Odwaga pokoju w praktyce – warsztaty na XII Zjeździe Gnieźnieńskim

XII Zjazd Gnieźnieński, który odbywa się pod hasłem „Odwaga Pokoju. Chrześcijanie razem dla przyszłości Europy”, zgromadził ponad tysiąc uczestników, oferując wśród punktów programu kilkadziesiąt warsztatów poświęconych budowaniu relacji, dialogowi i uzdrawianiu w obliczu konfliktów.

Jak podkreślała Agnieszka Świergiel z Komisji Programowej, „trwały pokój zaczyna się od relacji”, a warsztaty – kilkadziesiąt różnorodnych propozycji – pozwoliły uczestnikom nie tylko na teoretyczne dyskusje, ale także na praktyczne narzędzia do budowania solidarności w rodzinach, społecznościach i na arenie międzynarodowej.

Huseyin Celik z Centrum Dialogu Dunaj poprowadził warsztat „Migracja i integracja uchodźców muzułmańskich: wyzwania i perspektywy”. Wyraził radość z tego, że na XII Zjeździe Gnieźnieńskim, podejmując temat pokoju, nie pomija się kwestii migracji. – Podczas warsztatów razem z uczestnikami otwarcie porozmawialiśmy na temat migracji, integracji, również o roli religii. Zwróciliśmy uwagę na to, jak rzeczywiście migracja wygląda i że to szerszy proces – migrują nie tylko ludzie, ale i jedzenie, religie, tradycje, idee. Dla mnie jako uchodźcy uczestniczącego w Zjeździe było ważne zobaczyć, jak wierzący patrzą na społeczne tematy i migrację. Jeszcze raz utwierdziłem się w przekonaniu, że łączy nas tak wiele. Dialog i pokój są możliwe – mówi Huseyin.

„Peace and Reconciliation in the Abrahamic Religions: Inspirations and Initiatives” prowadziły s. Katarzyna Kowalska NDS, rabinka Małgorzata Kordowicz oraz Havva Merve Bulut. Uczestnicy sięgali do świętych tekstów judaizmu, chrześcijaństwa i islamu, szukając wspólnych inspiracji do działań na rzecz pokoju. – Wraz z rabinką Kordowicz i Panią Bulut zrealizowałyśmy warsztaty oparte na metodzie „scriptural reasoning”, która zaprasza wyznawców religii abrahamowych do wspólnego poszukiwania inspiracji na temat pokoju w świętych tekstach: Torze, Koranie i Nowym Testamencie. Każda z nas wybrała fragmenty ze swojej tradycji i przedstawiła, jak je rozumie oraz do czego inspirują. Skupiałyśmy się na pokoju wewnętrznym i w naszych środowiskach – przestrzeniach, na które mamy wpływ, a które często naznaczone są konfliktami. Metoda uczy uważnego wsłuchiwania się w inne tradycje religijne i poznawania ich z perspektywy wyznawców. Wzbogaca to nasze rozumienie różnych duchowości i otwiera nowe inspiracje dla własnej praktyki. Z czasem może prowadzić do wspólnych działań na rzecz sprawiedliwszego świata. Naszym celem jest przekazanie praktycznego narzędzia dialogu międzyreligijnego – kompetencji niezbędnej w budowaniu dróg do pokoju – mówi s. Kowalska.

Warsztat „Jak płonąć, żeby nie spłonąć – o zrównoważonym zarządzaniu energią czyli harmonii aktywizmu i kontemplacji” prowadzili Joanna i Mariusz Zatylny ze Światowego Ruchu Katolików na Rzecz Środowiska, z udziałem o. Maksymiliana Nawary OSB. Zatylni prowadzą program społeczny przeciwdziałania ubóstwu energetycznemu pt. Ciepły Dom Ciepły Kościół. Warsztat skupiał się na równowadze między aktywnością a kontemplacją, inspirując do wprowadzenia work/life balance. – Na naszych warsztatach zgromadziły się osoby konsekrowane i świeckie, zwłaszcza te aktywnie działające społecznie i ewangelizacyjne. Rozmawialiśmy o doświadczeniu wypalenia, szukaliśmy rozwiązań, by na koniec zagłębić się w prostej modlitwie kontemplacyjnej. Wprowadzenie do modlitwy głębi pozwoliło nam znaleźć wytchnienie w obecności Boga – opowiadali Zatylni.

Sesja dialogowa o obecności osób nieheteronormatywnych w Kościele była wspierana przez certyfikowanych facylitatorów z Nansen Center for Peace and Dialogue: Ewę Stokłuskę, Natalię Kertyczak i Paulinę Pohl-Plutę. Uczestniczyli w niej także przedstawiciele wspólnoty Wiara i Tęcza. – Tematem sesji była obecność w Kościele osób nieheteronormatywnych. Rozmawialiśmy o niej w oparciu o zasady dialogu publicznego, którego celem jest wzajemne zrozumienie. To nie była debata, którą ktoś ma wygrać. Nie przekonywaliśmy się nawzajem – chcieliśmy usłyszeć różne perspektywy, lepiej zrozumieć swoje doświadczenia, podzielić się pytaniami, wątpliwościami, emocjami, które wiążą się z tym tematem – mówi Ewa Stokłuska.

