Nadzieja dla Europy

Przemówienia Ojca Świętego w Strasburgu można nazwać wielkim aktem „europeizacji Europy”. Papież z Argentyny doskonale rozumie, na czym polega istota pojęcia Europy, i w znakomity sposób potrafi przekazać to współczesnym.

Franciszek wyjaśnia, że istotą europejskiej formacji kulturowej jest pojęcie osoby ludzkiej otwartej na transcendencję, połączone z racjonalizmem, co zapewniło kontynentowi dynamiczny rozwój. To tutaj nastąpiło – jak podkreślał – harmonijne „spotkanie nieba z ziemią”, łączące duchową tradycję judeochrześcijańską ze zdobyczami cywilizacyjnymi.

Tymczasem największym problemem Europy dziś jest zapominanie o tym wielkim dziedzictwie, które leży u podstaw prawdziwego humanizmu i wciąż może inspirować rozwój cywilizacji. Dlatego papież nazywa Europę „babcią, już bezpłodną i nietętniącą życiem”. Wydaje się, że ideały, które inspirowały Europę, straciły siłę przyciągania na rzecz biurokratycznych i technicznych mechanizmów jej instytucji.
Papież przestrzega przed europejskim egoizmem skutkującym tym, że Europa zamienia się w klub starzejących się bogaczy zamkniętych na świat. Apeluje więc o otwartość na przybyszów i uchodźców, którzy mogą ubogacić jej kulturę. Apeluje wreszcie o otwartość na najuboższych i rozwiązywanie narastających problemów społecznych w duchu troski o godność osoby ludzkiej.

Wychodząc od tych zasad, papież formułuje cenne wskazania dla konkretnych działań w sferze polityki Unii Europejskiej. Wskazuje na prawo do życia i rodzinę jako gwarancję nadziei na przyszłość, a także oświatę i naukę, które mają wspierać proces rozwoju człowieka. Ważną też rolę przypisuje pracy jako miejscu samorealizacji człowieka. W papieskim orędziu widać jasno, że podstawowe kanony społecznego nauczania Kościoła mogą stanowić wciąż cenną inspirację dla Europy przyszłości. Oby Europa zechciała skorzystać z tej szansy!