Miechów: ogólnopolska konferencja naukowa o dziejach i duchowości bożogrobców

Ponad 20 referentów wygłoszonych przez pracowników kilku polskich uniwersytetów, kilkadziesiąt zagadnień dotyczących sanktuarium miechowskiego, historii, posługi, statusu prawnego czy dorobku bożogrobców oraz dyskusje, prezentacje i nabożeństwa w kaplicy Grobu Bożego, złożą się na ogólnopolską konferencję naukową pt. „Bożogrobcy w służbie sanktuarium Świętego Grobu Bożego naszego Pana Jezusa Chrystusa w Miechowie”, która odbędzie się w Miechowie 27 i 28 maja.

Złożoną z czterech sesji konferencję rozpocznie nabożeństwo przy Bożym Grobie, w kaplicy zbudowanej w obrębie bazyliki miechowskiej na wzór grobu Chrystusa w Jerozolimie i będącej najstarszą repliką grobu Zbawiciela w Europie.

Pierwszej sesji przewodniczy ks. dr hab. Jarosław M. Popławski, prof. KUL. Prof. dr hab. Henryk Gapski z KUL omówi dwie odrębne tradycje – kanoników i rycerzy, ks. dr Paweł Tambor (WSD Kielce) – wygłosi referat o obrazie świata w kosmologii u św. Augustyna, zaś ks. dr Bartłomiej Pieron (UPJPII w Krakowie) – o statusie prawnym sanktuarium. Będzie także mowa o liturgii u bożogrobców, konstytucjach miechowskich kapituł generalnych w XVII wieku i sprawowaniu sakramentów.
W drugiej sesji pod kierunkiem prof. dr. hab. Henryka Gapskiego (KUL) będzie mowa o architekturze kaplicy Grobu Bożego w Miechowie, o tradycjach pustego grobu w Ewangeliach kanonicznych i pozakanonicznych, o średniowiecznych księgozbiorach, formacji i duchowości bożogrobców. W tej części sesji wystąpią m.in. dr Jerzy Kaliszczuk (Uniwersytet Warszawski), ks. dr Paweł Tkaczyk (Muzeum Diecezjalne w Kielcach), ks. dr Tomasz Siemieniec (KUL) i in.

Trzecia część sesji pod kierunkiem dr. hab. Ryszarda Skrzyniarza (KUL) będzie w znacznej mierze poświęcona różnych przejawom aktywności w dziejach bożogrobców, zaś czwarta część – przewodniczy jej prof. dr hab. Maria Starnawska (Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie) – szkolnictwu i edukacji u bożogrobców, w tym studium medycznemu (prof. dr hab. Bogdan Rok, Uniwersytet Wrocławski).
W ciągu dwóch dni sesji będzie także czas na zwiedzanie klasztoru i bazyliki, Muzeum Ziemi Miechowskiej oraz na dyskusję.
Organizatorami konferencji są: parafia Grobu Bożego w Miechowie, Archiwum Diecezjalne w Kielcach, Wyższe Seminarium Duchowne w Kielcach, Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, Muzeum Ziemi Miechowskiej.
Miechów był pierwszym domem bożogrobców w Europie.

Historia Zakonu Bożogrobców – Kanoników Regularnych, Stróżów Świętego Grobu Jerozolimskiego sięga 1099 r. Wówczas książę Gotfryd de Bouillon ustanowił 20-osobową grupę świeckich rycerzy i duchownych w celu opieki nad Bożym Grobem w Jerozolimie.
Zakon stracił na znaczeniu po upadku Akki. Jego gałąź duchowna – Zakon Kanoników Regularnych po okresie świetności, znacznie się osłabił.

W Europie zakon odnowił się w 1304 r., choć jego organizacja przypominała bardziej bractwo. Do właściwej struktury zakonu rycerskiego został przywrócony w drugiej połowie XIX wieku. W 1847 r. decyzją Stolicy Apostolskiej Zakon Rycerski Świętego Grobu Bożego odrodził się jako zgromadzenie osób świeckich. Podstawowym celem wznowionego zakonu jest wspieranie chrześcijan w Ziemi Świętej i łacińskiego patriarchy w Jerozolimie.

Osiedlając się w XII wieku w Polsce – w Miechowie, bożogrobcy wprowadzili tu swoją specyficzną liturgię i nabożeństwa, wcześniej nieznane, m.in. rozpowszechnili zwyczaj urządzania grobu Chrystusa w kościołach w Wielki Piątek. Bożogrobców sprowadził wielmoża małopolski komes Jaksa herbu Gryf powracając z Ziemi Świętej i ufundował im kościół i klasztor w swych dobrach, na złożonym kopczyku świętej ziemi z Jerozolimy.

W 1819 r. nastąpiła kasata zakonu bożogrobców, ale wieloletnie starania kolejnych proboszczów miechowskich o przywrócenie dawnej rangi zostały zwieńczone sukcesem: w 1996 r. kościół został podniesiony do godności bazyliki mniejszej.

Obecnie zakon jest stowarzyszeniem duchownych i świeckich, nie związanych ślubami zakonnymi, działa w ponad 40 krajach. Bożogrobcy aktywnie wspierają katolików w Ziemi Świętej, utrzymują i prowadzą tam blisko 100 szkół. Bożogrobcy formalnie powrócili do Polski w latach 90. XX wieku. W 1995 r. mianowano kardynała Józefa Glempa Wielkim Przeorem i utworzono zwierzchnictwo bożogrobców w Polsce. Jego siedziba znajduje się w Miechowie, przy Bazylice Mniejszej Grobu Bożego. Zakon Bożogrobców liczy obecnie 28 tys. członków na świecie, w Polsce należy do niego ok. 240 osób.