Obrońcy życia z apelem do prezydenta ws. korzystania przez niepełnoletnich z opieki psychiatrycznej

Polska Federacja Ruchów Obrony Życia z niepokojem przyjęła efekt prac nad projektem ustawy o zmianie ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, uchwalonej przez Sejm 25 czerwca. Projekt ten bez zmian został przyjęty przez Senat i przekazany prezydentowi. – Ustawa ta może powodować konflikty w rodzinie i podważać zaufanie do rodziców – argumentują organizacje pro-life, apelując do Andrzeja Dudy, aby nie podpisywał ustawy, a w zamian za to odesłał ją do Trybunału Konstytucyjnego.

Zdaniem autorów ustawy, jej celem jest umożliwienie skorzystania przez osoby niepełnoletnie, po ukończeniu 13. roku życia, bez wiedzy i zgody rodziców lub opiekunów prawnych, ze świadczeń zdrowotnych w zakresie opieki psychiatrycznej, z dodatkowymi zastrzeżeniami przewidzianymi w noweli.

„Tematyka projektu jest doniosła. Rację mają autorzy projektu, że dzieci i młodzież powinni być otoczeni opieką specjalistów – gdy to jest uzasadnione – i nie mogą być pozostawieni sami sobie. Z pewnością wprowadzenie mechanizmów umożliwiających młodym ludziom skorzystanie z profesjonalnej pomocy zasługuje na analizę. Nie może to być jednak działanie pozorne, nieprzemyślane i naruszające inne dobra, a zwłaszcza te chronione przez Konstytucję” – uważa Polska Federacja Ruchów Obrony Życia.

W ocenie PFROŻ, projekt ten obarczony jest wieloma wadami. Federacja powołuje się na analizy prawne, które wskazują, że treść propozycji noweli narusza konstytucyjną zasadę proporcjonalności, zwłaszcza w zakresie ochrony praw rodziców.

PFROŻ podnosi konkretne zastrzeżenia konstytucyjne wobec proponowanych regulacji. Przede wszystkim, chodzi o możliwe ograniczenie praw rodzicielskich, dotyczące m.in. decyzji o leczeniu dziecka (art. 48 ust. 1 i 2 Konstytucji). Niepokój budzi także niejasność przepisów, gdyż zakres świadczeń, które mogą być udzielane bez zgody opiekuna, nie jest określony wprost w ustawie, lecz odsyła do rozporządzenia ministra.

Kontrowersyjny jest w ocenie PFROŻ także brak kontroli sądowej i arbitralność decyzji. Projekt przyznaje bowiem osobie udzielającej świadczenia prawo decydowania o poinformowaniu opiekuna lub sądu, kierując się jedynie nieostrym kryterium „dobra pacjenta”, bez jakiejkolwiek zewnętrznej kontroli tej decyzji.

Kolejną wadą projektu jest naruszenie zasady równości (art. 32 Konstytucji). Wprowadzenie obowiązku okazania dokumentu tożsamości (dowód osobisty, paszport) i podania numeru PESEL faworyzuje małoletnich, którzy je posiadają. W praktyce wielu małoletnich nie spełnia tych wymogów, co może prowadzić do dyskryminacji i ograniczenia dostępu do świadczeń.

Są wreszcie wątpliwości co do uzasadnienia limitu wieku. Projekt wprowadza różne limity wieku (13 i 16 lat) bez wyraźnego i racjonalnego uzasadnienia, co podważa zasadę równego traktowania.

PFROŻ podsumowuje, że projektowane przepisy naruszają konstytucyjne zasady ochrony praw rodzicielskich, równości wobec prawa oraz poprawnej legislacji. W szczególności krytykowane jest delegowanie kluczowych rozstrzygnięć na poziom rozporządzenia, brak sądowej kontroli decyzji oraz arbitralność kryteriów dostępu do świadczeń przez małoletnich.

Ustawa ta, zdaniem PRROŻ, może powodować konflikty w rodzinie, podważać zaufanie do rodziców, alienować małoletnie dzieci z więzi rodzinnych i pogłębiać ich osamotnienie, przez co godzi w dobro dzieci deklarowane w uzasadnieniu projektu ustawy.

Dlatego PFROŻ opowiada się za wycofaniem projektu w obecnym kształcie.

„Polska Federacja Ruchów Obrony Życia prosi Pana Prezydenta o zapoznanie się z omawianym projektem, a także o odmowę jego podpisania oraz o wystąpienie do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o zbadanie jej zgodności z Konstytucją. Mamy podstawy twierdzić, że projekt narusza postanowienia Konstytucji w istotny sposób, ze szkodą dla ochrony praw obywateli” – czytamy w przesłanym KAI komunikacie Federacji Ruchów Obrony Życia.

W imieniu Polskiej Federacji Ruchów Obrony Życia komunikat podpisali Jakub Bałtroszewicz, prezes – Fundacja Jeden z Nas, ks. Tomasz Kancelarczyk, wiceprezes – Fundacja Małych Stópek, Grzegorz Nienartowicz, wiceprezes – Fundacja Ku Pełni Życia, Magdalena Bartoszewicz – Stowarzyszenie Pomocy Bliźniemu im. Brata Krystyna, Maria Gondek – Fundacja Fala Życia, Ewa Kowalewska – Klub Przyjaciół Ludzkiego Życia – HLI Polska oraz Rafał Szczypta – Rycerze Kolumba.