Od dziś Tydzień Modlitw o Jedność Chrześcijan

Dziś rozpoczyna się w całym świecie chrześcijańskim kolejny Tydzień Powszechnej Modlitwy o Jedność Chrześcijan. Potrwa on do 25 stycznia.

Zgodnie z blisko 40-letnią praktyką, każda taka oktawa przebiega pod hasłem, uzgodnionym wspólnie przez Komisję „Wiara i Ustrój” Światowej Rady Kościołów (ŚRK) i Papieską Radę Popierania Jedności Chrześcijan, a zaczerpniętym z Pisma Świętego, najczęściej z Nowego Testamentu. W tym roku brzmi ono: „Bo gdzie są dwaj albo trzej zebrani w imię moje, tam i Ja jestem pośród nich” (Mt 18,20).

Tradycja wspólnych modlitw chrześcijan różnych wyznań o jedność sięga początków XX wieku, choć jednocześnie trudno jest wskazać dokładną datę narodzin tej inicjatywy. Ale trzeba też pamiętać o szeregu wcześniejszych inicjatyw, nawet z pierwszych lat XIX stulecia, które – choć jeszcze nieśmiałe i dalekie od dzisiejszego uniwersalizmu wyznaniowego – próbowały zwrócić uwagę chrześcijan na tragedię, a nawet skandal podziałów między nimi. Jedną z pierwszych takich akcji była działalność amerykańskiego duchownego protestanckiego Jamesa Haldane’a Stewarta, który w 1820 r. ogłosił „Wskazówki dla ogólnego zjednoczenia chrześcijan na rzecz wylania [na nich] Ducha Świętego”. W 20 lat później inny duchowny protestancki, ale w owym czasie już nawrócony na katolicyzm – Ignatius Spencer zaproponował działania na rzecz „zjednoczenia w modlitwie w intencji jedności”.

Potem kolejne inicjatywy stają się coraz częstsze i coraz konkretniejsze: anglikanie, ewangelicy różnych odłamów, a w 1894 również Leon XIII zachęcają wiernych do przeprowadzenia Oktawy Modlitw o Jedność w okresie uroczystości Zesłania Ducha Świętego.

Najczęściej jednak za duchowych ojców styczniowego Tygodnia wymienia się kilku duchownych, działających w różnych okresach: pastora anglikańskiego (który później przeszedł na katolicyzm) Paula Wattsona i jego współwyznawcę W. Jonesa, którzy po raz pierwszy zaczęli modlić się o jedność (wraz z innymi) w styczniu 1908 r. Oni też zaproponowali, aby ta akcja modlitewna trwała tydzień, przy czym początkowo miało się to rozpoczynać w uroczystość Zesłania Ducha Świętego. Idea ta, choć spotkała się z dużym zainteresowaniem w różnych środowiskach, nie nabrała szerszego znaczenia, gdyż w owym czasie modlono się na ogół oddzielnie w swoich kościołach (tzn. anglikanie, katolicy, luteranie i inni u siebie) i raczej o pozyskanie innowierców do swoich wyznań.

Od 1926 r. ruch „Wiara i Ustrój” – jeden z nurtów istniejącego już wówczas międzynarodowego ruchu ekumenicznego, który był współtwórcą utworzonej w 1948 r. Światowej Rady Kościołów – zaczął wydawać tzw. „Sugestie na Oktawę Modlitw o Jedność Chrześcijan”. Zawierały one propozycje modlitw i nabożeństw w tej intencji, ale nie były one ani zobowiązujące, ani zbyt popularne w ówczesnym chrześcijaństwie, jako że i sama idea ekumenizmu dopiero torowała sobie drogę.

Sprawa szybciej ruszyła z miejsca, gdy na początku lat trzydziestych XX w. włączył się w nią katolicki kapłan z Lyonu ks. Paul Couturier (1881-1953). Zaproponował on nową formułę dla „wynalazku” Wattsona i Jonesa, a mianowicie modlitwę o jedność nie za innych chrześcijan, ale wraz z nimi. Podkreślał przy tym, że chodzi o „powszechny tydzień modlitwy o jedność chrześcijan na podstawie modlitwy pomyślanej dla takiej jedności, której chce Chrystus i za pomocą środków, jakich On pragnie”. W ten sposób zaczęto się modlić w 1935 r. i tę datę można by przyjąć za początek praktykowanego dzisiaj Tygodnia.

W wymiarach międzynarodowych i prawdziwie międzychrześcijańskich ideę tę zaczął wcielać w życie w 1958 r. założony jeszcze przez ks. Couturiera w Lyonie Ośrodek „Jedność Chrześcijańska”, przygotowując temat na Tydzień Modlitwy wspólnie z Komisją „Wiara i Ustrój” ŚRK.

Kolejnym ważnym etapem na tej drodze było uchwalenie przez Sobór Watykański II w 1964 r. Dekretu o ekumenizmie, który m.in. podkreślał, że modlitwa, zwłaszcza wspólna, jest duszą ruchu ekumenicznego i zachęcał do praktykowania Tygodnia Modlitw. A w 1967 r. rozpoczęła się regularna współpraca Kościoła katolickiego, reprezentowanego przez Sekretariat Jedności Chrześcijan (od 1988 r. Papieska Rada Popierania Jedności Chrześcijan) i ŚRK przy opracowywaniu haseł na kolejne Tygodnie. W 1994 r. włączyły się do niej także międzynarodowe organizacje młodzieży chrześcijańskiej: męskiej – YMCA i żeńskiej – YWCA.

Początkowo hasła do kolejnych Tygodni przygotowywano na wspólnych posiedzeniach przedstawicieli Kościoła katolickiego i ŚRK. W kwietniu 1974 r. w specjalnym liście do Kościołów członkowskich Rady i do innych uczestników ruchu ekumenicznego zaproponowano włączanie się miejscowych wspólnot chrześcijańskich do zgłaszania haseł i programów poszczególnych Tygodni. Jako pierwsi odpowiedzieli na ten apel chrześcijanie australijscy i ich propozycja stała się hasłem oktawy w roku 1975.