy, politycy oraz członkowie Komitetu Opieki nad Zabytkami Starego Cmentarza w Tarnowie zbierali pieniądze na odnowę jednej z najstarszych nekropolii w południowej Polsce. Za pieniądze zebrane w ubiegłym roku wyremontowano trzy zniszczone mogiły i cztery płyty nagrobne. Kosztowało to ponad 28 tys. zł. Remont wspierał też Miejski Zarząd Cmentarzy. Każdy, kto wrzucał datek do puszki, otrzymał pocztówkę, przedstawiającą jeden z odnowionych zabytkowych nagrobków.

Na Starym i Nowym Cmentarzu w Kielcach odbyła się kwesta Stowarzyszenia Ochrony Dziedzictwa Narodowego przeznaczona na renowację zabytkowych nagrobków. Natomiast członkowie Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich tradycyjnie kwestowali na odnowę Cmentarza Orląt i Łyczakowskiego we Lwowie.

Po raz pierwszy na starych olsztyńskich cmentarzach odbyła się kwesta, podczas której zbierane były fundusze na ratowanie zabytkowych grobów. W akcji wzięli udział artyści, sportowcy oraz znane osobistości z regionu, a także harcerze z ZHP.

Od wczesnych godzin porannych trwała kwesta na ratowanie najcenniejszych nagrobków cmentarza rzymsko-katolickiego przy ulicy Limanowskiego w Radomiu. Datki do puszek zbierają ludzie kultury, politycy, samorządowcy, dziennikarze oraz uczniowie radomskich szkół. Kwestę już po raz siódmy zorganizował Społeczny Komitet Ratowania Zabytkowego Cmentarza. Od 1995 roku dzięki hojności osób odwiedzających najstarszy radomski cmentarz udało się zebrać blisko 100 tys. złotych. Cmentarz powstał w 1812 roku.

*Krypty otwarte dla zwiedzających*

W wielu miejscach w uroczystość Wszystkich Świętych otwierane są zabytkowe krypty, które na co dzień nie są dostępne. Pielgrzymi przybywający w tych dniach na Jasną Górę mogą zwiedzać XVII-wieczną kryptę w podziemiach Kaplicy Matki Bożej, w której znajdują się szczątki ojców paulinów. Te swoiste jasnogórskie katakumby wybudowano w latach czterdziestych XVII wieku, kiedy to powstała barkowa część Kaplicy Matki Bożej. Pierwsze kości zakonników złożono tu 13 października 1836 r., po trwającym siedem godzin nabożeństwie żałobnym.

*Pamięć o zmarłych i troska o żyjących*

Okres wspomnień zmarłych jest również okazją do troski o żyjących. Celem kwest na cmentarzach nie zawsze jest ratowanie nagrobków, ale także pomoc potrzebującym czy zdobycie funduszy na rozbudowę seminarium. Ponad 150 wolontariuszy zbierało datki na cmentarzu w Tychach – Wartogłowcu. Uzyskane w ten sposób środki przeznaczone zostaną na zakup sprzętu medycznego i środków opatrunkowych dla miejscowego hospicjum św. Kaliksta. W ubiegłym roku zebrano prawie 10 tys. zł.

%img_r(2)Podobnie na rzecz hospicjum kwestowano w Gdańsku. Wolontariusze Hospicjum Pallotinum, najstarszego hospicjum domowego w Polsce, zbierali środki, które mają wspomóc oddział dziecięcy hospicjum.

Wolontariusze z Towarzystwa Brata Alberta z Podkarpacia kwestowali na 27 cmentarzach w Rzeszowie i okolicznych miejscowościach. Dochód z kwesty w pierwszej kolejności zostanie przeznaczony na wyposażenie schroniska dla bezdomnych kobiet w Racławówce koło Rzeszowa, którą prowadzi Towarzystwo Brata Alberta.

Na cmentarzach diecezji tarnowskiej klerycy Wyższego Seminarium Duchownego w Tarnowie zbierali pieniądze na dokończenie rozbudowy uczelni. Tegoroczna kwesta w całości zostanie przeznaczona na dokończenie budowy nowej kaplicy seminaryjnej. Rozbudowa Seminarium prowadzona jest od 10 lat. Zakończenie prac w kaplicy planowane jest na wiosnę przyszłego roku.

Z kolei klerycy z Łodzi zbierali w tym roku pieniądze na docieplenie budynku seminarium. Zbiórka odbyła się na wszystkich cmentarzach archidiecezji.