Lublin: Archiwum Archidiecezjalne ponownie otworzy się dla użytkowników

Odnowione i unowocześnione Archiwum Archidiecezji Lubelskiej poświęcił 28 lutego abp Stanisław Budzik. Placówka będzie dostępna dla korzystających od marca b.r.. Metropolita lubelski otrzymał identyfikator użytkownika z numerem 1.

– Nasze tak bogate archiwum jest świadectwem faktu, że Kościół od samego początku wpisał się w dzieje naszej ojczyzny i tego miasta, regionu otwartego na Wschód i na Zachód – mówił abp Budzik. – Jesteśmy bramą na Wschód, dzięki której najcenniejsze wartości zachodniej kultury przynosiły bardzo bogate owoce twórczego spotkania kultur – dodał.

– Wierzę, że archiwum będzie nam dobrze służyło, bo narody, które zapominają o swojej przeszłości, mogą przegrać swoją przyszłość, musimy budować na tym, co dotychczasowe wieki przygotowały – powiedział metropolita.

Dyrektor archiwum ks. Jarosław Marczewski podkreśla, że zasoby placówki są bardzo cenne, a liczne znajdujące się tu archiwalia sięgają w przeszłość aż do XV wieku. – Znajduje się tu spuścizna tego, co z diecezji krakowskiej znajdowało się w dobie średniowiecznej i wczesnonowożytnej na Lubelszczyźnie – wyjaśnia.

Są to m.in. księgi sądownicze lubelskiego oficjalatu terenowego począwszy od XV wieku. – To zbiory, które posiadają ogromny walor użyteczności społecznej, ponieważ księgi sądownicze zawsze dają obraz całości życia, tego co się działo w społeczeństwie w tamtym okresie dziejów – mówi dyrektor.

W archiwum są liczne pergaminy, których wiek sięga XV w., wychodzące nie tylko z kancelarii kościelnych, ale także świeckich, w tym królewskich, mające zawsze odniesienie do rzeczywistości kościelnej, a zatem różne przywileje, rozstrzygnięcia sporów przez królów polskich.

Wśród archiwaliów znajduje się księga wizytacji archidiakonatu lubelskiego z 1603 r., jednostki, która funkcjonowała w diecezji krakowskiej i obejmowała całą Lubelszczyznę. Księga skrupulatnie opisuje stan materialny i duchowy parafii, jest niezwykle precyzyjna, zawiera szczegóły nie tylko co do tego, ile alb i komż jest w zakrystii, ale podaje liczbę wiernych w parafiach, informacje kiedy ostatnio było bierzmowanie czy wierni przystępują do sakramentów. Jak podkreśla ks. Marczewski księgi tego rodzaju pokazują, jacy byli nasi przodkowie w wierze.

Jako że obecna archidiecezja lubelska jest spadkobierczynią i tradycji krakowskiej i chełmskiej, w archiwum znajdują się materiały archiwalne z diecezji chełmskiej obrządku łacińskiego od początku XVII. Starsze spłonęły w pożarze pod koniec XVI w.

Archiwum diecezji lubelskiej w zaczątkowej formie powstało na początku XIX wieku, podwaliny pod współczesne archiwum zostały położone w 20-leciu międzywojennym, a w obecnym kształcie funkcjonuje od lat 80.

Placówka była jednym z budynków odnowionych w ramach projektu „Termomodernizacja wybranych obiektów zabytkowych Archidiecezji Lubelskiej”. Ks. Tadeusz Pajurek, dyrektor ekonomiczny archidiecezji wyjaśnia, że projekt udało się zrealizować dzięki pozyskaniu środków unijnych. – Projekt uzyskał bardzo wysoką punktację, dzięki czemu 50 procent, 5 milionów zł, pozyskaliśmy ze środków unijnych – mówi. Koszty remontu archiwum wyniosły ok. 1 milion 300 tys. zł. Pozostał obiekty poddane renowacji to archikatedra lubelska, tzw. liceum biskupie, Wieża Trynitarska i dom księży biskupów. W trakcie remontu trwającego w latach 2010-11 wymieniono dach, ocieplono elewację, dokonano izolacji fundamentów, wymieniono centralne ogrzewanie, zainstalowano klimatyzację, wentylację, system zabezpieczenia przeciwpożarowego i monitoring.

Archiwum będzie otwarte dla wszystkich, którzy będą mieli odpowiednie narzędzia, by skorzystać z jego zasobów.
Pracownia naukowa czynna będzie od poniedziałku do piątku od 9.30 do 13.30.

Więcej informacji na www.archiwum.diecezja.lublin.pl.