Marian Turski i Anna Brzyska odebrali Nagrody im. ks. Musiała
08 października 2021 | 16:38 | md | Kraków Ⓒ Ⓟ
Dziennikarz i historyk Marian Turski oraz działaczka społeczna Anna Brzyska odebrali w Auli Akademii Ignatianum Nagrody im. ks. Stanisława Musiała za rok 2020. Wyróżnienie to jest przyznawane osobom zasłużonym dla dialogu chrześcijańsko- i polsko-żydowskiego.
Nagroda jest przyznawana w dwóch kategoriach: za twórczość promującą ducha dialogu i współpracy chrześcijańsko-żydowskiej i polsko-żydowskiej oraz za podejmowanie inicjatyw społecznych na rzecz pojednania.
W pierwszej z tych kategorii kapituła, której przewodniczy rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, nagrodziła Mariana Turskiego. Laudację prezydenta Krakowa prof. Jacka Majchrowskiego odczytał w czasie uroczystości Bogusław Kośmider. Prezydent podkreślał, że Marian Turski „zna wartość pokojowego współistnienia”, bo osobiście odczuł, „jak bolesna jest cena za antagonizmy społeczeństw i religii”. „Jako mieszkaniec łódzkiego getta, więzień obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau i ocalały z Holokaustu poznał w najczystszej postaci nienawiść, okrucieństwo i pogardę. Doświadczył krzywdy, jakiej nikt nie powinien doświadczać, krzywdy godzącej w człowieczeństwo” – pisał prezydent miasta o wojennych doświadczeniach laureata.
„Wyszedł z piekła odmieniony, ale przekuł swoje doświadczenie w oręż walki o lepszy świat” – podkreślał, dodając że M. Turski od lat wzywa do empatii i zrozumienia, bez oceniania i moralizowania. „Przede wszystkim uczy zaangażowania, przestrzegając przed obojętnością na najdrobniejsze nawet przejawy zła” – dodał. Przypomniał także, że Marian Turski „pielęgnuje pamięć o Zagładzie, stojąc na straży sumienia ludzkości”.
Laureat podkreślił po odebraniu wyróżnienia, że cieszy go ono ze względu na to, że związane jest z nazwiskiem o. Musiała. – Moim obowiązkiem jest wygłosić laudację na jego cześć. Staszek nosił w sobie cierpienie i winy całego świata, poczucie winy za to, co się stało złego. Czuł się winny mojego losu Hiobowego – mówił. – Staszka łączyła ze mną wspólna nuta cierpienia – dodał.
W kategorii dotyczącej inicjatyw społecznych nagrodzono Annę Brzyską, zaangażowaną w przywracanie pamięci o przedwojennej żydowskiej społeczności Brzeska. Na tamtejszy cmentarz żydowski trafiła przypadkiem w 2014 roku i poruszona tym, co zobaczyła, rozpoczęła starania o jego uporządkowanie. Stopniowo, dowiadując się coraz więcej o brzeskich Żydach, zrozumiała, że nie może poprzestać jedynie na trosce o cmentarz. To właśnie dzięki jej działaniom w Brzesku co roku odbywają się Marsze Pamięci w rocznicę zagłady tamtejszego getta. Stworzono Księgę Pamięci Żydów z Brzeska i powiatu brzeskiego, która w tej chwili liczy prawie 2900 nazwisk.
Przygotowana została dokumentacja cmentarza żydowskiego – zinwentaryzowano 849 macew. Udało się odnaleźć nagrobki wielu pochodzących z Brzeska żydowskich rodzin, z którymi Anna Brzyska utrzymuje stały kontakt. Z jej inicjatywy w lesie niedaleko Poręby Spytkowskiej odsłonięto pomnik na grobie żydowskiej rodziny zamordowanej tam podczas wojny. Pomnik ten wzniesiono, aby uhonorować wszystkich Żydów zamordowanych w lasach i na polach powiatu brzeskiego.
Laudację podczas uroczystości wręczenia wyróżnienia wygłosił rektor UJ prof. Jacek Popiel. – Anną Brzyską kieruje autentyczna wiara w sens słynnego wezwania Mariana Turskiego: „Nie bądź obojętny”. Realizowane przez nią przedsięwzięcia są zawsze wymierzone w przyszłość i obliczone na wywołanie trwałej zmiany – podkreślał.
– Dziś jest tyle podziałów, że wydaje nam się, że nie damy rady tego zmienić. Jednak to, że nikt z nas nie może zmienić całego świata na lepszy, nie zwalnia nas z naprawiania tego, co da się zmienić w naszym najbliższym otoczeniu – mówiła laureatka. Dziękując za nagrodę wyznała, że traktuje ją jako wyróżnienie dla wszystkich działających na rzecz dialogu, którzy „w pewnym momencie usłyszeli jakieś wołanie”. – Kiedy to wołanie usłyszysz, to nie sposób żyć jak wcześniej – mówiła. Dodała, że dla niej był to „krzyk o pamięć” dziesiątków tysięcy Żydów zamordowanych w Holokauście na terenie Polski.
Nagrodę im. ks. Stanisława Musiała ustanowił w 2008 roku Klub Chrześcijan i Żydów „Przymierze”. Jej fundatorami są Rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, Prezydent Miasta Krakowa i Gmina Wyznaniowa Żydowska w Krakowie.
Ks. Stanisław Musiał SJ (1938-2004) był wytrwałym rzecznikiem dialogu chrześcijańsko-żydowskiego, konsekwentnie krytykował wszelkie przejawy antysemityzmu i ksenofobii, za co uhonorowano go m.in. Nagrodą im. Jana Karskiego i Poli Nireńskiej. Od 1981 roku był redaktorem „Tygodnika Powszechnego”, a w latach 1990-1991 zastępcą redaktora naczelnego. Publikował także m.in. w „Gazecie Wyborczej”, „Wprost”, „Polin” i „Midraszu”. Ks. Musiał był autorem ważnej książki piętnującej grzech antysemityzmu pt. „Czarne jest czarne”. Po jego śmierci, z inicjatywy krakowskiej społeczności żydowskiej, na cmentarzu żydowskim w Krakowie przy ul. Miodowej odsłonięto tablicę poświęconą jego pamięci.
cieszymy się, że odwiedzasz nasz portal. Jesteśmy tu dla Ciebie!
Każdego dnia publikujemy najważniejsze informacje z życia Kościoła w Polsce i na świecie. Jednak bez Twojej pomocy sprostanie temu zadaniu będzie coraz trudniejsze.
Dlatego prosimy Cię o wsparcie portalu eKAI.pl za pośrednictwem serwisu Patronite.
Dzięki Tobie będziemy mogli realizować naszą misję. Więcej informacji znajdziesz tutaj.