Muzułmańska modlitwa w dawnym kościele w Stambule odwołana

Planowane na 30 października muzułmańskie modlitwy piątkowe w dawnym kościele bizantyjskim Chora w Stambule zostały w ostatniej chwili odwołane i przesunięte na inny termin. Turecki urząd ds. religii Diyanet poinformował na Twitterze, że potrzebne są dalsze przygotowania.

Kościół był od 1948 roku muzeum. W sierpniu prezydent Turcji Recep Tayyip Erdoğan postanowił otworzyć kościół-muzeum dla kultu islamskiego. Wiadomość o przekształceniu w meczet głównego kościoła (katolikonu) zabytkowego zespołu klasztornego Chora, podobnie jak wcześniejsza zmiana funkcji Hagii Sophii, wywołały falę krytyki i protestów na świecie.

Pochodząca z XI wieku świątynia jest znana na świecie ze względu na znajdujące się w niej freski i mozaiki. W kościele znajduje się m.in. jedno z najsłynniejszych dziel sztuki bizantyjskiej – Matka Boża „Panagia Eleousa”. Po zdobyciu Konstantynopola, dzisiejszego Stambułu (1453 r.), Osmanie w 1511 roku przekształcili kościół w meczet i zakryli dzieła sztuki chrześcijańskiej. W 1948 roku władze państwowe Turcji urządziły w kościele muzeum i udostępniły zabytkowe malowidła. W ubiegłym roku Sąd Najwyższy Turcji zezwolił na przekształcenie muzeum w meczet. Według mediów tureckich, w obecnej funkcji kościoła jako meczetu, cenne malowidła pozostaną zakryte.

Zdaniem krytyków, jest to „afront dla światowego dziedzictwa kultury”, gdyż główny kościół klasztoru Chora jest „jednym z najważniejszych zabytków bizantyjskich”. Mozaiki i freski w kościele są „niepowtarzalnymi dziełami sztuki”, a wizerunek Matki Bożej z Chora zamieszczają książki na całym świecie poświęcone historii i sztuce bizantyjskiej. Podobnie jest z mozaiką siedzącego na tronie Chrystusa, któremu model świątyni wręcza żyjący w XIV w. wielki odnowiciel Chory Theodoros Metochici.

W lipcu z ostrą krytyką na świecie spotkało się przekształcenie w meczet słynnej Hagia Sophia w Stambule. Hagia Sophia przez niemal tysiąc lat (537-1453) była jedną z najważniejszych świątyń chrześcijaństwa i siedzibą patriarchów prawosławnych. Po zdobyciu Konstantynopola przez Turków osmańskich w 1453 roku służyła przez kolejnych 500 lat jako najważniejszy meczet Cesarstwa Osmańskiego, a od 1934 roku, decyzją twórcy Republiki Tureckiej Mustafy Kemala Atatürka, pełniła funkcję muzeum. Tę decyzję anulował 10 lipca br. turecki sąd. Tego samego dnia dekret o przekształceniu symbolu Stambułu w meczet wydał prezydent Recep Tayyip Erdoğan. Pierwsze piątkowe modlitwy islamskie odbyły się 24 lipca.