Drukuj Powrót do artykułu

Nie żyje abp Ignacy Tokarczuk

29 grudnia 2012 | 18:30 | lk, mp / pm Ⓒ Ⓟ

29 grudnia o godz. 8.30 w Przemyślu zmarł abp senior Ignacy Tokarczuk – niezłomny biskup, świadek wiary, budowniczy Kościoła w czasach PRL i twardy przeciwnik władzy komunistycznej, pierwszy metropolita przemyski. Miał 94 lata. Pogrzeb odbędzie się 2 stycznia o godz. 11.

Śp. abp Ignacy Tokarczuk urodził się 1 lutego 1918 r. w Łubiankach Wyższych k. Zbaraża.

Święcenia kapłańskie otrzymał 21 czerwca 1942 r. w kościele seminaryjnym Metropolitalnego Wyższego Seminarium Duchownego we Lwowie. Jednocześnie ukrywał się w obawie przed wcieleniem do Armii Czerwonej, a głodu i terroru doznał zarówno podczas okupacji sowieckiej, jak i niemieckiej. Podczas jednej z masakr, która nastąpiła w wyniku podsycania nienawiści polsko-ukraińskiej, zginęło dwóch kuzynów ks. Tokarczuka, on sam cudem uniknął śmierci.

W 1944 r. UPA wydała na niego wyrok śmierci. Dzięki ostrzeżeniu udało mu się jednak zbiec do Lwowa, gdzie pozostał do 1945 r. jako wikariusz parafii św. Marii Magdaleny.

Bez nadziei, że Lwów pozostanie w polskich rękach ks. Tokarczuk opuścił miasto w listopadzie 1945 r. W grudniu otrzymał nominację na wikariusza parafii pw. Chrystusa Króla w Katowicach, gdzie zajął się katechizacją Ślązaków i polskich repatriantów z Kresów Wschodnich. Szybko jednak popadł w konflikt z lokalną komórką PPR i tylko dzięki przeniesieniu na Katolicki Uniwersytet Lubelski uniknął represji. Tam zwrócił uwagę bezpieki, gdy w proteście przeciwko wprowadzeniu na KUL komunistycznego Związku Młodzieży Polskiej porzucił pracę na tej uczelni i wyjechał do Olsztyna.

W 1952 r. został przeniesiony na parafię w Gutkowie na Warmii. Objął także stanowisko wykładowcy na „Hosianum” – Wyższym Seminarium Duchownym w Olsztynie oraz duszpasterza młodzieży wiejskiej studiującej w olsztyńskiej Wyższej Szkole Rolniczej.

3 grudnia 1965 r. papież Paweł VI mianował ks. Tokarczuka ordynariuszem diecezji przemyskiej. Święceń biskupich udzielił mu 6 lutego 1966 r. w przemyskiej katedrze kard. Stefan Wyszyński.

Jak pisze Mateusz Wyrwich w II tomie książki „Kapelani Solidarności, 1980-1989”, podczas pierwszego spotkania z miejscowym dygnitarzem PZPR, bp Tokarczuk stwierdził, że polski naród żyje w nienormalnych czasach, a ustrój „zaproponowany” przez komunistów to bezprawie ubrane w szaty prawa.

SB rozpoczęła nagonkę na biskupa. Rozpowiadano wśród katolików, że jest Ukraińcem. W zamyśle prowokatorów miało to wywołać nieufność tych, którzy doznali krzywd od Ukraińców. Ukraińcom z kolei mówiono, że ordynariusz został tu mianowany, by przywracać katolickie świątynie. We wsiach i miasteczkach zawrzało. Ale nowy biskup nie poddał się, rozpoczął systematyczne wizytacje parafii w swej rozległej diecezji. Odprawiał Msze św. w kościółkach i kaplicach. Wchodził do ubogich, jak i do zamożniejszych domów. Nie udawało się antagonizowanie społeczności lokalnej z biskupem.

Wkrótce okazało się, że opór wobec władzy komunistycznej bp Tokarczuk pojmuje bardzo praktycznie. W czasie jego posługi w diecezji przemyskiej zostało utworzonych 220 nowych parafii i 430 kościołów. Wszystkie bez zgody władz.

Podczas uroczystości milenijnych hierarcha wygłosił 61 kazań, które – według SB – zawierały „wrogie akcenty”. W latach 70. bp Tokarczuk zaangażował się jako duszpasterz opozycji demokratycznej z KOR-u, ROPCiO, Komitetu Samoobrony Chłopskiej Ziemi Lubelskiej i NSZZ „Solidarność”.

