Msze św. w intencji Ojczyzny i ofiar stanu wojennego, spektakl o obozie internowanych kobiet w Gołdapi, dzień edukacyjny w szkołach ponadgimnazjalnych i film dokumentalny o stanie wojennym w regionie płockim, złożyły się na kilkudniowe obchody 30. rocznicy wprowadzenia stanu wojennego. Organizatorem wydarzenia w Płocku był Zarząd Regionu Płockiego NSZZ „Solidarność”.

Uroczystości rocznicowe rozpoczęły 11 grudnia w płockiej „Stanisławówce”, kolebce „Solidarności”, gdzie Mszy św. w intencji Ojczyzny i osób represjonowanych w stanie wojennym przewodniczył bp Piotr Libera. W homilii powiedział, że obchodzona rocznica nie była „rocznicą szczęśliwego zakończenia `sporu o kiełbasę`”, ale walki o „Boga, prawdę i chleb”.

Akcentował, że w czasie stanu wojennego „setki tysięcy niezłomnych bohaterów” zaświadczyło wtedy, iż „odwaga i męstwo, miłość do Boga i do Ojczyzny są chlebem powszednim, o który w końcu upomni się sumienie każdego człowieka”.

Kolejna Msza św. odbyła się dokładnie 13 grudnia, z inicjatywy Stowarzyszenia Rodzin Katolickich Diecezji Płockiej, a przewodniczył jej ks. Stanisław Szestowicki, proboszcz „Stanisławówki”.

W programie rocznicowych wydarzeń znalazło się także uroczyste złożenie kwiatów pod pomnikiem bł. ks. Jerzego Popiełuszki, kapelana „Solidarności” oraz teatralna sztuka pt. „Trzynasty, dwunasty” o historii internowanych w Gołdapi kobiet, według scenariusza Grażyny Przybylskiej-Wendt, w 1981 r. członkini Prezydium Komisji Krajowej „Solidarności”.

Poza tym w kościele św. Stanisława Kostki miała miejsce premiera filmu dokumentalnego o stanie wojennym w Płocku. Jego reżyserem był Tadeusz Bystram, a producentem Stowarzyszenie Rodzin Katolickich DP.

13 grudnia Opactwie Pobenedyktyńskim odbyło się spotkanie z udziałem osób internowanych i represjonowanych w stanie wojennym. Prof. Jerzy Eisler z IPN zaznaczał, że w grudniu 1981 r. żadne wojska radzieckie nie stacjonowały przy polskiej granicy. Przypomniał, że w całym stanie wojennym zginęło około 100 osób, ale „nie spadła ani jedna kropla radzieckiej krwi, a co ważniejsze – radzieckiej benzyny”. „Jaruzelski zrobił idealną robotę dla Kremla” – podkreślał historyk.

Z kolei Jakub Chmielewski, założyciel „S” w Mazowieckich Zakładach Rafineryjnych i Petrochemicznych w Płocku (dziś PKN Orlen), wspominał internowanie i pobyt w obozach w Mielęcinie i Kwidzynie. Przypomniał, że był jednym z inicjatorów podzielenia się opłatkiem w Wigilię z pilnującymi więźniów strażnikami, prawdopodobnie esbekami. Wspominał także cenzurę listów od rodziny, przetrząsane paczki, bardzo trudne warunki higieniczne i małe krzyże, wykonywane z drewna przez kolegów, którzy mieli nożyki.

W programie obchodów znalazł się także dzień edukacyjny w LO im. W. Jagiełły i LO im. St. Małachowskiego w Płocku oraz Zespole Szkół im. S. Staszica w Gąbinie. Poprowadzili go pracownicy działu edukacyjnego IPN Oddział w Warszawie. Gościem specjalnym spotkania z młodzieżą był Piotr Duda, przewodniczący Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, który opowiadał o tym, jak przeżywał stan wojenny jako 19-letni pracownik jednego z przedsiębiorstw.

