Markowa: ogłoszono przetarg na budowę Muzeum Polaków Ratujących Żydów

W Markowej, miejscowości, gdzie w 1943 r. zginęła 8-osobowa rodzina Ulmów, powstanie Muzeum Polaków Ratujących Żydów na Podkarpaciu im. Rodziny Ulmów. Muzeum-Zamek w Łańcucie, które jest inwestorem projektu, właśnie ogłosiło przetarg na budowę obiektu.

Menadżer projektu Bożena Knoc-Bedą poinformowała KAI, że prace budowlane powinny ruszyć w kwietniu lub maju tego roku. Pod koniec przyszłego inwestycja powinna być gotowa. Nie można jednak wykluczyć przesunięcia tego terminu na początek 2015 r.

Projekt przygotowała pracownia Nizio Design International, która odpowiada m.in. za aranżację Muzeum Powstania Warszawskiego. Budynek będzie miał kształt długiego prostokąta, zakończonego trójkątnym, ostrym dachem. Bryła obiektu ma wchodzić w głąb ziemi. Przy nim powstanie „sad pamięci”, który ma upamiętniać Polaków i Żydów mieszkających w Markowej, którzy zostali zamordowani w czasie II wojny światowej. Znajdzie się również miejsce na parking.

Jak powiedziała Bożena Knoc-Beda, całość inwestycji finansowana jest przez Urząd Marszałkowski, a zarezerwowana kwota to 5,8 mln zł. Muzeum powstaje przy współpracy Urzędu Gminy Markowa.

Pochodzący z Markowej Mateusz Szpytma – krewny rodziny Ulmów (Wiktoria była siostrą jego babci i matką chrzestną jego ojca) – nie kryje swojego zadowolenia z tej wiadomości. Jako historyk IPN włożył wiele starań o upamiętnienie Sług Bożych z Markowej. Razem z radnym wojewódzkim Bogdanem Romaniukiem był inicjatorem powstania takiego muzeum. – Bardzo się cieszę, wszystko wskazuje na to, że finał jest coraz bliższy – mówi.

Co roku w Markowej odbywają się coroczne obchody rocznicy rozstrzelania rodziny Ulmów i ukrywanych przez nich Żydów. W tym roku odbędą się one 15 marca. Weźmie w nich udział metropolita przemyski i przewodniczący KEP abp Józef Michalik.

Małżonkowie Józef i Wiktoria Ulmowie mieszkali, wraz z sześciorgiem dzieci, w Markowej na Podkarpaciu. W czasie okupacji ukrywali w swoim gospodarstwie ośmioro Żydów – pięciu mężczyzn z Łańcuta o nazwisku Szall oraz Laykę i Gołdę Goldman wraz z córką jednej z nich. 24 marca 1944 r. w nocy do ich domu wtargnęli hitlerowcy. Najpierw zamordowali ukrywanych Żydów, a potem całą rodzinę Ulmów, w tym Wiktorię, która była w dziewiątym miesiącu ciąży, a także dzieci, z których najstarsze miało 8 lat, a najmłodsze 1,5 roku.

W 1995 r. Józef i Wiktoria Ulmowie zostali uhonorowani tytułem „Sprawiedliwi wśród Narodów Świata”. W 2003 r. rozpoczął się proces beatyfikacyjny rodziny Ulmów, który na etapie diecezjalnym zakończył się w 2008 r. W 2011 r. wszystkie dokumenty trafiły do Watykanu. W 2004 r. odsłonięto pomnik przypominający heroiczność rodziny Ulmów.