Litewscy prawosławni chcą się oddzielić od Moskwy

Litewski Kościół Prawosławny (LKP), podlegający Patriarchatowi Moskiewskiemu, chce dla siebie większej samodzielności. Metropolita wileński i litewski Innocenty zwrócił się do patriarchy moskiewskiego i całej Rusi Cyryla z prośbą o zezwolenie na oddzielenie się od Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego (RKP) i uzyskanie dla LKP statusu niezależnego. Synod RKP obiecał zająć się tą sprawą i powołał w tym celu 6-osobową komisję z patriarchą na czele.

Kościół litewski korzysta dotychczas z szerokiej autonomii w ramach RKP, może np. podejmować samodzielnie różne decyzje i organizować po swojemu życie religijne. Jednocześnie prawnie podlega Patriarchatowi Moskiewskiemu, który zatwierdza najważniejsze posunięcia LKP.

Swój krok, zmierzający do pełnego uniezależnienia się od Moskwy, metropolita Innocenty nazwał historycznym. Jego zdaniem niezależność odpowiadałaby statusowi jego Kościoła, gdyż jego kierownictwo rozstrzyga samodzielnie wiele ważnych spraw. „Kościół nasz pochodzi nie z Moskwy czy z Rosji, ale z Litwy. Nie mając powiązań finansowych z Patriarchatem Moskiewskim utrzymujemy kanoniczne i modlitewne stosunki z Kościołem macierzystym i pozostajemy wierni tradycyjnej rosyjskiej pobożności prawosławnej” – stwierdził w swym oświadczaniu zwierzchnik LKP.

Sobór Biskupów ma pełnomocnictwa do nadania Kościołowi statusu niezależności, ogłaszając tzw. „dekret zgody”.

Po wybuchu wojny na Ukrainie Innocenty najpierw ostro ją potępił, podkreślając przy tym, że Litwa to nie Rosja i że panuje w niej demokracja i wolność. Później jednak zmienił zdanie i np. zwolnił kilku duchownych, którzy proponowali oderwanie się od Moskwy i byli gotowi przejść pod jurysdykcję Patriarchatu Konstantynopola. Również wielu szeregowych księży LKP skrytykowało najazd Rosji na Ukrainę i potępiło poparcie agresji przez RKP.

Metropolita Innocenty (w świecie Walerij Wasiljew) urodził się 9 października 1947 w mieście Staraja Russa w obwodzie nowogrodzkim. W 1975 ukończył Moskiewski Państwowy Instytut Stosunków Międzynarodowych, po czym pracował w różnych organizacjach. Ale po kilku latach rozpoczął posługę w RKP, przyjmując w sierpniu 1981 święcenia lapłańskie. Pełnił następnie posługę w parafiach i we władzach eparchii kurskiej, a następnie na rosyjskim Dalekim Wschodzie, w eparchiach irkuckiej (1985), chabarowskiej (1986-88) i czytyńskiej (1988-91).

Na początku 1992 został mnichem, przyjmując imię Innocentego, szybko otrzymując godność archimandryty i już 26 stycznia tegoż roku wyświęcono go na biskupa chabarowskiego i błagowieszczeńskiego, skąd 18 lipca 1995 przeszedł na stanowisko biskupa dmitrowskiego, wikariusza (biskupa pomocniczego) eparchii moskiewskiej. W latach 1996-99 był biskupem czytyńskim i zabajkalskim, następnie korsuńskim, od 25 lutego 2002 – w stopniu arcybiskupa. W latach 2006-07 zarządzał tymczasowo eparchią suroską w Wielkiej Brytanii, przeżywającą wówczas wielki kryzys, spowodowany ingerencją Patriarchatu Moskiewskiego w jej sprawy wewnętrzne. Po zakończeniu tej misji Innocenty wrócił do Rosji i 24 grudnia 2010 Święty Synod RKP powołał go na arcybiskupa wileńskiego i litewskiego; 20 listopada 2016 otrzymał on godność metropolity.