Monika Sajkowska: czas na konkretne działania służące ochronie dzieci przed przemocą

„Nie możemy zatrzymać się na budowaniu świadomości — teraz czas na konkretne decyzje i działania” – powiedziała dr Monika Sajkowska podczas finału kampanii Dzieciństwo bez Przemocy, który odbył się 19 listopada, w Międzynarodowy Dzień Przeciwdziałania Przemocy wobec Dzieci. W czasie wydarzenia Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę wraz z Krajową Koalicją na rzecz Ochrony Dzieci ogłosiły postulaty zmian mających realnie poprawić bezpieczeństwo najmłodszych. W akcję, podobnie jak rok temu, włączył się także Kościół.

Dr Sajkowska podkreśliła, że słowa, które wypowiedziała, odnoszą się do obserwowanego dziś pilnego potrzeby wzmocnienia systemowej ochrony dzieci. Jak mówiła, kampania ma przynieść trwały efekt w postaci zmian prawnych i decyzji władz publicznych.

W całym kraju prowadzono inicjatywy edukacyjne, a w dniu finału tysiące budynków podświetlono na czerwono jako znak sprzeciwu wobec krzywdzenia najmłodszych. Wśród nich znalazła się ponownie archikatedra warszawska oraz katedra warszawsko-praska. Do włączenia się w akcję zachęcili wcześniej biskupów przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski abp Tadeusz Wojda oraz abp Wojciech Polak, delegat KEP ds. ochrony dzieci i młodzieży.

Organizatorzy kampanii przedstawili trzy najważniejsze kierunki zmian, które wynikają z codziennych doświadczeń pracy z pokrzywdzonymi dziećmi. Jak zaznaczyła prezes Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę Renata Szredzińska, dramatyczne historie zgłaszane do organizacji pokazują, że konieczne jest zdecydowane wzmocnienie instytucji zajmujących się ochroną najmłodszych. „Każdego dnia wspieramy dzieci doświadczające przemocy, pomagamy im odzyskać poczucie bezpieczeństwa i sprawczości” – przypomniała, dodając, że problemy te dotyczą zarówno sytuacji domowych, jak i nowych zagrożeń związanych z mediami społecznościowymi.

Pierwszy z postulatów dotyczy utworzenia w każdym województwie co najmniej jednego Centrum Pomocy Dzieciom. W takich placówkach najmłodsi, którzy doświadczyli przemocy, mogliby w jednym miejscu uzyskać wsparcie psychologiczne, medyczne i prawne, a także być przesłuchiwani w warunkach minimalizujących ponowne doświadczanie traumy. Obecnie tego rodzaju centra działają jedynie w dwunastu lokalizacjach jako inicjatywa organizacji pozarządowych.

Druga propozycja zakłada podniesienie minimalnego wieku korzystania z mediów społecznościowych do 15 lat oraz wprowadzenie skutecznych narzędzi weryfikacji wieku użytkowników. Organizacje zwracają także uwagę na konieczność ochrony wizerunku dzieci w Internecie, ponieważ  jak pokazują badania, najmłodsi coraz częściej stają się ofiarami cyberprzemocy i nadużyć związanych z publikacją ich zdjęć.

Trzecia rekomendacja dotyczy powołania wyspecjalizowanych służb ochrony dzieci w ramach ośrodków pomocy społecznej. Jednostki te miałyby zajmować się koordynacją zgłoszeń dotyczących przemocy oraz monitorowaniem sytuacji dziecka po interwencji, dzięki czemu reakcja instytucji publicznych stałaby się szybsza i bardziej spójna na terenie całego kraju.

 – Partnerstwo Kościoła i Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę jest bardzo cenne, nawet jeśli nie we wszystkim myślimy i działamy tak samo. Ważne, że potrafimy się spotkać tam, gdzie różnic nie ma – w trosce o dziecko, które jest naczelną wartością – powiedziała w rozmowie z KAI dr Sajkowska.

Zaangażowanie Kościoła w tegoroczną odsłonę kampanii skoncentrowało się przede wszystkim na działaniach edukacyjnych. Katechetom i duszpasterzom przekazano materiały do spotkań prewencyjnych, a na profilach społecznościowych Biura Delegata KEP i Centrum Ochrony Dziecka udostępniano grafiki i krótkie filmy edukacyjne. W nagraniach Małgorzata Terlikowska współautorka książki „Ja Ci wierzę”, wyjaśniała m.in. najczęstsze mity związane z przemocą seksualną wobec dzieci oraz podstawowe zasady reagowania.

Tego samego dnia w Warszawie odbyła się również konferencja „System ochrony dzieci przed przemocą seksualną w Polsce”, zorganizowana przez Państwową Komisję ds. Przeciwdziałania Pedofilii. O potrzebie profesjonalizacji działań chroniących najmłodszych mówił o. Adam Żak SJ, dyrektor Centrum Ochrony Dziecka Uniwersytetu Ignatianum, przypominając o studiach podyplomowych zainicjowanych przez COD w 2016 roku, które były pierwszą w Polsce kompleksową formacją w tym obszarze.

W ramach kampanii FDDS powstał również podcast, w którym eksperci opowiadają, jak tworzyć bezpieczne środowisko dla dzieci zarówno w domu, jak i w szkole czy w Kościele. O. Wojciech Bojanowski SJ, s. Beata Monika Wędrychowicz SSND oraz pedagog i psychoterapeutka Maria Bremer rozmawiali z ks. Łukaszem Sośniakiem SJ o tym, jak reagować, gdy dziecko doświadcza przemocy fizycznej, psychicznej lub internetowej. Nagranie dostępne jest na kanale Centrum Ochrony Dziecka na YouTube.

– Głos Kościoła, głos Episkopatu, dla wielu Polaków, w tym rodziców, którzy są adresatami naszej kampanii, jest głosem znaczącym – zauważa dr Monika Sajkowska. To znaczenie wyraża się zarówno w symbolicznych gestach, jak i w konkretnych działaniach edukacyjnych.

Kampanię Dzieciństwo bez Przemocy współorganizują Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę oraz Krajowa Koalicja na rzecz Ochrony Dzieci. Projekt finansowany jest z Funduszu Sprawiedliwości. Partnerami wydarzenia są m.in. Komenda Główna Policji, Narodowy Fundusz Zdrowia oraz Rzecznik Praw Dziecka. Więcej informacji znajduje się na stronie dziecinstwobezprzemocy.pl.