Jarema Piekutowski poprowadził warsztat „Niepozorne początki. Jak kulturowo rodzą się ideologie?”, analizując język i manipulacje retoryczne. „Wraz z uczestnikami próbowaliśmy uchwycić początki szkodliwej ideologii w języku, którym się posługujemy. Analizowaliśmy dwa teksty popularnych dziennikarzy głównego nurtu – jak się okazało, pełne one były nieuczciwych manipulacji retorycznych, mających na celu przekonanie odbiorców do określonej ideologii. Ćwiczyliśmy więc uważność na tego rodzaju zabiegi – uczyliśmy się, by zapalały nam się „czerwone lampki” ostrzegawcze. Staraliśmy się nazwać te nadużycia, ponieważ każde z nich ma swoją nazwę: np. strawman (sofizmat rozszerzenia), równia pochyła czy fałszywy dylemat. Następnie próbowaliśmy „odtruć” język z ideologicznych naleciałości. Wnioski były jednoznaczne: kluczem jest trzymanie się faktów i prawdy. Ideologia zaczyna się tam, gdzie zaczynamy od nich odchodzić” – mówi Piekutowski.

Warsztat „W obliczu najgorszego”, skupiający się na egzystencjalnych aspektach tragedii i odwagi w obliczu kryzysu, poprowadził Maciej Papierski. – Mimo że temat był wyzwaniem, udało się nam porozmawiać na niezwykłym poziomie otwartości i głębi. Mówiliśmy o problemie tragedii w ujęciu egzystencjalnym – czyli zastanawiając się nad tym, jak w ogóle możemy ochronić nasze istnienie i znaleźć pokój w sytuacji kryzysowej. Bo czasem nie tylko pokój wymaga odwagi, ale wręcz samo bycie. Dla mnie był to czas prawdziwych, zmieniających coś we mnie spotkań – opowiada.

„Biblijne inspiracje w zrozumieniu pokoju”, warsztat prowadzony przez Kalinę Wojciechowską, zachęcał do odczytywania biblijnych przesłań w kontekście historycznym i współczesnym, przekładając je na codzienne postawy i decyzje.

– Wrażenia bardzo pozytywne, choć ludzie byli już zmęczeni po przesuniętych zajęciach. Przyszło 17 osób. Najpierw część wykładowa o ewolucji znaczenia szalom w ST i o różnych kontekstach eirene w NT. Jak mówili uczestnicy – dość wymagająca i nasycona treścią. Potem część warsztatowa – uczestnicy losowali wersety biblijne i w 4 grupach czteroosobowych prowadzili egzegezę tych tekstów opierając się na znaczeniu szalom i eirene poznanym na wykładzie. Odpowiadali na pytania o komponenty pokoju w danym tekście, W jako sposób Jezus wnosi nową jakość do rozumienia pokoju? Jak mogę być człowiekiem pokoju? Dyskusja i dzielenie się przemyśleniami, refleksjami były bardzo interesujące, pokazywały różne perspektywy, ale też trudności w zastępowaniu pokoju innym słowem, ekwiwalentem, który często wynika z kontekstu – mówi prof. Wojciechowska.

W ofercie był nawet pozwalający na odkrywanie radości z ruchu i partnerowania warsztat taneczny „Dance as a spiritual and relational practice”, pod kierunkiem Christiana Felbera.

„Relacje polsko-ukraińskie: gdzie jesteśmy dziś?”, prowadzony przez Natalię Kertyczak i Tadeusza Rudzkiego, umożliwiał dyskusję o emocjach, doświadczeniach i nadziejach w bezpiecznej atmosferze. Z kolei „Jak minimalizować długoterminowe skutki wojny – praktyki uzdrawiania, rozpoznawanie i radzenie sobie z PTSD”, z Anżeliką Trytiakową i Oksaną Horną, oferował narzędzia do radzenia sobie z traumą, w tym ćwiczenia stabilizujące emocje i budujące poczucie bezpieczeństwa.

Warsztat „Bliski Wschód w ogniu: Wprowadzenie do relacji izraelsko-palestyńskich”, prowadzony przez Michała Wojnarowicza z PISM, analizował politykę wewnętrzną i zagraniczną Izraela i Palestyny, konflikt izraelsko-palestyński oraz bezpieczeństwo na Bliskim Wschodzie.

Więcej informacji o wydarzeniu znaleźć można na stronie www.gniezno1000.pl