Archidiecezja wrocławska włącza się w organizację obchodów 30. rocznicy wprowadzenia stanu wojennego. Do najważniejszych wydarzeń rocznicowych należą uroczyste liturgie mszalne celebrowane przez biskupów oraz sesja historyczna organizowana przez Papieski Wydział Teologiczny.

Rozpoczęciem obchodów rocznicowych będzie Msza św. z udziałem przedstawicieli „Solidarności”, którą metropolita wrocławski abp Marian Gołębiewski odprawi w intencji Ojczyzny 13 grudnia o godz. 8.00 w kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa przy Placu Grunwaldzkim.

Abp Gołębiewski weźmie również udział o godz. 11.00 w organizowanej przez Papieski Wydział Teologiczny sesji historycznej pod tytułem „30 rocznica wprowadzenia stanu wojennego”. Zgodnie z programem sesji refleksjami związanymi z rocznicą wprowadzenia stanu wojennego podzielą się m. in. prezydent Wrocławia Rafał Dutkiewicz, wrocławski poseł Stanisław Huskowski oraz b. minister nauki prof. Andrzej Wiszniewski.

Gościem specjalnym zaplanowanego w ramach sesji panelu dyskusyjnego będzie kard. Henryk Gulbinowicz. Odprawi on również uroczystą Mszę św. o godz. 18.30 w archikatedrze wrocławskiej, która będzie uwieńczeniem obchodów rocznicowych we Wrocławiu.

Program sesji historycznej znaleźć można na stronie internetowej organizatora – Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu pod adresem: www.pwt.wroc.pl

Msza św., wykłady, koncerty, wystawy, konkursy złożą się na program obchodów 30. rocznicy wprowadzenia stanu wojennego, które odbędą się w dniach 10-13 grudnia w Radomsku. Organizatorami obchodów są: Rada Podregionu Zarządu Regionu Ziemi Łódzkiej NSZZ „Solidarność” w Radomsku oraz Urząd Miasta Radomska.

Uroczystości rocznicowe rozpoczną się 10 grudnia o godz. 17 otwarciem wystawy ze zbiorów Instytutu Pamięci Narodowej Oddziału Łódzkiego pt. „Stan wojenny – inne spojrzenie” oraz koncertem Piotra Kajetana Matczuka – barda „Solidarności” w Galerii Muzeum Regionalnego im. Stanisława Sankowskiego (ul. Narutowicza 1).

11 grudnia o godz. 18 w sali widowiskowej Miejskiego Domu Kultury w Radomsku wystąpi zespół „Zayazd” z koncertem pt. „Patriotyzm”. Koncert oparty jest o utwory z najnowszej płyty zespołu o tym samym tytule – „Patriotyzm”. Utwory zgromadzone na krążku opisują powojenną drogę ku wolności i są kontynuacją kultowego już w niektórych kręgach płyty „Katyń 1940”.

Również 12 grudnia w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Radomsku (ul. Narutowicza 4) o godz. 11 odbędzie się wykład dr. hab. Jana Żaryna – profesora Uniwersytetu Kard. Stefana Wyszyńskiego w Warszawie nt. „Stan wojenny spojrzenie z dystansu”. Tego samego dnia o godz. 17 zostanie rozstrzygnięta VII edycja ogólnopolskiego konkursu poetyckiego im. ks. Jerzego Popiełuszki pt. „Cena miłości Ojczyzny” oraz odbędzie się recital Dominiki Szwed – Kipigroch.

Natomiast 13 grudnia o godz. 10 w Muzeum Regionalnym im. Stanisława Sankowskiego Grzegorz Nawrot z Instytutu Pamięci Narodowej Oddziału w Łodzi przedstawi wykład pt. „Stan wojenny – spojrzenie po latach”. Tego samego dnia o godz. 11 odbędzie się projekcja filmu „Czarny czwartek” (reż. Antoni Krauze). O godz. 12 w Miejski Domu Kultury w Radomsku rozstrzygnięty konkurs plastyczny nt. historii stanu wojennego pt. „Historia tworzy naszą tożsamość”. Otwarta zostanie również wystawa pokonkursowa.

