Obchody 60. rocznicy Memorandum ewangelickiego nt. pojednania niemiecko-polskiego

Uroczystym nabożeństwem w kościele ewangelicko-luterańskim Świętej Trójcy rozpoczęły się 4 października w Warszawie obchody 60. rocznicy Memorandum Wschodniego Ewangelickiego Kościoła Niemiec (EKD) i nieco późniejszego Listu Biskupów Katolickich Polski do Biskupów Niemieckich na temat pojednania między Polakami a Niemcami. W czasie nabożeństwa podpisano porozumienie o partnerstwie między Kościołem Ewangelickim Berlina, Brandenburgii, Śląskich Górnych Łużyc a Kościołem Ewangelicko-Augsburskim w Polsce. Głównym punktem obchodów będzie konferencja na ten temat, która w godzinach popołudniowych odbędzie się w gmachu Sejmu i Senatu.

Nabożeństwo Słowa Bożego otworzył i powitał zebranych proboszcz parafii Świętej Trójcy ks. Piotr Gaś. Zaznaczył, że okazją do odprawienia go jest 60. rocznica ogłoszenia Memorandum Wschodniego EKD, które było jednym z ważnych etapów na drodze do pojednania polsko-niemieckiego. Przypomniał okoliczności opracowania i wydania tego dokumentu, które wywołało w samych Niemczech wiele zróżnicowanych reakcji – od pochwał i uznania po ostrą krytykę. Przyszłość pokazała jednak, jak ważne i doniosłe było to wydarzenie. Mówca podkreślił, że swego rodzaju dopełnieniem i aktualizacją tamtego dokumentu będzie porozumienie o partnerstwie między Kościołem Ewangelickim Berlina, Brandenburgii, Śląskich Górnych Łużyc a Kościołem Ewangelicko-Augsburskim (KEA) w Polsce, które zostanie podpisane na zakończenie tego nabożeństwie w tej świątyni.

Z kolei zabrał głos zwierzchnik tego Kościoła zza zachodniej granicy Polski bp Christian Stäblein. Rozpoczął od wypowiedzianych po polsku słów „Oto jestem, jesteśmy, jesteście i tak się spotykamy”, po czym nawiązując do tej odmiany czasownikowej powiedział, że tak też zmieniły się i nadal się zmieniają w minionych dziesięcioleciach stosunki niemiecko-polskie. Przypomniał, że tylko w ciągu ostatnich kilku lat odbywały się regularnie takie spotkania w Berlinie, Wrocławiu, Krakowie, połączone z odwiedzinami byłego obozu niemieckiego Auschwitz-Birkenau i wszystkie te wydarzenia przyczyniały się do budowania mostów i pojednania między naszymi narodami.

Granica na Odrze i Nysie Łużyckiej, która niegdyś dzieliła oba państwa i narody, dziś je łączy a mieszkańcy miast po obu jej stronach blisko ze sobą współpracują – mówił dalej biskup. Jednocześnie zwrócił uwagę, że w ostatnim czasie pojawiły się nowe groźne wyzwania, przed którymi stają Kościoły i chrześcijanie w obu krajach: przede wszystkim rozpętana przez Rosję wojna na Ukrainie, ale też populizm, nacjonalizm, ksenofobia i inne zjawiska, którym trzeba stawić czoła. W tym kontekście przytoczył fragment 58. rozdziału Księgi Izajasza, w którym prorok mówi o żniwach i potrzebie dzielenia się z innymi. Mamy być tam, gdzie są potrzebujący i dokąd wzywa nas Pan – stwierdził kaznodzieja.

Następnie zwierzchnik KEA bp Jerzy Samiec przypomniał niektóre ważne etapy pojednania między ewangelikami Polski i Niemiec w ostatnich dziesięcioleciach. W 1991 r. odbyło się pierwsze ekumeniczne spotkanie chrześcijan obu krajów, które odtąd stały się codziennością i są organizowane na przemian po obu stronach granicy. W obliczu nowych wyzwań, jakie pojawiły się w ostatnich latach, te kontakty i współpraca nabierają szczególnego znaczenia, pokazują, że pojednanie i współpraca nie tylko są możliwe, ale wręcz konieczne, i to nie tylko dla tych dwóch krajów i narodów, ale dla całej Europy.

Po tych wystąpieniach zwierzchnicy obu Kościołów: biskupi Ch. Stäblein i J. Samiec podpisali porozumienie o partnerstwie między Kościołem Ewangelickim Berlina, Brandenburgii, Śląskich Górnych Łużyc a Kościołem Ewangelicko-Augsburskim w Polsce. Nabożeństwo zakończyło się odmówieniem w dwóch językach modlitwy o jedność, pojednanie i pokój oraz udzieleniem przez obu biskupów błogosławieństwa wszystkim zebranym.

W stołecznej świątyni luterańskiej obecni byli, oprócz obu biskupów i proboszcza, także m.in. przewodnicząca Rady Ewangelickiego Kościoła Niemiec biskupka Kirsten Fehrs, zwierzchnik Kościoła Ewangelickiego Hesji i Nassau bp Christiabn Tietz oraz biskupi diecezji KEA: mazurskiej – Paweł Hause i wrocławskiej – Marcin Orawski