Nowoczesny pomnik męczennika Dachau

W formie oryginalnej instalacji ze szkła, na dziedzińcu Wzgórza Zamkowego powstał nietypowy pomnik dedykowany bł. ks. Józefowi Pawłowskiemu – męczennikowi Dachau i rektorowi kieleckiego seminarium.

Na dziedzińcu Wzgórza, które często przemierzał błogosławiony idąc z Najświętszym Sakramentem do więzienia, stanęło 12 betonowych ławek oraz jedna z przezroczystego, hartowanego szkła, w której umieszczono stalową płytę z wygrawerowanym testamentem bł. księdza Józefa Pawłowskiego.

Od ławki prowadzi ścieżka z 24 żeliwnych płyt, na których opisano drogę życiową ks. Pawłowskiego, od urodzin do męczeńskiej śmierci. Głównym elementem instalacji jest wysoki na ponad trzy metry i ważący ponad 700 kg obelisk wykonany z dziewięciu warstw szkła połączonych metodą laminowania. Wewnątrz niego zamieszczono wypowiedzi o błogosławionym. Pod szklaną taflą na monitorze wyświetlane będą cytaty z Biblii.

Projekt instalacji artystycznej z pomnikiem i podświetlaną płytą, wykonał architekt warszawski – Mirosław Nizio, zarazem autor ekspozycyjnych pomieszczeń Ośrodka Myśli Patriotycznej i Obywatelskiej.

Projekt został zrealizowany dzięki dotacji miasta w kwocie 200 tys. zł, przeznaczonej na zagospodarowanie historycznego Wzgórza Zamkowego. „To jedyny taki pomnik w Polsce” – dodaje Maciągowski.

Ks. Józef Pawłowski urodził się 9 sierpnia 1890 r. w Proszowicach. Absolwent Państwowego Progimnazjum w Pińczowie, w 1906 r. wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego w Kielcach. W okresie 1911-1915 studiował w Katolickim Uniwersytecie w Innsbrucku, gdzie uzyskał tytuł doktora teologii. Święcenia kapłańskie otrzymał 13 lipca 1913 r. Od 1916 r. wykładał archeologię biblijną, wprowadzenie do Pisma Świętego i egzegezę w kieleckim Wyższym Seminarium Duchownym.

W latach 1918-1936 był wicerektorem, a w okresie 1936-1939 – rektorem kieleckiego seminarium. Powołał Związek Misyjny Kleru. Wspierał ubogich alumnów. W kazaniach często głosił treści patriotyczne.

Tuż po wybuchu wojny, 16 listopada 1939 r. objął stanowisko proboszcza parafii katedralnej w Kielcach. Zasłynął z roztaczanej opieki nad bezdomnymi. Rozdawał im ubrania, pożywienie, pieniądze, odwiedzał ich w kieleckim więzieniu, z przemycanym Najświętszym Sakramentem.

Aby pomagać polskim żołnierzom, którzy przebywali w obozach jenieckich na terenie miasta oraz więźniom Niemieckiego Zakładu Karnego przy ul. Zamkowej, został kapelanem Polskiego Czerwonego Krzyża.

Ks. Pawłowski pomagał im duchowo i materialnie, przenosił korespondencję, ułatwiał ucieczki. W swojej ryzykownej, konspiracyjnej akcji pomocy wspierał zarówno Polaków, jak i Żydów. Ukrywał także chorych i rannych członków organizacji podziemnych. Dzięki niemu Caritas działająca przy parafii katedralnej od początku 1940 r., wydawała obiady dla ubogich.

Został aresztowany 10 lutego 1941 r., wraz z wpadką siatki Związku Walki Zbrojnej. W kwietniu 1941 r. trafił do obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau, w maju 1941 r. przewieziono go do KL Dachau, gdzie 9 stycznia 1942 r. został zamordowany. Świadectwa więźniów potwierdzają jego godną, niezłomną postawę.

13 czerwca 1999 r. podczas Mszy św. w Warszawie ks. Józef Pawłowski został wraz ze 107. polskimi męczennikami wyniesiony na ołtarze przez Jana Pawła II.