Jak przyznawał po latach, powstanie „Solidarności” nie było dla niego zaskoczeniem. Fakt ten traktował jako oczywistość, jednak nie spodziewał się, że ruch przybierze tak wielkie rozmiary. Traktował „Solidarność” jako ruch w pełni niepodległościowy i uczył takiego stosunku do związku swoich kapłanów.

Obrana przez ks. bp. Ignacego Tokarczuka droga, polegająca na budowaniu niezależności społeczeństwa w oparciu o struktury Kościoła diecezjalnego, wbrew woli komunistycznego państwa, przyczyniła się do uzyskania przez Polskę niepodległości oraz pełnej suwerenności Kościoła przemyskiego.

Abp Tokarczuk zajmował się też pracą naukową. Na KUL podjął studia nauk społecznych i filozofii chrześcijańskiej, które zakończył doktoratem z filozofii. Wykładał w Warmińskim Seminarium Duchownym „Hosianum” w Olsztynie, równolegle pracował m.in. jako duszpasterz akademicki. W ostatnich latach przed przyjęciem sakry biskupiej był adiunktem na Wydziale Teologii KUL.

W czasie historycznej wizyty w Przemyślu 2 czerwca 1991 r. Ojciec Święty Jan Paweł II wyniósł ks. Ignacego Tokarczuka do godności arcybiskupiej, a 25 marca 1992 r. ustanowił go pierwszym metropolitą nowopowstałej metropolii przemyskiej.

Abp Tokarczuk był m.in. członkiem Rady Głównej Episkopatu Polski, członkiem Komisji ds. Duszpasterstwa Ogólnego, ds. Budowy Kościołów, a w latach 1967 – 1989 r. – członkiem Komisji Wspólnej Episkopatu i Rządu PRL.

14 kwietnia 1993 r. abp Tokarczuk przeszedł na emeryturę.

3 maja 2006 roku abp Tokarczuk został odznaczony przez prezydenta Kaczyńskiego Orderem Orła Białego. Najwyższe odznaczenie państwowe zostało mu przyznane jako wyraz uznania za posługę, odwagę i poświęcenie dla Kościoła i narodu polskiego. – Jest to uznanie dla mojego kochanego Polskiego Narodu, który nigdy nie lękał się komunistów, lecz zawsze był wierny Bogu, Kościołowi i Ojczyźnie, i służył wiernie z miłością i odwagą – powiedział arcybiskup po otrzymaniu orderu.

21 maja 2007 roku abp Tokarczuk został powołany przez prezydenta Kaczyńskiego w skład Kapituły Orderu Orła Białego. W 2006 jako pierwszy absolwent KUL-u miał na macierzystej uczelni uroczyste odnowienie doktoratu, równoznaczne z przyznaniem tytułu doctora honoris causa. Posiada także tytuł doctora honoris causa Uniwersytetu Rzeszowskiego, przyznany 16 czerwca 2009 r. Abp Tokarczuk wielokrotnie zdobywał w różnych plebiscytach tytuł Człowieka Podkarpacia oraz honorowe obywatelstwa wielu miast.

Od 16 lipca 2011 abp Ignacy Tokarczuk pozostawał najstarszym polskim biskupem.

Ciało śp. abp. Ignacego Tokarczuka zostanie przeniesione z Domu Biskupiego w Przemyślu do archikatedry w dniu 1 stycznia o godz. 15.00. Pogrzeb metropolity przemyskiego seniora odbędzie się 2 stycznia o godz. 11.00.

Drogi Czytelniku,
cieszymy się, że odwiedzasz nasz portal. Jesteśmy tu dla Ciebie!
Każdego dnia publikujemy najważniejsze informacje z życia Kościoła w Polsce i na świecie. Jednak bez Twojej pomocy sprostanie temu zadaniu będzie coraz trudniejsze.
Dlatego prosimy Cię o wsparcie portalu eKAI.pl za pośrednictwem serwisu Patronite.
Dzięki Tobie będziemy mogli realizować naszą misję. Więcej informacji znajdziesz tutaj.
Wersja do druku
Nasza strona internetowa używa plików cookies (tzw. ciasteczka) w celach statystycznych, reklamowych oraz funkcjonalnych. Możesz określić warunki przechowywania cookies na Twoim urządzeniu za pomocą ustawień przeglądarki internetowej.
Administratorem danych osobowych użytkowników Serwisu jest Katolicka Agencja Informacyjna sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie (KAI). Dane osobowe przetwarzamy m.in. w celu wykonania umowy pomiędzy KAI a użytkownikiem Serwisu, wypełnienia obowiązków prawnych ciążących na Administratorze, a także w celach kontaktowych i marketingowych. Masz prawo dostępu do treści swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, wniesienia sprzeciwu, a także prawo do przenoszenia danych. Szczegóły w naszej Polityce prywatności.