Głównym punktem obchodów 30. rocznicy wprowadzenia stanu wojennego będzie Msza św. o godz. 18 w Kolegiacie p.w. św. Lamberta w Radomsku. Po Mszy św. złożone zostaną kwiaty pod tablicą pamięci bł. ks. Jerzego Popiełuszki. Ponadto w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Radomsku, w dniach 13–31 grudnia będzie można oglądać wystawę pt. „Dekada Solidarności” ze zbiorów Domu Spotkań z Historią w Warszawie.

Msza św. w intencji Ojczyzny pod przewodnictwem bpa Piotra Libery, spotkanie osób internowanych, sesja naukowa i projekcja filmu dokumentalnego o stanie wojennym w Płocku będą głównymi wydarzeniami obchodów 30. rocznicy wprowadzenia stanu wojennego w regionie płockim. Organizatorem obchodów jest tamtejsza NSZZ „Solidarność”.

Uroczystości rocznicowe rozpoczną się w niedzielę 11 grudnia, o godz. 12.00 w kościele św. Stanisława Kostki, gdzie bp Piotr Libera będzie przewodniczył Mszy św. w intencji ofiar stanu wojennego i w intencji Ojczyzny. Po Mszy św. zostaną złożone kwiaty pod pomnikiem i tablicą, upamiętniającymi Ofiary stanu wojennego.

W poniedziałek 12 grudnia zaplanowano dzień edukacyjny w LO im. Władysława Jagiełły i LO im. Stanisława Małachowskiego w Płocku oraz Zespole Szkół im. Stanisława Staszica w Gąbinie. Poprowadzą go pracownicy działu edukacyjnego Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Warszawie, pod hasłem „Stan wojenny 30 lat później”.

Również 12 grudnia w Teatrze Dramatycznym w Płocku wystawiona zostanie sztuka pt. „Trzynasty, dwunasty”, o historii internowanych kobiet. Autorką scenariusza jest Grażyna Przybylska-Wendt, członek Prezydium Komisji Krajowej „Solidarności” z 1980 r. Spektakl obejrzy m.in. młodzież szkolna. W teatrze odbędzie się także uroczystość wręczenia odznaczeń państwowych „Krzyż Wolności i Solidarności” mieszkańcom regionu płockiego, internowanym i aresztowanym w czasie stanu wojennego.

We wtorek 13 grudnia o godz. 15.00 w Opactwie Pobenedyktyńskim odbędzie się spotkanie z udziałem osób internowanych i aresztowanych w czasie trwania stanu wojennego, z regionu płockiego. Prelekcję wygłosi prof. Jerzy Eisler, gościem spotkania będzie m.in. Piotr Duda, przewodniczący Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”.

Również 13 grudnia godz. 18.00 podczas Mszy św. za Ojczyznę na płockiej „Stanisławówce” modlić się będzie Stowarzyszenie Rodzin Katolickich Diecezji Płockiej. Bezpośrednio po Mszy św. o godz. 19.00 odbędzie się premiera filmu dokumentalnego „Stan wojenny w Płocku” w reż. Tadeusza Bystrama, z udziałem osób internowanych. Producentem filmu jest SRK DP.

Natomiast 15 grudnia o godz. 12.00 Towarzystwo Naukowe Płockie zaprasza na sesję naukową, podczas której dr Grzegorz Gołębiewski opowie o represjach komunistycznych i oporze społecznym w czasie stanu wojennego w Płocku, a doc. dr Wiesław Koński przedstawi problematykę związaną z prasą płocką w tym okresie. Sesji będzie towarzyszyła rocznicowa wystawa, ze zbiorów Biblioteki im. Zielińskich TNP oraz prywatnych kolekcji Adama Łukawskiego i Franciszka Olkowskiego.

