Niezwykła ambona z Osieka odzyskała dawny blask

Konserwacja wyjątkowej XVIII-wiecznej ambony w kształcie łodzi z drewnianego kościoła św. Andrzeja Apostoła w Osieku koło Oświęcimia dobiegła końca. Obiekt ten to jeden z najwcześniejszych przykładów realizacji koncepcji ambony-łodzi, bardzo popularnej trzy wieki temu.

Jak wyjaśnił w rozmowie ks. dr Szymon Tracz, dyrektor Muzeum Diecezjalnego w Bielsku-Białej, po raz pierwszy na ziemiach Rzeczypospolitej ambona przyjęła kształt łodzi w początkach XVIII wieku w kościele Świętych Apostołów Piotra i Pawła na Antokolu w Wilnie.

„To stamtąd kanonicy regularni przenieśli jej wzór tworząc własną ambonę w kościele Bożego Ciała na krakowskim Kazimierzu. Ambony-łodzie były w XVIII wieku bardzo popularne” – dodał naukowiec z Uniwersytetu Papieskiego, przywołując przykłady takich ambon z kościołów św. Andrzeja w Krakowie, w Tyńcu, Przeciszowie i bialskiej świątyni Opatrzności Bożej.

„Nieprzypadkowo dla ambon wybierano kształt łodzi, gdyż w ten sposób w epoce potrydenckiej odwoływano się do symboliki łodzi jako nawy Kościoła, płynącej po wzburzonych i często nieprzyjaznych dziejach świata, co symbolizowała obecność morskich stworów. Obraz łodzi przywoływał także metaforę barki, z której nauczał na Jeziorze Galilejskim sam Chrystus” – zaznaczył bielsko-żywiecki konserwator architektury i sztuki sakralnej.
Prace realizowane są w ramach powstającego muzeum skarbów rozproszonej, sakralnej architektury drewnianej na terenie diecezji bielsko-żywieckiej. Nowatorski projekt zainicjowała diecezja przy współpracy Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Ministerstwa Rozwoju.

Wykonane mają być prace budowlane i konserwatorsko-restauratorskie w drewnianych obiektach: Grojcu, Gilowicach, Łodygowicach, Nidku, w Osieku, w Polance Wielkiej, szkole parafialnej w Starej Wsi. Przedsięwzięcie pozwoli docelowo na powstanie rozproszonego Muzeum Sakralnej Architektury Drewnianej. Będzie ono oparte o 21 istniejących obiektów architektury sakralnej, zachowanych na terenie diecezji bielsko-żywieckiej i ujętych w krajowym rejestrze zabytków.