Nowy francuski błogosławiony – kapłan miłosierdzia

31 maja br. podczas Mszy św. w Bajonnie w południowo-zachodniej Francji prefekt Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych kard. Angelo Amato ogłosił błogosławionym pochodzącego z tego miasta ks. Ludwika Edwarda Cestaca.

Ten żyjący w XIX wieku kapłan francuski założył kilka dzieł miłosierdzia oraz Zgromadzenia: Służebnic Maryi i Milczących Sióstr Maryi, a ze względu na swą gorliwość duszpasterską bywał porównywany ze św. Janem Marią Vianneyem i nazywany „nowym proboszczem z Ars”.

Ludwik Edward (Louis Édouard) Cestac urodził się 6 stycznia 1801 w Bajonnie we francuskich Pirenejach w rodzinie lekarza-chirurga, służącego całemu miastu i więźniom; jego matka był Baskijką. Gdy w wieku 3 lat malec ciężko zachorował, a lekarze byli bezradni, matka zabrała go do pobliskiego sanktuarium św. Bernarda, prowadzonego przez cystersów, gdzie przed posągiem Matki Bożej z Boucau został on cudownie uzdrowiony. Wydarzenie to umocniło wiarę całej rodziny, on sam zaś do końca życia żywił głęboką cześć do Maryi. Wcześnie też zapragnął zostać księdzem.

W 1813, w związku z najazdem na Francję wojsk angielskich i hiszpańskich, rodzina przeniosła się ma pewien czas do Puntous w Górnych Pirenejach. Jako 17-latek Edward (tak go powszechnie nazywano) wstąpił do niższego seminarium duchownego w Aire sur Adour, gdzie szybko dał się poznać nie tylko z głębokiej wiary, ale także z dużych zdolności muzycznych. Spotkał się tam ze swym rodakiem, starszym od niego o 4 lata Michelem Garicoitsem (1797-1863), późniejszym świętym, którego znał jeszcze z Bajonny.

W 1820 Edward wyjechał do Paryża na dalsze studia w seminarium św. Sulpicjusza i tam przyjął niższe święcenia kapłańskie, ale już po roku wrócił w strony rodzinne, gdyż nie odpowiadał mu ani styl życia, ani klimat stolicy. Po ukończeniu miejscowego seminarium otrzymał 17 grudnia 1825 święcenia kapłańskie i po kilku latach pracy m.in. jako wykładowcy w swym dawnym seminarium został w 1831 mianowany wikariuszem katedry bajońskiej. Zetknął się wówczas w szerokim zakresie z biedą i potrzebami najuboższych, z których wielu żebrało przed główną świątynią diecezji.

Młody kapłan szybko zrozumiał konieczność podjęcia zdecydowanych działań, aby choć częściowo zaradzić tym problemom. Szczególnie niepokoił go los młodych ludzi, a zwłaszcza dziewcząt, przybyłych do miasta ze wsi w poszukiwania pracy i poprawy swego losu, a przez to najbardziej narażonych na różne zagrożenia. Z myślą o nich otworzył 11 czerwca 1836 mały przytułek w dzielnicy Arènes i opracował projekt nauczania młodych kobiet. Pomagała mu w tym jego młodsza siostra Eliza (1811-49) – obecnie również kandydatka na ołtarze.

Ponieważ potrzeby były coraz większe, ks. Edward zaczął powoływać do życia różne instytucje, np. Stowarzyszenie Córek Maryi – dla służących domowych, Dzieło Wytrwania – dla córek z dobrych domów, kółka nauczania – dla ogółu młodych, Dzieło Sierocińców pw. Maryi (1836) – placówkę całkowicie bezpłatną, której prowadzenie w rok później powierzył swej siostrze Elizie i kilka innych. Ale najważniejszym jego dokonaniem było z pewnością założone 24 listopada 1838 w nabytej przezeń posiadłości Chateauneuf w pobliskim miasteczku Anglet Dzieło Pokutujących od Maryi, które w rok później zmieniło nazwę na (Dom) Matki Bożej Schronienia. Zajmowało się ono pomocą wszystkim potrzebującym, szczególnie sierotom.

6 stycznia 1842, w dniu swoich 41. urodzin i w święto Trzech Króli, ks. Cestac utworzył jeszcze jedną instytucję – tym razem Zgromadzenie Zakonne Służebnic Maryi, którego pierwszą przełożoną została Eliza, przyjmując imię Marii Magdaleny. Kapłan napisał dla nich regułę, korzystając z porad swego przyjaciela, wspomnianego ks. M. Garicoitsa. A 15 sierpnia 1846 założył Zgromadzenie Bernardynek, zwanych potocznie „Milczącymi od Maryi”, gdyż jego członkinie ślubowały całkowite milczenie do końca życia na wzór trapistów. 14 grudnia 1852 uzyskało ono dekret Napoleona III, uznający je prawnie.

W tym samym mniej więcej czasie ks. Ludwik Edward został mianowany kanonikiem katedry bajońskiej, ale w 1855 ustąpił z tego stanowiska, aby poświęcić się całkowicie założonym przez siebie dziełom. Rozwijały się one bardzo dynamicznie, i to nie tylko tam, gdzie powstały, ale szybko zaczęły powstawać ich placówki w całej Francji, m.in. w Pas-de-Calais, Ain, Górnej Garonnie, Béarn i innych miejscowościach, a także w Hiszpanii, gdzie siostry prowadziły szpital i przytułek dla kobiet.

Sam założyciel nie tylko zresztą opiekował się siostrami, ale również poświęcał czas i uwagę szkołom parafialnym, dla których m.in. opracował książki do nauki czytania i pisania. Propagował też nabożeństwo do Cudownego Medalika, z wielką radością i bardzo uroczyście przyjął ogłoszenie przez Piusa IX w 1854 dogmatu o Niepokalanym Poczęciu NMP. W uznaniu tych i wielu innych zasług nie tylko dla Kościoła, ale i dla całego społeczeństwa, cesarz Napoleon III udekorował go 4 października 1865 Legią Honorową – najwyższym odznaczeniem francuskim.

Zmarł w opinii świętości w miasteczku Anglet 27 marca 1868 i tam, w domu macierzystym Zgromadzenia Matki Bożej Schronienia, spoczywają jego doczesne szczątki.

Jego proces beatyfikacyjny rozpoczął się w 50 lat po jego śmierci – 7 kwietnia 1908, w 1916 akta procesowe przesłano do Rzymu, ale potem na wiele dziesięcioleci sprawa przycichła i dopiero w ostatnich latach ją wznowiono i obecnie znalazła swe zakończenie w postaci beatyfikacji.