Ludzie Kościoła zmarli w ostatnim roku

Od 31 października ub.r. do 30 października br. zmarło na całym świecie 125 hierarchów katolickich, w tym 6 kardynałów, pochodzących z 55 krajów. Tylko w tym roku odeszło do wieczności stu kardynałów, arcybiskupów i biskupów. Najwięcej hierarchów stracił Kościół włoski – 13, następnie brazylijski – 12 i USA – 9.

W gronie tym jest również trzech Polaków: Zygmunt Pawłowicz – emerytowany biskup pomocniczy archidiecezji gdańskiej (zm. 18 marca w wieku 82 lata), Tadeusz Płoski – biskup polowy Wojska Polskiego (10 IV; 54 lata) i Zygmunt Kamiński – arcybiskup-senior archidiecezji szczecińsko-kamieńskiej (1 V; 77 lat).

Oto krótkie biogramy niektórych zmarłych.

A) Kardynałowie:

30 XII 2009 – Peter Seiichi Shirayanagi, Japończyk, emerytowany arcybiskup Tokio (ur. 17 VI 1928). Święcenia kapłańskie przyjął 21 XII 1954. 15 III 1966 Paweł VI mianował niespełna 38-letniego kapłana biskupem pomocniczym stołecznej archidiecezji (sakrę przyjął 8 maja tegoż roku), a w 3 lata później (15 XI 1969) arcybiskupem koadiutorem Tokio. 21 II 1970 objął urząd arcybiskupa-metropolity stolicy Japonii, który sprawował 30 lat – do 17 II 2000. Wcześniej, na konsystorzu 26 XI 1994 Jan Paweł II mianował go kardynałem. 24 XI 2008 przewodniczył w Nagasaki uroczystej Mszy św., podczas której ogłosił, w imieniu papieża, błogosławionymi 108 męczenników japońskich z XVII w.

31 XII 2009 – Cahal Brendan Daly, Irlandczyk, emerytowany arcybiskup Armaghu, prymas-senior całej Irlandii (1 X 1917). 22 VI 1941 przyjął święcenia kapłańskie; 26 V 1967 Paweł VI mianował go biskupem Ardagh i Clonmacnois (sakra – 16 VII 1967), skąd 24 VIII 1982 Jan Paweł II przeniósł go na rządcę diecezji Down i Connor, a stamtąd 6 XI 1990 – na arcybiskupa prastarej archidiecezji Armagh, z którą łączy się godność prymasa całej Irlandii. Na konsystorzu 28 VI 1991 włączył go w skład Kolegium Kardynalskiego. Z urzędu arcybiskupiego ustąpił 1 X 1996. Wielokrotnie ostro potępiał przemoc, stosowaną przez IRA i wniósł wielki wkład do procesu pokojowego w Irlandii Północnej.

9 I 2010 – Armand Gaëtan Razafindratandra, Malgasz, emerytowany arcybiskup Antananarivo (7 VIII 1925). Święcenia przyjął 27 VII 1954. 27 IV 1978 Paweł VI mianował go biskupem diecezji Majunga (sakra – 2 VII 1978). Stanowisko to piastował do 3 II 1994, gdy Jan Paweł II powołał go na arcybiskupa Antananarivo; na konsystorzu 26 XI 1994 obdarzył go godnością kardynalską. Z urzędu metropolity stolicy Madagaskaru ustąpił 7 XII 2005 w wieku 80 lat.

16 IV – Tomáš Špidlík SI, Czech, pracujący w Kurii Rzymskiej, od 1946 na emigracji (17 XII 1919). Święcenia przyjął 22 VIII 1949 w Maastricht (Holandia). Był jednym z najlepszych katolickich znawców duchowości wschodniej, przede wszystkim prawosławnej. Za zasługi dla Kościoła, nauki i ekumenizmu na konsystorzu 21 X 2003 Jan Paweł II wyniósł go do godności kardynalskiej, zgadzając się jednocześnie na prośbę nowego kardynała, aby nie przyjmował on sakry biskupiej.

30 IV – Paul Augustin Mayer OSB, Niemiec, wieloletni pracownik Kurii Rzymskiej, emerytowany prefekt Kongregacji Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, najstarszy kardynał (23 V 1911). Święcenia kapłańskie przyjął 25 VIII 1935. Większą część swego długiego życia spędził w Rzymie, pełniąc różne obowiązki w Kurii. W latach 1960-62 był sekretarzem komisji przygotowującej Sobór Watykański II. Później jednak (1966-71) był opatem benedyktyńskiego klasztoru św. Michała w bawarskim Metten. Od 1971 znów przebywał w Watykanie, gdzie m.in. w latach 1984-88 stał na czele Kongregacji Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów (do 28 VI 1988 były to dwa oddzielne urzędy). Od 25 V 1985 był kardynałem. Gdy 2 VII 1988, w odpowiedzi na konsekrację przez abp. Marcela Lefebvre’a 4 biskupów bez zgody papieskiej, Jan Paweł II utworzył Komisję „Ecclesia Dei” dla byłych lefebrystów, kard. Mayer został jej pierwszym przewodniczącym.

