Nie zniechęcajmy się w obliczu kryzysu

Benedykt XVI dokonał dziś przeglądu sytuacji międzynarodowej podczas spotkania z członkami korpusu dyplomatycznego, akredytowanego przy Stolicy Apostolskiej.

Przestrzegł przed zniechęceniem w obliczu kryzysu, zaapelował o dialog w Syrii i Ziemi Świętej, o pojednanie narodowe w Iraku, poprosił po raz kolejny wspólnotę międzynarodową o znalezienie wyjścia z kryzysu w Somalii. Skrytykował decyzje legislacyjne „sprzyjające aborcji motywowanej wygodą lub wątpliwymi względami medycznymi”.

Wyraził ubolewanie z powodu deptania prawa do wolności religijnej, a także spychania chrześcijan na margines życia publicznego oraz „brutalnych zamachów na ich kościoły i miejsca zamieszkania”. Potępił „motywowany religijnie terroryzm”, który wypacza religię i „przyczynia się do jej destrukcji”.

Ojciec Święty przypomniał, że w 2011 r. Stolica Apostolska nawiązała stosunki dyplomatyczne z Malezją. Zawarła umowy z Azerbejdżanem, Czarnogórą i Mozambikiem. Pierwsza z nich już została ratyfikowana. Po raz pierwszy został mianowany nuncjusz apostolski akredytowany przy Stowarzyszeniu Narodów Azji Południowo-Wschodniej (ASEAN). Stolica Apostolska stała się też pełnoprawnym członkiem Międzynarodowej Organizacji ds. Migracji.

Przeczytaj pełny tekst przemówienia papieża »

Benedykt XVI przypomniał swoje podróże do Chorwacji, San Marino, Hiszpanii, Niemiec i Beninu, po czym zapowiedział wizytę w Meksyku i na Kubie. Pozdrowił Sudan Południowy, który w lipcu powstał jako suwerenne państwo. – Gratuluję pokojowego zrealizowania tego kroku. Niestety w minionych miesiącach miały miejsce na przemian napięcia i starcia. Życzę, aby wszyscy złączyli swe siły, ażeby dla mieszkańców Sudanu i Sudanu Południowego rozpoczął się wreszcie okres pokoju, wolności i rozwoju – mówił papież.

Odnosząc się do rozwoju światowego kryzysu gospodarczego i finansowego, zaznaczył, że „uderzył on nie tylko w rodziny i przedsiębiorstwa krajów najbardziej zaawansowanych gospodarczo, gdzie miał on swe źródło”, ale „naznaczył także głęboko życie krajów rozwijających się”. Przestrzegł przed zniechęceniem w obliczu tej sytuacji, gdyż „kryzys może i powinien pobudzać do refleksji nad egzystencją człowieka i znaczeniem jej wymiaru etycznego, nawet zanim uczyni się to w odniesieniu do mechanizmów rządzących życiem gospodarczym”. Chodzi o to, by nie tylko „powstrzymać straty indywidualne czy gospodarek narodowych”, ale by przyjąć „nowe zasady, zapewniające wszystkim możliwość godnego życia i rozwoju swoich zdolności z korzyścią dla całej wspólnoty”.

Ojciec Święty zwrócił uwagę, że „skutki obecnego czasu niepewności dotykają szczególnie młodych”. To „z ich niepewności zrodziły się niepokoje, które w minionych miesiącach ogarnęły, niekiedy bardzo poważnie, różne regiony”, przede wszystkim Afrykę Północną i Bliski Wschód. Z powodu ich ubóstwa i bezrobocia oraz braku jasnych perspektyw powstał tam „szeroki ruch żądania reform i bardziej aktywnego uczestnictwa w życiu politycznym i społecznym”. Choć trudno jeszcze „nakreślić ostateczny bilans niedawnych wydarzeń i w pełni zrozumieć ich konsekwencje dla równowagi w regionie”, to za oczywiste Benedykt XVI uznaje to, że „właściwy sposób kontynuowania podjętej drogi wymaga uznania niezbywalnej godności każdej osoby ludzkiej i jej praw podstawowych”. – Poszanowanie osoby musi być w centrum instytucji i praw, musi prowadzić do położenia kresu wszelkiej przemocy i zapobiec groźbie, aby uwaga należna wymaganiom obywateli i niezbędna solidarność społeczna nie przekształciły się w zwykłe narzędzia utrzymania lub zdobycia władzy – przestrzegł papież. Wezwał do działań mających na uwadze „horyzont szerszy i bardziej dalekowzroczny niż termin wyborów”.

Papież wyraził obawę „o los mieszkańców krajów, w których nadal trwają napięcia i przemoc, zwłaszcza Syrii”, której życzył „szybkiego zakończenia rozlewu krwi i rozpoczęcia owocnego dialogu między podmiotami politycznymi, wspieranego przez obecność niezależnych obserwatorów”. Wskazał, że w Ziemi Świętej, „gdzie napięcia między Palestyńczykami a Izraelczykami wywołują reperkusje dla równowagi całego Bliskiego Wschodu”, przywódcy obu tych narodów powinni podjąć „odważne i dalekowzroczne decyzje”, kontynuując dialog, który doprowadzi do trwałego pokoju, zapewniającego „prawo obu narodów do bezpiecznego życia w suwerennych państwach i w obrębie bezpiecznych granic, uznanych na arenie międzynarodowej”. Ojciec Święty wspomniał też o Iraku, „ubolewając z powodu zamachów, które raz jeszcze spowodowały niedawno śmierć wielu osób” i zachęcił władze tego kraju do „kontynuowania drogi pełnego pojednania narodowego”.