Msze święte i nabożeństwa, wystawy historyczne, okolicznościowe publikacje, konferencje naukowe, konkursy szkolne, akcje edukacyjne oraz panele dyskusyjne – towarzyszą w Kielcach i w regionie świętokrzyskim obchodom 30. rocznicy wybuchu stanu wojennego. Obchody organizuje wspólnie kilkanaście podmiotów i instytucji na czele z NSZZ ”Solidarność” Świętokrzyską i Instytutem Pamięci Narodowej – Delegaturą w Kielcach.

Patronat honorowy nad wydarzeniami objął Piotr Duda – Przewodniczący KK NSZZ „Solidarność” . Komitet Honorowy obchodów tworzą biskup kielecki Kazimierz Ryczan oraz władze województwa i miasta Kielce.

– To nie jest rocznica chwalebna, ale wspomnienie bardzo bolesnych wydarzeń dla naszej ojczyzny. Obchody organizujemy na rzecz wspólnej pamięci – tłumaczył Waldemar Bartosz – przewodniczący NSZZ „Solidarność” Regionu Świętokrzyskiego.

Obchody rozpoczęły się od konferencji z udziałem świadków stanu wojennego dla uczniów szkół średnich 26 października w Samorządowym Ośrodku Doradztwa Metodycznego i Doskonalenia Nauczycieli w Kielcach.

Z kolei 1 grudnia w Archiwum Państwowym w Kielcach zostanie otwarta wystawa Archiwalia i Pamiątki stanu wojennego. Będą jej towarzyszyć lekcje edukacyjne.

Dużą konferencję naukową pt. „Stan wojenny w Regionie Świętokrzyskim 13XII 1981 – 22 VII 1983” przygotowało na 2 grudnia Ostrowieckie Stowarzyszenie Historyczne „Solidarność i Pamięć”. Znajdują się w jej programie referaty dotyczące m.in.: drugoobiegowego ruchu wydawniczego, internowanych, zaangażowania biskupów kieleckich i Kościoła w pomoc „Solidarności.”

Dzień później, 2 grudnia w Muzeum Wsi Kieleckiej w Dworku Laszczyków odbędzie się panel dyskusyjny „Stan wojenny na wsi polskiej.”

Na 9 grudnia zaplanowano rozstrzygnięcie wojewódzkiego konkursu historycznego dla uczniów liceów i gimnazjów organizowanego przez SODMiDN oraz IPN. Wydarzenie połączono z okolicznościową sesją naukową i wystawą historyczną.

12 grudnia w gazecie codziennej „Echo Dnia” ukaże się okolicznościowy „Kurier Kielecki” w ilości 20 tys. egzemplarzy. Wydanie przygotował Region Świętokrzyski NSZZ „Solidarność”.

13 grudnia w 30 rocznicę rozpoczęcie stanu wojennego w bazylice katedralnej o godz. 18.00 bp Kazimierz Ryczan będzie przewodniczył Mszy św. w intencji ofiar stanu wojennego i Ojczyzny. W tym dniu bądź w okolicach tej daty nabożeństwa i Msze św. odbędą się we wszystkich miastach powiatowych woj. świętokrzyskiego.

13 grudnia o godz. 12. 00 na kieleckim rynku odsłonięta zostanie wystawa „586 Dni Stanu Wojennego”, którą przygotowało Muzeum Historii Kielc i IPN -Delegatura w Kielcach. W gmachu Muzeum Historii Kielc o godz. 16 rozpocznie się debata z udziałem świadków historii połączona z prezentacją opracowania „Studia Muzealno-Historyczne” t. I. Dla młodego pokolenia, ale nie tylko przygotowano tutaj razem z Ośrodkiem Myśli Patriotycznej w Kielcach wystawę pamiątek i prezentacja druku bibuły.

Historycy IPN Marzena Grosicka i Ryszard Śmietanka-Kruszelnicki przygotowali również nową publikację: „Stan wojenny w regionie świętokrzyskim 1981 -1983. Wybrane zagadnienia”.
Wydarzenia rocznicowe będą miały miejsce również w m.in.: Starchowicach, Staszowie, Jędrzejowie, Pińczowie, Włoszczowej.