4 V – Luigi Poggi, Włoch, kurialista (25 XI 1917). Wyświęcony na kapłana 28 VII 1940 prawie całe życie spędził w Rzymie, gdzie początkowo pracował w parafiach i był m.in. kapelanem więziennym. Od 1945 działał w Sekretariacie Stanu Stolicy Apostolskiej, w latach 1965-73 kierował papieskimi placówkami dyplomatycznymi w różnych krajach. Wielokrotnie odwiedzał Polskę, a w latach 1975-86 jako nuncjusz stał na czele Zespołu Stolicy Apostolskiej ds. Stałych Kontaktów Roboczych z Rządem PRL. Kardynałem był od 26 XI 1994.

B) Arcybiskupi i biskupi (niektórzy)

4 XI 2009 – Hubert Brandenburg (ur. 27 XI 1923), emerytowany biskup Sztokholmu, narodowości niemieckiej. Pochodził z Osnabrück, gdzie 20 XII 1952 przyjął święcenia kapłańskie. 12 XII 1974 Paweł VI mianował go biskupem pomocniczym diecezji Osnabrück (sakrę przyjął 26 I 1975, a jednym z jego współkonsekratorów był Polak bp [obecnie kardynał] Andrzej M. Deskur), skąd po niespełna 3 latach przeniósł go na stanowisko biskupa Sztokholmu. Pełnił ten urząd do 17 XI 1998. Na początku czerwca 1989 podejmował w swym kraju Jana Pawła II, który jako pierwszy papież odwiedził wszystkie kraje skandynawskie. Był 11. biskupem stolicy Szwecji od czasu przywrócenia w 1783 hierarchii katolickiej w tym kraju po reformacji.

6 XI – Antonio Rosario Mennona (27 V 1906), Włoch, w chwili śmierci liczył ponad 103 lata i był najstarszym biskupem w Europie. Święcenia przyjął 12 VIII 1928. 5 I 1955 został biskupem swego rodzinnego miasta – Muro Lucano, a 22 II 1962 papież powołał go na rządcę diecezji Nardò. Urząd ten pełnił ponad 20 lat – do 30 IX 1983, gdy w wieku 77 lat przeszedł na emeryturę. Ostatnie lata spędził w swych stronach rodzinnych.

13 XII – Piergiorgio Silvano Nesti CP (18 II 1931), Włoch, kurialista, emerytowany sekretarz Kongregacji Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego. Święcenia przyjął 30 VIII 1959 jako kapłan Zgromadzenia Męki Pańskiej (pasjonistów; CP). W lipcu 1993 Jan Paweł II mianował go arcybiskupem Camerino-San Severino Marche we Włoszech. Stamtąd 27 XI 1996 trafił do Kurii Rzymskiej jako sekretarz Kongregacji Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego. Na emeryturę przeszedł 10 VIII 2006.

12 I 2010 – Joseph Serge Miot (23 XI 1946), Haitańczyk, arcybiskup Port-au-Prince. Święcenia przyjął 4 VII 1975, po czym pracował duszpastersko w stołecznej archidiecezji. 29 VII 1997 Jan Paweł II mianował go arcybiskupem koadiutorem Port-au-Prince i stanowisko to hierarcha pełnił prawie 11 lat – do 1 III 2008, gdy Benedykt XVI powołał go na urząd arcybiskupa stolicy. Zginął pod gruzami miejscowej katedry, zawalonej w wyniku katastrofalnego trzęsienia ziemi.

30 III – Josef Homeyer (1 VIII 1929), Niemiec, emerytowany biskup Hildesheimu, były przewodniczący COMECE. Wyświęcony 11 II 1958 był kapłanem diecezji monastyrskiej (Münster). 25 sierpnia 1983 Jan Paweł II mianował go biskupem diecezji Hildesheim (sakra – 13 XI 1983). Był jednym z najaktywniejszych biskupów niemieckich, i to na różnych polach: społecznym, ekumenicznym, współpracy międzynarodowej itp. Od 1993 reprezentował episkopat niemiecki w COMECE, a w latach 1996-2006 przewodniczył tej organizacji. W latach 1995-2004 był członkiem Grupy Kontaktów Episkopatów Polski i Niemiec, a 26 III 2002 otrzymał za zasługi na rzecz zbliżenia między naszymi narodami Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski.

