Drukuj Powrót do artykułu

O księżach-poetach, Syrokomli i Powstaniu Styczniowym

04 czerwca 2013 | 13:04 | pb (KAI Wilno) / pm Ⓒ Ⓟ

W dniach 26-30 maja w Wilnie odbyła się dwudziesta już edycja dorocznego festiwalu poetyckiego „Maj nad Wilią”. Impreza rozpoczęła się od Mszy św. w kościele franciszkanów.

Po liturgii refleksję liryczno-poetycką w świątyni poprowadzili dwaj poeci: rektor świątyni o. Marek Dettlaff i Romuald Mieczkowski, główny organizator festiwalu. Jednym z końcowych akordów była 29 maja Środa Literacka na dziedzińcu klasztoru bazylianów, przy symbolicznej Celi Konrada, nawiązująca do długiej wileńskiej tradycji tego typu spotkań.

W podwórzu Muzeum-Mieszkania Adama Mickiewicza uczestników festiwalu powitał ambasador Janusz Skolimowski, po czym odbyło się Przedpołudnie Jednego Wiersza, w czasie którego poeci przedstawili się za pośrednictwem swojej twórczości. Obok uznanych już twórców wystąpili bardzo dobrze zapowiadający się młodzi wileńscy poeci: Elżbieta Czerniawska i Dariusz Kaplewski.

Uczestnicy Maja spacerowali też po Wilnie śladami Powstania Styczniowego, którego 150. rocznica przypada w tym roku. Odwiedzili także muzeum Władysława Syrokomli (1823-1862) w Borejkowszczyźnie. W XIX-wiecznym dworku autora „Pieśni wieczornej” (do której muzykę napisał Stanisław Moniuszko) odbyła się Majówka Poetycka. Goście zagraniczni pojechali też do Szumska, Miednik i Niemieża. Wysłuchali recitalu pieśni wileńskich i rosyjskich romansów w wykonaniu Luby Nazarenko i koncertu gitarowego Algimantasa Pauliukevičiusa.

Tradycyjna konferencja w wileńskim Pałacu Paców – siedzibie ambasady RP – tym razem poświęcona była m.in. postaci litewskiego poety i pastora luterańskiego Kristijonasa Donelaitisa (1714-1780). Wileński poeta Józef Szostakowski przedstawił postać tego poety oświecenia, a więc „epoki iluzji, że dzięki oświacie i zdobyczom nauki człowiek osiągnie szczęście”. Najbardziej znanym dziełem Donelaitisa, który pisał po łacinie, były pisane przez 10 lat (1765-1775) „Pory roku” – poemat o związanych z nimi pracach i zwyczajach, o chłopach i panach, o wadach i zaletach charakteru ludzi. Dzieło to, pisane z chrześcijańskiego punktu widzenia, przyniosło panoramę życia Litwinów, jednak zostało przełożone na litewski dopiero w 1818 r. Językoznawca Samuel Bogumił Linde oceniał, że język tego utworu „wzbudza podziw znawców”, zaś sam poemat „ma wartość klasyczną i wzorem jest dla narodu litewskiego”. Z podziwem wyrażali się o nim Adam Mickiewicz i Czesław Miłosz.

Poeta z Lubeki, Józef Pless upomniał się o postać innego duchownego-poety, ks. Macieja Sarbiewskiego. Ten wielki twórca epoki baroku związany był z Wilnem, gdzie zdobywał jezuicką formację zakonną, a potem wykładał na uniwersytecie. Jego „poezja wynikająca z metafizyki tego miasta” i „cudna do mówienia” została doceniona zagranicą. Sarbiewskiego – jak zaznaczył Romuald Mieczkowski – naśladowano na dworach europejskich, tymczasem pozostaje on niedocenioną postacią w literaturze polskiej. – Pytałem o niego Miłosza. Powiedział: to był największy poeta polski – wspominał Mieczkowski. A inny wileński poeta Wojciech Piotrowicz dodał, że Sarbiewski był przyjacielem ówczesnego papieża, od którego otrzymał laur, którego znaczenie można porównać do dzisiejszej literackiej nagrody Nobla,

Józef Pless przypomniał, że Sarbiewskiemu poświęcona była jedna z edycji „Maja nad Wilią”, której owocem było utworzenie w Polsce stowarzyszenia Europejska Akademia Sarbeviana.

Ta cykliczna impreza przybrała w tym roku nową postać Międzynarodowego Festiwalu Poetycko-Filmowego „Maj nad Wilią i Wisłą”. Jego pierwsza odsłona odbyła się w Wilnie, a druga planowana jest na 21-29 września w Pałacu Wilanowskim w Warszawie. Jest to „nowatorski projekt, łączący poezję z filmem, Wilno i Warszawę” – podkreśla Mieczkowski.