Przypominając swoje orędzie na obchody Światowego Dnia Pokoju, zatytułowane „Wychowanie młodzieży do sprawiedliwości i pokoju”, Benedykt XVI wskazał, że dokonuje się ono najpierw w rodzinie, zbudowanej na małżeństwie mężczyzny z kobietą. – Chodzi tu o podstawową komórkę każdego społeczeństwa, a nie o zwykłą konwencję społeczną. W związku z tym politycy uderzający w rodzinę zagrażają godności człowieka i przyszłości ludzkości – stwierdził z mocą papież. To w rodzinie bowiem otwieramy się na świat i na życie, a „otwarcie się na życie jest znakiem otwarcia się na przyszłość”. W tym kontekście z zadowoleniem Ojciec Święty przyjął niedawne orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, zakazujące patentowania procesów związanych z ludzkimi komórkami macierzystymi embrionalnymi, jak również rezolucję Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy, potępiającą selekcję prenatalną ze względu na płeć. Wskazał jednocześnie, że „wychowaniu młodzieży – a w rezultacie przyszłości ludzkości – sprzeciwiają się decyzje legislacyjne nie tylko pozwalające, ale czasem również sprzyjające aborcji motywowanej wygodą lub wątpliwymi względami medycznymi”.

Wezwał instytucje wychowawcze do współpracy z rodziną, do wprowadzenia w życie „polityki formacyjnej”, obejmującej nie tylko dostępność edukacji szkolnej dla wszystkich, ale także troskę o „harmonijny rozwój osobowości, uwzględniający jej otwarcie na transcendencję”. W tej perspektywie „łatwo zrozumieć, że skuteczna praca wychowawcza wymaga również poszanowania wolności religijnej”. Chodzi tu o „pierwsze z praw człowieka, gdyż wyraża ona najbardziej podstawową rzeczywistość osoby”. Niestety, „nadal zbyt często prawo to jest z różnych powodów ograniczane lub deptane”, czego dowodzi śmierć pakistańskiego ministra Szahbaza Bhattiego, walczącego o prawa mniejszości.

– Nie był to, niestety, jedyny przypadek. W licznych krajach chrześcijanie są pozbawieni podstawowych praw i zepchnięci na margines życia publicznego, w innych zaś dochodzi do brutalnych zamachów na ich kościoły i miejsca zamieszkania. Czasem, z powodu ustawicznych napięć i polityki, która sprowadza ich do roli drugorzędnych obserwatorów życia narodowego, zmuszeni są do opuszczenia kraju, do którego tworzenia się przyczynili. W innych częściach świata prowadzona jest polityka ukierunkowana na marginalizację roli religii w życiu społecznym, jakby gdyby była ona bardziej źródłem nietolerancji, niż cennym wkładem w wychowanie do poszanowania godności człowieka, sprawiedliwości i pokoju – analizował papież.

Zauważył, że liczne ofiary zebrał w zeszłym roku „motywowany religijnie terroryzm”. Dlatego przywódcy religijni powinni stanowczo powtarzać z mocą, że „to nie jest prawdziwa natura religii. Przeciwnie, to jej wypaczenie, które przyczynia się do jej destrukcji”. Religia nie może być wykorzystywana jako pretekst do odłożenia na bok zasad sprawiedliwości i prawa na rzecz „dobra”, do którego dąży – wskazał Benedykt XVI.

Wspominając przypadki uznania wolności religijnej, z „dumą” przypomniał, że „dla twórców ustawodawstwa Niemiec wizja chrześcijańska była prawdziwą siłą inspirującą, tak jak zresztą była nią dla ojców założycieli zjednoczonej Europy”. Wymienił uznanie osobowości prawnej mniejszości religijnych w Gruzji, a także orzeczenie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, sprzyjające obecności krucyfiksu w salach włoskich szkół.

Odnosząc się do sytuacji w Afryce wspomniał o wzroście przemocy w Nigerii, „czego przypomnieniem były zamachy na kościoły w okresie Bożego Narodzenia”, o skutkach wojny domowej na Wybrzeżu Kości Słoniowej, o utrzymującym się braku stabilizacji w regionie Wielkich Jezior i o stanie katastrofy humanitarnej w krajach Wschodniego Rogu Afryki. – Po raz kolejny proszę wspólnotę międzynarodową, aby pospieszyła z pomocą i zadbała o znalezienie wyjścia z kryzysu, który od lat trwa w Somalii – zaapelował Ojciec Święty.

Zauważył też, że „ochrona środowiska oraz połączenie działań podejmowanych w walce z ubóstwem i ze zmianami klimatycznymi stanowią ważne dziedziny wspierania integralnego rozwoju człowieka. – Dlatego życzę, by po XVII sesji Konferencji Państw Stron Konwencji ONZ w sprawie Zmian Klimatu, która niedawno zakończyła się w Durbanie, wspólnota międzynarodowa przygotowała się do Konferencji ONZ w sprawie Zrównoważonego Rozwoju (Rio+20) jako prawdziwa „rodzina narodów”, a więc z wielkim poczuciem solidarności i odpowiedzialności za obecne i przyszłe pokolenia – mówił Benedykt XVI.

Na zakończenie wyjaśnił, że Stolica Apostolska wnosi swój wkład we wspólnotę międzynarodową, zgodnie z podwójną intencją, jaką jasno zdefiniował Sobór Watykański II: „głosić najszczytniejsze powołanie człowieka i obecność w nim Bożego ziarna, oraz ofiarowywać ludzkości szczerą współpracę, która zaprowadza odpowiadające temu powołaniu powszechne braterstwo”.

Wcześniej noworoczne życzenia złożyli papieżowi: dziekan korpusu, ambasador Hondurasu, Alejandro Valladares Lanza i prodziekan, ambasador Monako, Jean-Claude Michel.

Stolica Apostolska utrzymuje obecnie stosunki dyplomatyczne ze 179 państwami.