Michniów: ostatni etap prac przy unikatowym Muzeum Martyrologii Wsi Polskich

10 mln zł to koszt dokończenia budowanego w Michniowie Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich. Ostatni etap trwających blisko rok prac wykona warszawska firma Erekta Budownictwo. Prace obejmują wykończenie obiektu, przygotowanie multimedialnej wystawy stałej i sali przeznaczonej do organizowania wystaw czasowych. Dzisiaj Muzeum Wsi Kieleckiej – organ prowadzący placówkę, podpisało stosowne umowy.

Od kilku lat w Michniowie trwa przebudowa tradycyjnego, powojennego muzeum w nowoczesną multimedialną placówkę. Zgodnie z projektem w Michniowie powstanie kompleks symbolicznych „płonących” chat z kaplicą. Projekt nowego obiektu nawiązuje do obrazu chaty wiejskiej, niszczonej przez kolejne etapy zbrodni. Krzyżowe nacięcia na zdeformowanych ścianach chat symbolizują „nacięcia” na historii. Głównym materiałem będzie zaimpregnowane spalone drewno, wydzielające charakterystyczny zapach pożogi. Cały budynek Mauzoleum odzwierciedli historię pacyfikacji, a kilkaset krzyży upamiętni spacyfikowane polskie wsie. Ekspozycja powstaje w oparciu o najnowsze rozwiązania multimedialne: ekrany, projektory, panele dotykowe.

Nastąpi także włączenie elementów istniejących obecnie na terenie obiektu: grobu zbiorowego pacyfikacji wsi Michniów, Piety Michniowskiej autorstwa Wacława Staweckiego oraz Domu Pamięci Narodowej.

Powstająca część ekspozycyjna muzeum ma składać się z 6 segmentów, dotyczących odmiennych wątków martyrologii polskich wsi w latach 1939-45. Na ekspozycji zaprezentowana zostanie m. in. współpraca wsi z ruchem oporu, mord wołyński, będzie też część poświęcona mniejszościom narodowym i etnicznym żyjącym na polskiej wsi w czasie II wojnie światowej.

Muzeum Wsi Kieleckiej zgromadziło już ponad 2 tys. pamiątek i eksponatów, które zostaną pokazane na wystawie, m. in. militaria, dokumenty, fotografie, pamiątki rodzinne.

Firma wykańczająca muzeum będzie współpracowała z autorem projektu – Mirosławem Nizio, twórcą m.in. Muzeum Powstania Warszawskiego czy Świętokrzyskiego Sztetla. Łącznie koszt inwestycji to 21 milionów złotych. Budowa jest współfinansowana ze środków Unii Europejskiej, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, a także Samorządu Województwa Świętokrzyskiego.

Michniów jest ważnym miejscem na mapie Polski związanym z historią II wojny światowej i największą pacyfikacją ludności cywilnej. Michniów został określony jako symbol pacyfikacji ponad 800 wsi polskich. W tym roku po raz pierwszy w Michniowie, w rocznicę pacyfikacji, 12 i 13 lipca, miały miejsce obchody Dnia Walki i Męczeństwa Wsi Polskiej.

W Michniowie w dniach 12 i 13 lipca 1943 r. Niemcy wymordowali 204 osoby: 103 mężczyzn – w większości spalonych żywcem, 53 kobiety i 48 dzieci, z których aż dziesięcioro miało mniej niż 10 lat.

Najmłodszą ofiarą był dziewięciodniowy Stefanek Dąbrowa, wrzucony przez niemieckiego żandarma do płonącej stodoły. Wymordowanie mieszkańców wsi było odwetem za ich pomoc dla oddziałów partyzanckich oraz przynależność do Armii Krajowej i Batalionów Chłopskich. Niemcy nie zamordowali jedenastu osób, wobec których mieli konkretne podejrzenia o podziemną działalność. Osoby te zostały wywiezione do KL Auschwitz, gdzie sześcioro z nich zginęło. Osiemnaście młodych dziewcząt wywieziono na przymusowe roboty do Rzeszy. Wieś, po ograbieniu została doszczętnie spalona. Zabroniono odbudowy i uprawiania pól w Michniowie. Szczątki zamordowanych spoczywają w zbiorowej mogile, na której zaraz po wojnie postawiono kamienną tablicę z nazwiskami ofiar.

Tragedia Michniowa urosła do rangi symbolu wszystkich miejscowości spacyfikowanych, których w obecnych granicach państwa jest 817. Tyle krzyży znajduje się na wzgórzu Golgoty Michniowa.