Międzynarodowa konferencja grekokatolicka z okazji 250-lecia seminarium duchownego „Barbareum”

W dniach od 20 do 22 maja odbędzie się w Wiedniu międzynarodowa konferencja rektorów greckokatolickich seminariów duchownych z całej Europy, a także licznych biskupów greckokatolickich. Okazją ku temu jest jubileusz 250-lecia wiedeńskiego greckokatolickiego seminarium duchownego „Barbareum”. Uczestnicy konferencji będą dyskutować nad rolą wschodnich Kościołów katolickich w głoszeniu Ewangelii i promowaniu jedności, pokoju i stabilności w Europie, poinformował Ordynariat Kościołów Wschodnich.

Gospodarzem wydarzenia jest arcybiskup senior Archidiecezji Wiedeńskiej, kardynał Christoph Schönborn, który pełni funkcję ordynariusza katolickich Kościołów wschodnich w Austrii.

Przed konferencją kard. Schönborn opisał „Barbareum” jako „oazę” wspólnej edukacji, modlitwy i braterstwa, skupiającą młodych ludzi z różnych regionów, mówiących różnymi językami i o różnych tradycjach. Z tego wspólnego źródła wyłoniło się wielu zwierzchników kościelnych i biskupów, „z których każdy, dzięki szczególnemu darowi swojego Kościoła, przyczynił się do stworzenia wspólnego fundamentu zjednoczonej Europy” – powiedział kard. Schönborn. Podkreślił, że dziedzictwo tej jedności w różnorodności pozostaje do dziś „ważnym zasobem dla naszego kontynentu – duchowo, historycznie i społecznie”.

Program rozpocznie się wieczorem 20 maja nieszporami w greckokatolickim kościele św. Barbary. W dwa dni później kard. Schönborn, wikariusz generalny dla katolickich Kościołów wschodnich w Austrii, ks. Jurij Kolasa i wiedeński ekspert ds. Kościołów tradycji wschodniej, prof. Thomas Nemeth z Ukraińskiego Kościoła Katolickiego, otworzą część merytoryczną konferencji w Pałacu Arcybiskupim. Duchowym punktem kulminacyjnym będzie wieczorna liturgia pontyfikalna w katedrze św. Szczepana 21 maja. Swoją obecność potwierdzili biskupi: Cyril Vasiľ (Słowacja), Fülöp Kocsis (Węgry), Milan Stipić (Chorwacja), Bohdan Danyło (USA) i Virgil Bercea (Rumunia). W uroczystości weźmie również udział nuncjusz apostolski w Austrii, arcybiskup Pedro López Quintana.

Kościół greckokatolicki w Wiedniu

Kościół greckokatolicki jest obecny w Wiedniu od 1775 roku. Po zajęciu Galicji przez Austriaków w 1772 roku monarchia Habsburgów nagle stanęła w obliczu obecności trzech milionów katolików unickich obrządku bizantyjskiego. Skłoniło to Marię Teresę do przekazania w 1775 r. kościoła i klasztoru św. Barbary przy Postgasse w Wiedniu ukraińskiej wspólnocie greckokatolickiej. Związane z tym było także założenie seminarium duchownego „Barbareum”.

„Barbareum” szybko stało się ośrodkiem wymiany teologicznej i intelektualnej. Seminarzyści greckokatoliccy studiowali filozofię, teologię, praktykę liturgiczną i języki, w tym łacinę, grekę i starocerkiewno-słowiański. Z jednej strony przywiązywano dużą wagę do propagowania silnej tożsamości greckokatolickiej, a jednocześnie być w jedności z Kościołem rzymskokatolickim. Studenci uczestniczyli także w wykładach na uniwersytetach wiedeńskich, a seminarium utrzymywało ścisłe kontakty z instytucjami rzymskokatolickimi.

Mimo tak szybkiego, pozytywnego rozwoju, „Barbareum” nie istniało długo: w 1784 r. Józef II rozwiązał seminarium, a kształcenie duchowieństwa greckokatolickiego przeniesiono z Wiednia do nowych unickich seminariów generalnych we Lwowie i Egerze. W tym samym czasie cesarz ustanowił greckokatolicką parafię centralną św. Barbary dla Galicjan.

Kościół św. Barbary do 1945 r. parafią papieską

Do 1935 roku kościół św. Barbary podlegał prawu kanonicznemu metropolity lwowskiego. W 1935 roku, dekretem Kongregacji ds. Kościołów Wschodnich, jurysdykcja została przekazana arcybiskupowi Wiednia. Jednakże funkcję tę sprawował wyłącznie jako delegat watykańskiej Kongregacji ds. Kościołów Wschodnich. W związku z tym kościół św. Barbary nie został włączony do diecezjalnej struktury archidiecezji wiedeńskiej, lecz był parafią papieską.

Dekretem Kongregacji ds. Kościołów Wschodnich z 3 października 1945 r. arcybiskupowi Wiednia (wówczas kardynałowi Theodorowi Innitzerowi) przyznano ostatecznie niezależną jurysdykcję nad księżmi i wiernymi obrządku bizantyjskiego w Austrii. Pierwszym wikariuszem generalnym katolików obrządku bizantyjskiego w Austrii kard. Innitzer mianował w 1946 roku Myrona Hornykewytscha (1886-1959). Kardynał Schönborn jest obecnie ordynariuszem nie tylko wspólnot greckokatolickich, ale wszystkich katolików wschodnich w Austrii.