Tegoroczny „Festiwal ma na celu ukazanie polskiej i zagranicznej publiczności dorobku poetów i filmowców polskiego pochodzenia ze Wschodu w relacji do sytuacji emigrantów na Zachodzie”. Organizatorzy „specjalnie wybrali Polskę i Litwę jako miejsce spotkania dwóch kultur: Wschodu i Zachodu – ze względu na specyficzne, historyczne i wspólne dziedzictwo obu krajów. Celem festiwalu jest kreowanie image’u nowoczesnej Litwy i nowoczesnej Polski na arenie międzynarodowej” – zaznacza Mieczkowski.

W wileńskiej części Festiwalu wzięło udział ponad 30 uczestników z zagranicy, przede wszystkim z Polski, ale też z Białorusi, Łotwy, Belgii, Niemiec, Francji, USA i Libanu. Wśród nich byli nie tylko poeci i pisarze, lecz również ludzie filmu, teatru (aktorki: Ewa Krasnodębska, Anna Milewska i Joanna Kasperska), dziennikarze, a także grupa młodzieży, działającej w ramach portalu www.weare.pl przy Akademii Wilanowskiej w Warszawie.

Mieczkowski podkreśla, że majowe spotkania stały się tradycją, a we wszystkich edycjach udział wzięło około 400 twórców zagranicznych, reprezentujących 23 kraje. Goszczono nie tylko ludzi pióra, ale i badaczy literatury i sztuki, artystów. W poszczególnych edycjach „Majów nad Wilią” uczestniczyli też liczący się współcześni poeci litewscy, jak również wszyscy polscy poeci Wilna. Festiwalowi towarzyszyły konferencje, plenery malarskie i koncerty. Udział wzięły tysiące wilnian, zaś trasy wypraw literackich prowadziły przez dziesiątki miejscowości Wileńszczyzny oraz wielu innych miast na Litwie.

– „Maj nad Wilią” służył zawsze promocji literatury i sztuki, był działaniem na rzecz zintegrowania miejscowych literatów, służył nawiązaniu kontaktów współpracy ze środowiskami twórczymi w Polsce, w innych krajach. Na pokłosie festiwalu składają się dziesiątki książek, w tym przekładów, spotkania znalazły swe odbicie w prestiżowych programach radiowych, w filmach Telewizji Polskiej – zaznacza Mieczkowski.

W ramach tegorocznego festiwalu 30 maja w Instytucie Kultury Polskiej w Wilnie odbył się Dzień Młodzieży i Filmu, w czasie którego zostały pokazane filmy o życiu Polaków zagranicą: w Niemczech („Dzieci emigracji/Migrationskinder”), w USA („Oblicza Ameryki”) i na Litwie („Pokolenie PLT”). Być może będzie to początek Festiwalu Filmu Polonijnego – marzy Mieczkowski.

W trakcie „Maja nad Wilią” został też ogłoszony konkurs dla młodzieży na temat Powstania Styczniowego. Będzie to element, łączący dwie części festiwalu. Konkurs zostanie rozstrzygnięty podczas drugiej części festiwalowej we wrześniu br. w Warszawie. W trakcie tego etapu w Polsce pokazane będą filmy o życiu Polaków za granicą oraz przez nich zrealizowane. Specjalny panel zostanie poświęcony poezji, na który przybędą polscy oraz litewscy poeci z Litwy, jak też twórcy z innych krajów.

Drogi Czytelniku,
cieszymy się, że odwiedzasz nasz portal. Jesteśmy tu dla Ciebie!
Każdego dnia publikujemy najważniejsze informacje z życia Kościoła w Polsce i na świecie. Jednak bez Twojej pomocy sprostanie temu zadaniu będzie coraz trudniejsze.
Dlatego prosimy Cię o wsparcie portalu eKAI.pl za pośrednictwem serwisu Patronite.
Dzięki Tobie będziemy mogli realizować naszą misję. Więcej informacji znajdziesz tutaj.
Wersja do druku
Nasza strona internetowa używa plików cookies (tzw. ciasteczka) w celach statystycznych, reklamowych oraz funkcjonalnych. Możesz określić warunki przechowywania cookies na Twoim urządzeniu za pomocą ustawień przeglądarki internetowej.
Administratorem danych osobowych użytkowników Serwisu jest Katolicka Agencja Informacyjna sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie (KAI). Dane osobowe przetwarzamy m.in. w celu wykonania umowy pomiędzy KAI a użytkownikiem Serwisu, wypełnienia obowiązków prawnych ciążących na Administratorze, a także w celach kontaktowych i marketingowych. Masz prawo dostępu do treści swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, wniesienia sprzeciwu, a także prawo do przenoszenia danych. Szczegóły w naszej Polityce prywatności.