Miechów: duże zainteresowanie unikatowym odpustem jerozolimskim

Uczestnicy z różnych stron Polski, w tym księża, naukowcy, parafie związane z fundacjami bożogrobców oraz damy i kawalerowie zakonu bożogrobców, wzięli dzisiaj udział w wydarzeniach jedynego w Polsce odpustu jerozolimskiego. To przywilej parafii Grobu Bożego w Miechowie – przez stulecia łącznika Europy z Jerozolimą.

W ramach obchodów była część modlitewna z Eucharystią i Godzinkami o Bożym Grobie oraz sympozjum naukowe pt. „Z Jerozolimy do Miechowa, z Miechowa do Jerozolimy…”.

– Dzień 15 lipca nie jest przypadkowy, to wielowiekowa tradycja i duchowość miechowskich bożogrobców – mówi KAI ks. Franciszek Siarek, proboszcz i kustosz bazyliki Grobu Bożego w Miechowie. – Dzisiaj przypada 219. rocznica poświęcenia kościoła miechowskiego, rocznica zdobycia Jerozolimy przez krzyżowców na czele z Gotfrydem z Bouillon (1099 r.) i rocznica poświęcenia bazyliki Grobu Bożego w Jerozolimie – bazyliki „Anastásis” (1149 r.). Od lat organizujemy wydarzenia o charakterze naukowym, które wyjaśniają różne aspekty tych związków – tłumaczy.

W uroczystym odpuście wzięli udział księża z diecezji kieleckiej, tarnowskiej, legnickiej, archidiecezji częstochowskiej, lubelskiej, poznańskiej, przemyskiej i wrocławskiej. Podobnie, z różnych stron Polski przybyli damy i kawalerowie Zakonu Rycerskiego Świętego Grobu Bożego w Jerozolimie. Wśród pielgrzymów dominowała liczna ponad 50-osobowa grupa z parafii Marii Magdaleny w Chorzowie Starym.

Podczas sympozjum naukowego wykład „Patrocinia (wezwania) w kościołach zakonu bożogrobców w Miechowie (1163 r. – 15 lipca 1802 r.)”, przedstawił prof. KUL dr hab. Ryszard Skrzyniarz. W swej historii, jak podkreślał, kościół miechowski nosił wezwania Bożego Grobu (od XII wieku), Najświętszej Maryi Panny, Świętego Ducha i Jakuba Młodszego. Kolejne wezwania dodawano po pożarach, odbudowach i rozbudowach kościoła, w zgodzie z konwencją panującą w Kościele powszechnym. – Wiek XVIII przyniósł wezwanie Grobu Bożego i Zmartwychwstania Pańskiego, gdyż konieczne okazało się umotywowanie sensu Pustego Grobu – wyjaśnił. Podkreślił, że te kwestie wciąż wymagają rozpoznania naukowego.

Z kolei na temat bazyliki Grobu Bożego w Jerozolimie w wybranych tekstach wspomnień z Ziemi Świętej, głównie XIX-wiecznych polskich pielgrzymów mówiła prof. UKSW dr hab. Barbara Strzałkowska (Wydział Teologiczny Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie).

Ziemia Święta i Jerozolima – jako docelowe miejsce pielgrzymek została przypomniana we wspomnieniach, m.in. ks. Józefa Sebastiana Pelczara, Juliusza Słowackiego (który w listach do matki opisywał noc spędzoną w bazylice Grobu pańskiego czy wrażenia z pierwszego kontaktu z Jeziorem Genezaret), ks. Ignacego Hołowińskiego, hr. Adama Sierakowskiego, księcia Lubomirskiego , a nawet włościanina Feliksa Borunia.

Po dyskusji uczestnicy modli się zapoznać z wystawą pt.: „Historyczne wspomnienia i relacje z pielgrzymowania do Ziemi Świętej”, obejmującą dzieła piśmienniczo-graficzne z kolekcji prywatnej prof. UKSW dr hab. Barbary Strzałkowskiej.

W bazylice miechowskiej została odprawiona uroczysta Mszę św. pod przewodnictwem ks. prał. Józefa Waśniowskiego – Kawalera Zakonu Rycerskiego Świętego Grobu Bożego w Jerozolimie, emerytowanego proboszcza i kustosza sanktuarium Matki Bożej Pocieszenia w Pasierbcu k. Limanowej, w diecezji tarnowskiej, obchodzącego złoty jubileusz święceń kapłańskich. Swoją homilię poświęcił on kapłaństwu z perspektywy 50 lat i związków z zakonem bożogrobców, a także czci dla MB Pocieszenia w Pasierbcu.

Miechów zasłynął w Polsce i Europie z kaplicy Pustego Grobu w tamtejszej bazylice, gdzie znajduje się najstarsza i najwierniejsza replika Grobu Bożego w Europie oraz z posługi bożogrobców, zwanych miechowitami. Ich historia rozpoczęła się w Jerozolimie w 1114 r.

Osiedlając się w XII wieku w Polsce – w Miechowie, bożogrobcy wprowadzili tu swoją specyficzną liturgię i nabożeństwa, wcześniej nieznane, m.in. rozpowszechnili zwyczaj urządzania grobu Chrystusa w kościołach w Wielki Piątek.

W latach 1235 – 1293 zbudowano nowy romański kościół. Miechowska świątynia szybko stała się łącznikiem z Ziemią Świętą. W 1379 r. kościół spłonął w wielkim pożarze miasta. Odbudowany, ulegał jeszcze kilkakrotnym pożarom. Po rekonstrukcji w XVIII w. zmienił swój wygląd. Świątynia otrzymała barokowo–rokokowy wystrój.

15 lipca 1799 r., w rocznicę zdobycia Jerozolimy przez Krzyżowców w 1099 r., bp Tomasz Nowina Nowiński, generał bożogrobców i proboszcz miechowski, konsekrował świątynię. Obecnie Miechów jest ponownie siedzibą zakonu bożogrobców. Dzisiaj jest to stowarzyszenie duchownych i świeckich, nie związanych ślubami zakonnymi.