Odpust świętego Wojciecha w Wielkanoc

Gnieźnieńskie uroczystości ku czci patrona Polski, świętego Wojciecha odbędą się w tym roku wyjątkowo w Niedzielę Zmartwychwstania Pańskiego i Poniedziałek Wielkanocny.

Udział w odpuście potwierdziło kilkudziesięciu polskich hierarchów. Obecny będzie także nuncjusz apostolski w Polsce, abp Celestino Migliore.

Jak poinformował KAI bp Wojciech Polak, tegoroczny odpust świętowojciechowy odbędzie się w bezpośredniej bliskości beatyfikacji papieża Jana Pawła II i z tego względu stanowić będzie ostatni etap duchowego przygotowania do tej uroczystości.

„Będzie to również podziękowanie za wyniesienie na ołtarze Papieża Polaka, który jeszcze jako arcybiskup krakowski wielokrotnie do Gniezna przyjeżdżał” – powiedział biskup pomocniczy archidiecezji gnieźnieńskiej, Wojciech Polak.

Arcybiskup, a później kardynał Karol Wojtyła co roku uczestniczył w gnieźnieńskich uroczystościach odpustowych ku czci św. Wojciecha. Tradycją stało się, że to właśnie on głosił homilię i kierował kilka słów do wiernych po zakończeniu wieczornej procesji z relikwiami św. Wojciecha. Co roku przywoził również z Krakowa relikwie św. Stanisława, a niekiedy także… górali, którzy w regionalnych strojach ubarwiali liturgię głośnym śpiewem i muzykowaniem.

Zaś jako papież modlił się u grobu św. Wojciecha dwukrotnie w 1979 i 1997 roku, za każdym razem podkreślając znaczenie Gniezna jako kolebki państwa i Kościoła w Polsce.

Nawiedzenie grobu św. Wojciecha w czasie odpustu ma być również wyrazem wdzięczności Bogu za dar nowego błogosławionego oraz okazją do modlitwy w intencji wyniesienia na ołtarze Sługi Bożego kard. Stefana Wyszyńskiego.

Obchody świętowojciechowe będą miały tradycyjny przebieg. Rozpoczną się w Niedzielę Zmartwychwstania Pańskiego wieczorem I Nieszporami o św. Wojciechu sprawowanymi pod przewodnictwem abp. Migliore. Homilię podczas nabożeństwa wygłosi biskup płocki, Piotr Libera. Podczas nieszporów odbędzie się tradycyjne poświęcenie i przekazanie płaszczy nowym członkom Towarzystwa św. Wojciecha.

Po nabożeństwie z katedry gnieźnieńskiej wyruszy procesja z relikwiami św. Wojciecha, która przejdzie ulicami miasta do kościoła św. Michała Archanioła – gdzie odbędzie się całonocne czuwanie. Procesję poprowadzi abp Migliore.

W Poniedziałek Wielkanocny srebrny relikwiarz św. Wojciecha przeniesiony zostanie ponownie na Wzgórze Lecha, gdzie u stóp katedry sprawowana będzie uroczysta Suma Odpustowa. Eucharystii przewodniczyć będzie i homilię wygłosi metropolita krakowski abp Stanisław Dziwisz.

Jak co roku, podczas Mszy św. przedstawiciele młodzieży odbiorą z rąk Prymasa Polski księgi Pisma Świętego. W tym roku przekaże je – po raz pierwszy w roli gospodarza miejsca – abp Józef Kowalczyk. Pod koniec Eucharystii odbędzie się także nałożenie krzyży misyjnych osobom świeckim i duchownym udającym się na misje. Dokona tego – również po raz pierwszy – abp Migliore.

Tradycję nakładania krzyży misyjnych zapoczątkował papież Jan Paweł II podczas swojej pierwszej wizyty w Gnieźnie w 1979 roku. 18 lat później podczas drugiej wizyty Papieża Polaka u grobu św. Wojciecha ceremonię powtórzono. Rok później, dzięki inicjatywie abp. Henryka Muszyńskiego weszła ona na stałe do programu gnieźnieńskich uroczystości odpustowych.

Uroczystości świętowojciechowe w Gnieźnie zakończą się tradycyjnie II Nieszporami o św. Wojciechu, którym przewodniczyć będzie i homilię wygłosi gnieźnieński biskup pomocniczy bp Bogdan Wojtuś obchodzący w tym roku złoty jubileusz kapłaństwa. Po nabożeństwie, przed katedrą gnieźnieńską, będzie miało miejsce tradycyjne błogosławieństwo dzieci.

Gnieźnieńskie uroczystości świętowojciechowe należą do najstarszych i największych w Polsce. Pierwszym odnotowanym przez kroniki aktem kultu św. Wojciecha był tzw. Zjazd Gnieźnieński w roku 1000 – kiedy to cesarz niemiecki Otton III przybył do Gniezna, by modlić się u grobu męczennika. Kolejne wzmianki pochodzą z przełomu XII i XIII wieku. Z okresu tego pochodzi kilkanaście dokumentów noszących podpisy książąt wielkopolskich i tę samą datę – 23 kwietnia, co wskazuje na to, że uroczystości patronalne ku czci św. Wojciecha miały już formę zorganizowaną.

Uroczystości świętowojciechowe o charakterze zbliżonym do współczesnego, zaczęto organizować w Gnieźnie w pierwszej połowie ubiegłego wieku. Przez szereg lat miały one wymiar wyłącznie diecezjalny, ograniczany dodatkowo w czasach PRL-u. Dopiero w latach 80. ubiegłego wieku nabrały charakteru ogólnopolskiego, a ostatnio także międzynarodowego.