Muzeum Narodowe przejęło wiślickie zabytki

Uchodzące za unikatowe ze względu na wątki chrzcielne z czasów państwa Wiślan zabytki muzealne i sakralne w Wiślicy znalazły się pod pieczą Muzeum Narodowego, dzięki umowie podpisanej przez Piotra Glińskiego, wicepremiera, ministra kultury i dziedzictwa narodowego oraz marszałka województwa świętokrzyskiego – Adama Jarubasa.

Sfinalizowanie umowy miało miejsce w kieleckim Pałacu Biskupów Krakowskich.

Obie instytucje będą od 1 stycznia 2017 r. wspólnie odpowiadać za funkcjonowanie tej placówki i przejmą odpowiedzialność za jej rozwój. Wiślickie muzeum stanie się Muzeum Archeologicznym, będzie zarazem oddziałem Muzeum Narodowego w Kielcach. „Mamy w Polsce kilkadziesiąt podobnych przypadków. Decydujemy się na takie działania, żeby można było wspierać ze środków centralnych lokalne instytucje kultury” – powiedział wicepremier Piotr Gliński.

„Porozumienie to pierwszy krok do aplikowania o środki, które pozwolą na stworzenie oferty bardzo otwartej i przyjaznej dla odwiedzających” – mówił marszałek Adam Jarubas, odnosząc się do przygotowanej już koncepcji rozbudowy muzeum w Wiślicy. „W budżecie na przyszły rok mamy pół miliona więcej na prowadzenie tej filii. Wreszcie otwiera się szansa na środki na konieczne inwestycje. Myślę zwłaszcza o pawilonie nad najstarszą częścią zabytków” – dodaje. Przygotowane zostały już plany koniecznych remontów. Jak mówi marszałek na ten cel będzie można sięgnąć nie tylko po pieniądze regionalne, ale i dofinansowanie z rządu.

Szczegóły nowej oferty muzealnej przedstawiał prof. Robert Kotowski, dyrektor Muzeum Narodowego w Kielcach. „Będzie to muzeum, które skupiać będzie różne inicjatywy oddziałujące społecznie, kulturowo i gospodarczo” – mówił.

Z kolei prof. Andrzej Kadłuczka, który zapewnia Wiślicy naukową opiekę, zaprezentował projekt nowej koncepcji Muzeum Archeologicznego, która m.in. uwypukli znaczenie Wiślicy w pradziejach, kiedy kształtowało się państwo polskie.

Koszt rozbudowy muzeum szacowany jest na 20 milionów złotych. Muzeum w Wiślicy, już jako oddział Muzeum Narodowego będzie starało się o ich zdobycie ze środków europejskich, które pozostają w dyspozycji Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Starania o przejęcie przez ministerstwo Muzeum Regionalnego w Wiślicy i przekształcenie go w jednostkę podległą Muzeum Narodowemu, trwają od kilkunastu miesięcy.

Dotychczas pod opieką Muzeum Regionalnego w Wiślicy, powołanego w 1966 r., znajdują się średniowieczne podziemia pod bazyliką, Dom Długosza oraz pawilon archeologiczny, w którym można obejrzeć m.in. pozostałości romańskiego kościoła oraz prawdopodobnej misy chrzcielnej datowanej na IX wiek. Unikatowe zabytki nie miały wystarczającego zabezpieczenia, a ich nadzór i prezentacja przekraczały możliwości lokalnego budżetu.

Początki ośrodka kościelnego w Wiślicy to XI wiek. Pierwotny kościół był romański, następny – większy – także romański z kryptą (XII w.) W jego miejsce w I połowie XIII w. został zbudowany kolejny kościół romański – trójnawowy, z erygowaną przy nim kapitułą kolegiacką.

Obecny kościół zbudował Kazimierz Wielki w poł. XIV wieku, był on rozbudowywany do końca XIV wieku. Jest gotycki, murowany z ciosu, z pozostałościami romańskimi. W ołtarzu głównym – wczesnogotycka rzeźba tzw. Madonny Łokietkowej (Uśmiechniętej).

Obok bazyliki – w Domu Długosza z 1460 r. mieści się Muzeum Regionalne. Długosz, słynny kronikarz i prepozyt kapituły wiślickiej, wychowywał tutaj synów Kazimierza Jagiellończyka. Wielu absolwentów szkoły wiślickiej kontynuowało naukę na Akademii Krakowskiej. Dom Długosza, a także pawilon archeologiczny (z misą chrzcielną z 880 roku), relikty kościoła Świętego Mikołaja, pierwszej i drugiej kolegiaty romańskiej (w tym słynna płyta Orantów z 1175 r.) oraz bazylika mniejsza to najcenniejsze zabytki Wiślicy.