Lublin: ekumenicznie o teologii prymatu papieskiego

O prymacie papieża w ujęciu teologii katolickiej, prawosławnej i protestanckiej dyskutowali przedstawiciele tych wyznań w ramach międzynarodowej konferencji naukowej „Prymat papieski w służbie jedności Kościoła”, zorganizowanej na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II.

Ksiądz prof. dr hab. Wolfgang Klausnitzer z Uniwersytetu Julius-Maximillians w Würzburgu, przedstawiając ujęcie katolickie prymatu papieża, wskazał na dwa modele owego prymatu: model communio i model jurysdykcji. Pierwszy oparty jest na sprawowaniu władzy przez biskupów w Kościele partykularnym, który wchodzi w skład całego Kościoła powszechnego. Model communio skupia się zatem na świętowaniu ofiary eucharystycznej i trosce o jedność miejscowej wspólnoty, a wynika z faktu święceń – zaznaczał. Drugi model skupia się szerzej na Kościele powszechnym, którego hierarchia przybiera kształt piramidy. Na jej szczycie, całą władzę skupia papież, a dalej podstawę tworzy Kolegium Biskupów.

Spojrzenie na temat prymatu papieskiego z perspektywy prawosławnej przedstawił ks. prof. dr hab. Nicu Dumitraşcu z Wydziału Teologii Prawosławnej Uniwersytetu w Oradei w Rumunii. Wskazał na nadzieje, jakie prawosławni wiązali z obradami Soboru Watykańskiego II. – Dla Kościoła prawosławnego ten sobór był nową szansą na dialog między dwiema głównymi tradycjami chrześcijańskimi: zachodnią i wschodnią, w celu ponownego odkrycia jedności – podkreślał.

Jako przeszkodę w utrzymaniu jedności ks. Dumitraşcu wymienił prymat papieża, który często łączył się z przypisywaniem papieżom nieomylności. Dla prawosławnych jest to przerost „boskich atrybutów”, które zaczęły towarzyszyć urzędowi Wikariusza Chrystusa. – Powinno mówić się mniej o władzy papieża, a więcej o jego posługiwaniu. Papież jest tylko jednym z biskupów, a nie ponad nimi – stwierdził rumuński duchowny. Jego zdaniem prymat papieża nie ma podstaw biblijnych, patrystycznych i historycznych, a „jest jedynie ludzkim wynalazkiem”.

Luterańskie stanowisko dotyczące prymatu papieskiego przedstawił bp prof. dr hab. Marcin Hintz z Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej. Biskup diecezji pomorsko-wielkopolskiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego wyjaśnił kontekst kulturowy i ekumeniczny skierowany na dialog pomiędzy religiami. – Ewangelicka eklezjologia i wizja jedności została sformalizowana na podstawie koncepcji Kulmana – powiedział hierarcha luterański. Polega ona na jedności w pojednanej różnorodności. Poszczególne strony dialogu nie muszą rezygnować ze swojego dziedzictwa, szukając tego co wspólne.

– Współczesnemu luteranizmowi polskiemu blisko jest do nurtu szwedzkiego, który podkreśla znaczenie urzędu biskupiego – tłumaczył. W tym kontekście możliwe wydaje się uznanie prymatu papieża, jako „pierwszego wśród równych”. – Może to jest model do którego powinniśmy zmierzać? – sugerował na zakończenie wykładu hierarcha luterański.

Organizatorem konferencji był Komitet Nauk Teologicznych PAN, Instytut Teologii Fundamentalnej KUL, Instytut Ekumeniczny KUL, Komitet Teologii Oddziału PAN w Lublinie, Lubelskie Towarzystwo Naukowe Wydział VI Nauk Teologicznych.