3 VI – Luigi Padovese (31 III 1947), Włoch, kapucyn, wikariusz apostolski Anatolii w Turcji. Święcenia kapłańskie przyjął 16 VI 1973, po czym pracował duszpastersko i naukowo w swym zakonie. 11 października 2004 Jan Paweł II mianował go wikariuszem apostolskim Anatolii z siedzibą w Iskenderunie w południowo-wschodniej Turcji i biskupem tytularnym. Zginął przed swym domem w Iskenderunie z rąk swego kierowcy, 26-letniego Murata Altuna.

6 VII – Stanislaus Tobias Magombo (24 II 1968), pochodził z Malawi, biskup pomocniczy Lilongwe, najmłodszy hierarcha na świecie, jaki zmarł w 2010 r. W chwili śmierci w szpitalu w stolicy kraju – Lilongwe miał nieco ponad 42 lata, biskupem był od 11 lipca 2009 (data sakry; nominacja – 29 IV 2009).

21 VII – Domingos Gabriel Wisniewski CM (2 III 1928), Brazylijczyk polskiego pochodzenia, emerytowany biskup Apucarana. Święcenia kapłańskie przyjął 2 III 1928 w Paryżu w Zgromadzeniu Misji św. Wincentego a Paulo. Potem 20 lat pracował w najbardziej „polskiej” jednostce Kościoła brazylijskiego – archidiecezji Kurytyba, był też m.in. przełożonym prowincji misjonarzy w tym kraju. 27 VI 1975 Paweł VI mianował go biskupem pomocniczym Kurytyby, skąd 19 IV 1979 Jan Paweł II powołał go na rządcę diecezji Cornélio Procópio, stamtąd zaś 17 V 1983 przeszedł na stanowisko biskupa Apucarany. Tam też 2 II 2005 odszedł na emeryturę. Był aktywny w działalności polonijnej.

21 VIII – Alberto Ablondi (18 XII 1924), Włoch, emerytowany biskup Livorno, długoletni przewodniczący Powszechnej Katolickiej Federacji Apostolatu Biblijnego i szef na Europę Zjednoczonych Towarzystw Biblijnych. Pochodził z Mediolanu, święcenia przyjął 31 V 1947. 9 VIII 1966 Paweł VI mianował go biskupem pomocniczym Livorno (sakra – 1 X 1966), w 4 lata później został koadiutorem tej diecezji a 26 IX 1970 objął w niej rządy jako ordynariusz. Przez wszystkie te lata zajmował się dialogiem międzyreligijnym, którego był jednym z prekursorów we Włoszech, zwłaszcza z judaizmem, oraz ekumenizmem i popularyzacją Pisma Świętego. To m.in. dzięki jego staraniom Kościół włoski obchodzi od 1989 Dzień Judaizmu – 17 stycznia każdego roku, w przededniu rozpoczęcia Tygodnia Modlitw o Jedność Chrześcijan; była to pierwsza inicjatywa tego rodzaju w Kościele powszechnym. Od 1984 przez wiele lat przewodniczył Światowej Katolickiej Federacji Apostolatu Biblijnego (obecnie Katolicka Federacja Biblijna) a od 1988 był wiceprzewodniczącym europejskiego oddziału Zjednoczonych Towarzystw Biblijnych. Ustąpił z urzędu 9 XII 2000.

C) Inne znane osobistości Kościoła

30 XII 2009 – Elvira Psorulla (1 XI 1910), Włoszka, współzałożycielka Cichych Pracowników Krzyża. Pochodziła z rodziny grecko-włoskiej, zamieszkałej w Hajfie (wówczas w Jordanii). W 1943 r. poznała ks. Luigiego Novarese, który pracował duszpastersko w jednej z parafii rzymskich i w Sekretariacie Stanu. Pod jego wpływem i we współpracy z nim doprowadziła do utworzenia w 1947 Centrum Ochotników Cierpienia, zajmującego się chorymi i niepełnosprawnymi. Od 1 listopada 1950 r. istnieje wspólnota życia konsekrowanego Cichych Pracowników Krzyża, skupiająca także samych niepełnosprawnych. Dzieło to rozwinęło się w późniejszych latach, wykraczając poza Włochy, jest m.in. obecne w Polsce. Siostra wielokrotnie odwiedzała nasz kraj a w 1994 została honorową obywatelką Głogowa, gdzie znajduje się jedyny w Polsce dom tej wspólnoty.

28 X – Corrado Manni (87 lat), Włoch, anestezjolog, odpowiadający za znieczulenie Jana Pawła II podczas operacji 13 maja 1981 r., po zamachu na placu św. Piotra. Odpowiadał również za znieczulenie Ojca Świętego podczas kolejnych pięciu operacji. Był autorem ponad 300 prac naukowych z dziedziny anestezjologii oraz bioetyki i transplantologii.