Odszkodowania, reformy i solidarność z Białorusią tematami obrad w Fuldzie

Fala wystąpień z Kościoła, laicyzacją społeczeństwa, system jednorazowych odszkodowań dla ofiar nadużyć seksualnych to tematy poruszone podczas odbywającego się w Fuldzie trzydniowego zebrania plenarnego Niemieckiej Konferencji Biskupów. O poruszanej przez to gremium tematyce poinformował 24 września przewodniczący episkopatu, bp Georg Bätzing. Niemieccy Biskupi wystosowali też specjalny list, wzywając władze Białorusi, by wpuściły do kraju abp. Tadeusza Kondrusiewicza. Kwestię związaną z interkomunią między katolikami a protestantami postanowiono szczegółowo omówić w najbliższym czasie.

Nowe przepisy dotyczące odszkodowań dla osób zranionych wykorzystywaniem seksualnym wejdą w życie 1 stycznia 2021. Będzie to jednorazowa wypłata w wysokości do 50 000 euro, powiedział bp Bätzing. Ujednolicone przepisy będą obowiązywały we wszystkich 27 diecezjach niemieckich. „Cieszę się, że mogliśmy postanowić o wejściu w życie nowego systemu z dniem 1 stycznia”, dodał hierarcha. Tłumaczył, że „ważne, aby rzeczywiście wszyscy poszkodowani mieli dostęp do ujednoliconych i transparentnych rozwiązań”.

W skład tej grupy wejdzie siedmioro kobiet i mężczyzn, specjalistów z zakresu medycyny, prawa, psychologii i pedagogiki. Nikt z nich nie może być związany zawodowo z żadną instytucją kościelną. Bp Bätzing wyjaśnił też, że gremium decydujące będzie zarządzało wypłatą kwot, co przyspieszy procedury. Członkowie tego organu będą wybierani przez komitet, w skład którego wejdą w większości przedstawiciele spoza ośrodków kościelnych. W ten sposób ma być zapewniona niezależność. Zapewniony też będzie udział osób poszkodowanych, tłumaczył biskup Limburga.

W chwili obecnej ofiary przestępstw seksualnych popełnionych przez osoby duchowne w Niemczech otrzymują odszkodowania w wysokości średnio 5 000 euro, a w szczególnie drastycznych przypadkach więcej. Powołana przez Konferencję Biskupów Niemieckich niezależna grupa robocza proponowała sumy w wysokości do 400 000 euro.

Obok tych kwestii ważnymi tematami trzydniowych obrad były skutki pandemii koronawirusa dla życia kościelnego i kontynuacja Drogi Synodalnej – procesu reform w Kościele, a także statystyki Kościoła za 2019 rok oraz niedawna instrukcja Kongregacji ds. Duchowieństwa na temat parafii i list Kongregacji Nauki Wiary dotyczący problematyki interkomunii między katolikami a protestantami. Biskupi zgromadzeni w Fuldzie postanowili odsunąć na czas nieokreślony głosowanie nad możliwością wzajemnego zapraszania katolików i protestantów do wspólnoty eucharystycznej. Bp Bätzing tłumaczył, że tym samym episkopat respektuje zastrzeżenia z Rzymu, które ukazały „nowy stan rzeczy”.

Kongregacja Nauki Wiary w liście z 18 września, podpisanym przez kard. Luisa Ladarię, prefekta Kongregacji Nauki Wiary oraz jej sekretarza abp Giacomo Morandiego stwierdziła, że różnice w rozumieniu Eucharystii i urzędu kościelnego są „jeszcze tak istotne”, iż w chwili obecnej interkomunia między katolikami a ewangelikami jest wykluczona. W obecnym stanie rzeczy otwarcie na wspólnotę eucharystyczną z Kościołem ewangelickim w Niemczech stworzyłoby „nieuchronnie nowe przeszkody w dialogu ekumenicznym z Kościołem prawosławnym” poza granicami Niemiec.

Wystąpienia z Kościoła

Katoliccy biskupi Niemiec okazali poważne zaniepokojenie wysoką liczbą wystąpień z Kościoła. Dane z najnowszej statystyki są przerażające, powiedział bp Bätzing. W 2019 roku wystąpiło z Kościoła najwięcej, bo 272 771 wiernych. Spadła też liczba uczęszczających do kościoła, a także liczba udzielanych sakramentów. Przewodniczący niemieckiego episkopatu zapowiedział dokładną analizę przyczyn, które do tego prowadzą. Przyznał jednocześnie, że zdaniem biskupów bardzo trudno będzie odwrócić trend „znacznego zmniejszania się Kościoła”.

Głównymi powodami – rozczarowanie i sekularyzacja

Duży wpływ na wysoką liczbę wystąpień z Kościoła w 2019 roku miały – zdaniem biskupów – opublikowane rok wcześniej przez episkopat wyniki opracowania na temat wykorzystywania seksualnego. Po przeanalizowaniu akt z lat 1946-2014 zarejestrowano 3 677 przypadków wykorzystywania seksualnego przez co najmniej 1 670 księży i zakonników. Jednocześnie bp Bätzing zwrócił uwagę, że do utraty znaczenia religii i Kościoła przyczyniły się także długotrwałe procesy. Głównymi powodami wystąpień z Kościoła są obojętność religijna oraz brak zaufania do instytucji kościelnych.

Apel o powrót abp. Kondrusiewicza na Białoruś

Na zakończenie obrad w Fuldzie biskupi upomnieli się o los arcybiskupa mińsko-mohylewskiego, Tadeusza Kondrusiewicza, któremu władze odmawiają prawa powrotu do swej diecezji. „Domagamy się, aby metropolita Kościoła katolickiego na Białorusi mógł powrócić do swojej ojczyzny i do powierzonych jego opiece wiernych, głosi apel solidarności biskupów niemieckich. „W pełni popieramy inicjatywy dyplomatyczne Stolicy Apostolskiej oraz Unii Europejskiej na rzecz powrotu arcybiskupa Kondrusiewicza na Białoruś” , stwierdził episkopat Niemiec i podkreślił, że przewodniczący episkopatu jest „moderatorem i mediatorem w kryzysach politycznych jego kraju”. Jako „człowiek pokoju i równowagi” jest w chwili obecnej potrzebny w kraju bardziej niż kiedykolwiek ..