Minęło 80 lat od przesiedlań Poleszuków na Ziemie Zachodnie Polski

W tym roku minęło 80 lat od czasów przesiedleń Poleszuków na Ziemie Zachodnie Polski. Kresowianie i ich potomkowie od maja tego roku brali udział w wydarzeniach upamiętniających trudny powojenny okres. W tym miesiącu nastąpiło zwieńczenie obchodów na Ziemi Lubuskiej, najpierw w Zielonej Górze, a 15 listopada w Gorzowie Wielkopolskim.

Uroczystość wieńcząca obchody zgromadziła w Filharmonii Gorzowskiej wielu kresowian i ich potomków. Spotkanie otworzył dr Wojciech Weryszko – laryngolog i pasjonat tradycji kresowych, a także Prezes Towarzystwa Miłośników Polesia i Białkowa, które to Towarzystwo było organizatorem i sponsorem obchodów jubileuszowych.

Adam Bałdych przygotował specjalną suitę „Pieśni Polesia”, skomponowaną na zamówienie dr. Wojciecha Weryszki. – To jest wejście w dialog z przeszłością,  tradycją i współczesnym światem dźwięków – mówił dr Weryszko otwierając uroczystość w Filharmonii Gorzowskiej. Przypomniał, że Poleszucy na Ziemiach Zachodnich stworzyli społeczność, która przez dziesiątki lat pielęgnowała swoje zwyczaje, język i tradycje.

Adam Bałdych wystąpił z towarzyszeniem zespołu w składzie: Marek Konarski – saksofon, Sebastian Zawadzki – fortepian, Andrzej Święs – kontrabas, Krzysztof Szmajda – perkusja.

W pierwszej części wieczoru uczestnicy wysłuchali prelekcji prof. Beaty Halickiej z UAM, poświęconej dramatycznym losom przesiedleńców z Polesia w 1945 r. Prof. Halicka mówiła o odwadze, determinacji ale też o nadziei w układaniu nowego życia na Ziemiach Zachodnich. Profesor powiedziała, że wiele wsparcia i otuchy dodawało przesiedleńcom to, że razem z nimi przybywali ich kapłani. Jednak ówczesne władze starały się, aby nie były to duże skupiska rodaków bo grupami rozproszonymi łatwiej manipulować.

W spotkaniu uczestniczył m.in. ks. dr  Rafał Mocny ze Słubic, który pracuje w Collegium Polonicum, jest dyrektorem Katolickiego Centrum Studenckiego. W rozmowie z KAI  powiedział, że obecność na tym spotkaniu jest dla niego pewnego rodzaju łącznością z przodkami, choć akurat jego rodzina pochodzi z innego rejonu, nie z samego Polesia ale te wspomnienia pozwalają poczuć oddech tamtych miejsc i czasów.  Ks. Mocny na co dzień  współpracuje naukowo z prof. Halicką i dr. Wojciechem Weryszko. Kapłan specjalizuje się w historii Kościoła katolickiego na Ziemiach Zachodnich po drugiej wojnie światowej.

Adam Bałdych, który urodził się w Gorzowie zapowiadając swoje utwory, m.in. powiedział: – Muzyka, którą napisałem w tym roku, oparta jest na pieśniach Polesia. Dla mieszkańców Gorzowa i okolicznych miejscowości, to często muzyka zapomniana, muzyka dziadków i  rodzin. Także moi dziadkowie zostali przesiedleni na Ziemię Lubuską i oni przekazali nam pewną tożsamość, która teraz jest podawana dalej w formie muzyki.

Kompozytor przyznał, że nigdy nie był w części Polesia, z której pochodzą jego dziadkowie, ale kiedy czytał opisy Oskara Kolberga i słuchał muzyki z tego regionu, to stwierdził, że nawet nie będąc tam, część tamtego klimatu i opisów brzmienia muzyki znalazło odzwierciedlenie w jego kompozycjach. – Dziś na koncercie będą nie tylko bezpośrednie melodie ale też klimat i atmosfera, a pomagają w tym skrzypce, które mają w swoim brzmieniu coś niesamowitego – powietrze i inne brzmienia – mówił Adam Bałdych.

Adam Bałdych potomek Poleszuków z Petelewa urodził się 18 maja 1986 r. w Gorzowie Wielkopolskim, tu ukończył średnią szkołę muzyczną. Był wychowankiem słynnej w Polsce Małej Akademii Jazzu przy Jazz Klubie „Pod Filarami”. Jest absolwentem Instytutu Jazzu i Muzyki Estradowej Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach. Mieszka i tworzy w Warszawie. Został odznaczony m.in Złotym Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis.

Wiele lat temu Adam Bałdych w rozmowie z KAI powiedział, że muzykę stanowią duchowość, świat doczesny, obserwacje i emocje. Zapewnił, że wiara ma wpływ na jego twórczość. „Całokształt mojej twórczości to jest uduchowienie, ja tworzę muzykę, która jest głęboka i wtedy duchowość odgrywa wielką rolę. Trzeba sobie zdawać sprawę, że muzyka jest pasją i należy się nią dzielić, natomiast wykonująca ją osoba, która jest już rozpoznawana powinna szczególnie kierować się wartościami aby dawać dobry przykład innym” – powiedział młody muzyk.

Towarzystwo Miłośników Polesia i Białkowa zaprasza do udziału do odwiedzania muzeum w Białkowie, gdzie pielęgnowana jest pamięć o ojczyźnie przodków i jej bogatej kulturze.

Uroczystości obchodów 80-lecia rozpoczęły się w maju tego roku świętem Bobolanum, któremu przewodniczył biskup  zielonogórsko-gorzowski Adrian Put. W kolejnych miesiącach odbyły się m.in. otwarcie muzeum–skansenu Podosie poświęconego Michałowi Makusze, Święto Chleba pod hasłem: „Jak to z chlebem było”, a także warsztaty tkackie i przędzenia wełny, podczas których przybliżano unikatową tradycję poleskich pereborów. Comiesięczne spotkania wzbogacały występy zespołów z całej Polski, kultywujących kresową muzykę i język.