Nadżaf – święte miasto szyitów

Nadżaf, który gościł Ojca Świętego wczesnym rankiem 6 marca, jest dużym, liczącym prawie 1,4 mln mieszkańców, miastem w środkowym Iraku. Znajduje się ok. 160 km na południe od Bagdadu, 30 km od starożytnej Babilonii i ponad 400 km na północ od biblijnego Uru – miejsca następnego punktu programu wizyty papieskiej. Ojciec Święty spotkał się tam z przywódcą szyitów irackich, wielkim ajatollahem Sajjidem Alim al-Husajnim as-Sistanim.

Miasto założył je w 791 kalif Harun ar-Raszid, a rozwinęło się ono najbardziej po X wieku. Jest głównym ośrodkiem religijnym szyitów, i to nie tylko miejscowych, ale przybywają tu ich współwyznawcy z całego świata. Przyciąga ich tu przede wszystkim grób jednej z najbardziej czczonych postaci islamu – Alego ibn Abi Taliba, znanego powszechnie jako imam Ali. Był on bliskim krewnym Mahometa i pierwszym, którego nawrócił on na islam. Grobowiec imama jest jednym z najświętszych miejsc dla muzułmanów, a zbudowany w samym centrum miasta meczet noszący imię Alego i w którym znajduje się jego grobowieć, ma pozłacaną kopułę i bogato zdobione ściany. Uchodzi za trzecie pod względem znaczenia święte miejsce islamu – po Świętym Meczecie w Mekce i Meczecie Proroka w Medynie.

Oprócz licznych meczetów, innych świętych miejsc i szkół religijnych to święte dla szyitów miasto słynie także z cmentarza Wadi as-Salam. Znajduje się on poza starymi murami Nadżafu na wyschniętym piaszczystym płaskowyżu, jest uważany za największe tego rodzaju miejsce na świecie, mieszcząc na swej bezkresnej przestrzeni niezliczone groby proroków i zwykłych wiernych. Szyici wierzą, że pochówek na tym cmentarzu zapewnia zmarłych od razu wstęp do raju.

Rezydencja wielkiego ajatollaha Sajjida Alego al-Husajniego as-Sistaniego znajduje się na terenie wspomnianego Meczetu Imama Alego. Pierwszą budowlę nad grobem imama wzniesiono w 786. Szyici uważają, że w jego wnętrzu pochowano również Adama, Ewę i Noego. W ciągu wieków meczet był wielokrotnie burzony i odbudowywany, ostatnia odbudowa trwała w latach 1623-32. Kopułę pokrywa 7777 płytek ceglanych, pomalowanych złotą farbą w 1742 przez Nadera Szaha. W następnych latach i stuleciach dokonywano dalszych ozdób bądź przebudówek i dziś dominującą barwą jest brylantowe złoto. Całość dopełniają dwa minarety wysokości 38 m każdy, stojące po obu stronach wejścia o trzech monumentalnych portalach, mury pokrywają turkusowe mozaiki. Wewnątrz świątyni znajduje się grobowiec-mauzoleum imama Alego, ozdobiony mozaikami i otoczony dziedzińcem.

W 1991, gdy w następstwie wojny w Zatoce Perskiej wybuchło powstanie przeciw reżymowi Saddama Husajna, iracka Gwardia Republikańska poważnie uszkodziła meczet, krwawo rozprawiając się z członkami opozycji szyickiej, którzy próbowali się tam schronić. Świątynia była zamknięta przez kilka lat.