Miechów: Małopolski Szlak Bożogrobców na 850 lat zakonu w Polsce

Miechów, gdzie 850 lat temu osiedlili się Bożogrobcy, oraz kościoły budowane przez nich lub nabyte w Siedliskach, Uniejowie, Chodowie, Sławicach, Wrocimowicach, Krakowie, Chełmie i Łapszach Niżnych znalazły się na Małopolskim Szlaku Bożogrobców, już dostępnym dla turystów i pielgrzymów. Obejmuje on kościoły diecezji kieleckiej i archidiecezji krakowskiej.

Turyści oraz grupy pielgrzymkowe, licznie w tym roku odwiedzające bazylikę w Miechowie – z najstarszą repliką Grobu Bożego w Europie (z 1530 r.) – otrzymują materiały promujące inne kościoły szlaku. W ramach programu, realizowanego przez parafię Grobu Bożego, a sfinansowanego przez Małopolski Urząd Marszałkowski, została utworzona strona internetowa na temat szlaku: http://bozogrobcy.miechow.info, a przed kościołami znalazły się tablice informacyjne promujące szlak.

W ramach przypadających w tym roku uroczystości jubileuszowych 850 lat zakonu na ziemiach polskich już w 2013 r. Poczta Polska wydała znaczek i okolicznościowe pocztówki, również dostępne dla pielgrzymów i turystów.

Przy sanktuarium Grobu Bożego w Miechowie znajduje się także niedawno otwarte Muzeum Ziemi Miechowskiej, w dawnym zamku generałów. Muzeum oprócz wystaw oferuje również oprowadzanie po bazylice Grobu Bożego i zabudowaniach poklasztornych. Obecnie realizuje ścieżkę historyczno-religijną, łączącą tradycyjną wizytę w sanktuarium z elementami modlitwy i rozważania Słowa Bożego.

Historia Zakonu Bożogrobców – Kanoników Regularnych, Stróżów Świętego Grobu Jerozolimskiego sięga 1099 r. Wówczas książę Gotfryd de Bouillon ustanowił dwudziestoosobową grupę świeckich rycerzy i duchownych w celu opieki nad Bożym Grobem w Jerozolimie. Zakon stracił na znaczeniu po upadku Akki. W Europie odnowił się w 1304 r., choć jego organizacja przypominała bardziej bractwo. W 1847 r. decyzją Stolicy Apostolskiej Zakon Rycerski Świętego Grobu Bożego odrodził się jako zgromadzenie osób świeckich. Podstawowym celem wznowionego zakonu jest wspieranie chrześcijan w Ziemi Świętej i łacińskiego patriarchy w Jerozolimie.

Miechów był pierwszym domem bożogrobców w Europie. Osiedlając się w XII wieku w Polsce, bożogrobcy wprowadzili tu swoją specyficzną liturgię i nabożeństwa, wcześniej nieznane, m.in. zwyczaj urządzania grobu Chrystusa w kościołach w Wielki Piątek. Bożogrobców sprowadził wielmoża małopolski komes Jaksa herbu Gryf powracając z Ziemi Świętej. Ufundował im kościół i klasztor w swych dobrach, na kopczyku świętej ziemi z Jerozolimy.

W 1819 r. nastąpiła kasata zakonu bożogrobców. W wyniku wieloletnich starań kolejnych proboszczów miechowskich kościół został w 1996 r. podniesiony do godności bazyliki mniejszej.

Obecnie zakon jest stowarzyszeniem duchownych i świeckich, niezwiązanych ślubami zakonnymi, działa w ponad 40 krajach. Liczy obecnie 28 tys. członków na świecie, w Polsce ok. 240. Bożogrobcy aktywnie wspierają katolików w Ziemi Świętej, utrzymują i prowadzą tam blisko sto szkół. Bożogrobcy formalnie powrócili do Polski w latach 90. XX wieku. W 1995 r. kardynała Józefa Glempa mianowano Wielkim Przeorem i utworzono zwierzchnictwo bożogrobców w Polsce. Jego siedziba znajduje się w Miechowie, przy Bazylice Mniejszej Grobu Bożego.